W dwóch poprzednich kwartalnych wydaniach "Buduj z Głową" mogliśmy zapoznać się z zakresem stosowania, zaletami, wadami oraz cenami izolacji pianką poliuretanową i polimocznikiem wykonywanymi metodą natryskową. W dzisiejszym artykule zajmiemy się z kolei posadzkami żywicznymi, które, podobnie jak ww. izolacje, wykonywane są w technice bezspoinowej. Posadzki te, znane przede wszystkim z obiektów przemysłowych, handlowych i hal garażowych, wkraczają również coraz szerzej w przestrzeń naszych mieszkań. Właśnie ten obszar zastosowania posadzek żywicznych będzie nas interesował. Czy wyprą powszechnie stosowane obecnie płytki ceramiczne, panele podłogowe, wykładziny dywanowe? Poznajmy ich zalety i wady.
Posadzki żywiczne najczęściej dzieli się na:
- epoksydowe,
- poliuretanowe,
- metakrylowe,
- winyloestrowe.
Posadzki epoksydowe są bardzo odporne na uszkodzenia mechaniczne; są szczelne, estetyczne, dostępne w szerokiej gamie kolorów i łatwe do sprzątania. Charakteryzują się bardzo dobrą przyczepnością do podłoża. Dzięki swojej konsystencji żywica doskonale wypełnia i uszczelnia pęknięcia włoskowate. Najczęściej stosowane są w garażach, obiektach użyteczności publicznej oraz w halach przemysłowych i magazynach, a także w mieszkalnictwie.
Drugi rodzaj posadzek - poliuretanowe są bardzo odporne na ścieranie oraz na działanie środków chemicznych; są elastyczne i odporne na promieniowanie UV. Większa elastyczność w porównaniu do żywicy epoksydowej nadaje posadzce z żywicy poliuretanowej silniejszą odporność na uszkodzenia powstałe w wyniku uderzeń, na obtarcia i powstanie rys, oraz na tzw. „mikropęknięcia” powodujące matowienie powierzchni. Materiał poliuretanowy dzielimy na twardy, średnio twardy i miękki. Stosowane są w domach, mieszkaniach, urzędach oraz w innych miejscach użyteczności publicznej.
Posadzki metakrylowe, z kolei, powstają na bazie żywicy metakrylowej, która charakteryzuje się bardzo krótkim czasem wiązania. Można je użytkować już po dwóch godzinach od zakończenia prac. Możemy je układać w temperaturach ujemnych. Stąd stosuje się je przede wszystkim w pomieszczeniach przemysłowych, użyteczności publicznej, na nawierzchnie mostów, wiaduktów, otwartych garaży - w obiektach, które nie mogą zostać wyłączone z ruchu na długi czas.
W pomieszczeniach, gdzie wymagana jest szczególna odporność na substancje chemiczne, zastosujemy posadzki winyloestrowe (na bazie żywicy winyloestrowej) charakteryzujące się bardzo wysoką odpornością na działanie kwasów, zasad i rozpuszczalników. Ponadto mają bardzo wysoką odporność termiczną, a także na obciążenia mechaniczne.
Z powyższych cech materiałowych wynika, że nas będą interesowały dwa pierwsze rodzaje posadzek - epoksydowe i poliuretanowe. Kiedy, gdzie i którą powłokę zastosujemy?
Przede wszystkim musimy wziąć pod uwagę rodzaj pomieszczenia, w którym zaaplikujemy żywicę, sposób jego użytkowania oraz kwestie estetyczne, jakie chcemy osiągnąć. Powinniśmy również pamiętać o cenie systemów, które znacząco się między sobą różnią.
Dodatkowym kryterium podziału posadzek jest specyfika ich montażu. Możemy wyróżnić posadzki cienkowarstwowe, grubowarstwowe oraz grubowarstwowe kwarcowe.
Te pierwsze to posadzki epoksydowe i poliuretanowe nakładane za pomocą wałka. Uzyskujemy warstwę żywiczną o grubości około 0,5 mm. Są jedynymi, które możemy wykonać samodzielnie (bez użycia specjalistycznego sprzętu). Posadzki cienkowarstwowe nadają się do zastosowania w pomieszczeniach mieszkalnych. Jednak nie są zbyt odporne na uszkodzenia mechaniczne, stąd nie należy ich stosować w kuchniach, przedpokojach, czy salonie.
Wykonanie posadzek wylewanych grubowarstwowych z żywic epoksydowych i poliuretanowych przypomina nieco wylewanie zaprawy samopoziomującej. Otrzymujemy warstwę żywiczną o grubości od 1,5 do 4 mm. Są bardzo odporne na działanie wilgoci, uszkodzenia mechaniczne oraz powierzchniowe zarysowania. Tworzą jednolitą, gładką powłokę o dużych walorach dekoracyjnych. Dobrze sprawdzają się w kuchni, łazience, salonie, a także w garażu.
Z kolei posadzki żywiczne grubowarstwowe kwarcowe to żywice epoksydowe i poliuretanowe wzbogacane o naturalny, oczyszczony piasek. Piasek naturalny może posiadać różnorodną barwę i granulację, dzięki czemu łatwo wykonać ciekawe wzory. Żywiczne posadzki kwarcowe są też dobrze zabezpieczone przed zarysowaniem. Powierzchnia z piaskiem nie jest tak gładka, dzięki czemu zyskuje też lepsze właściwości antypoślizgowe. Żywice z dodatkiem kwarcu mogą być stosowane zarówno na posadzki dekoracyjne, jak i na posadzki przemysłowe.
Decydując się na posadzkę żywiczną musimy zawsze pamiętać, że gwarancją jakości jej wykonania jest wcześniejsze odpowiednie przygotowanie podłoża. Właśnie w zależności od podłoża, na które będziemy aplikowali żywicę, konieczne będzie zastosowanie odpowiednich wylewek, gruntów lub ich pominięcie. Posadzkę żywiczną możemy "położyć" zarówno na podłożu betonowym, na płytkach, jak i na deskach drewnianych. Dlatego producenci przygotowują zawsze "systemy" pod konkretny typ podłoża, podają niezbędną ilość warstw, ich grubość oraz warunki temperaturowo-wilgotnościowe układania, a także czas niezbędny na wyschnięcie kolejnych warstw.
W skrócie - posadzka epoksydowa jest twardsza od poliuretanowej, a więc bardziej podatna na zarysowania. Pod wypływem promieniowania ultrafioletowego może zmieniać kolor. Aby uzyskać efekt połysku, na posadzkę trzeba nałożyć warstwę lakieru. Z kolei posadzka poliuretanowa jest odporna na działanie promieni słonecznych. Jest mniej podatna na zarysowania. Jej powierzchnia może być zarówno matowa, półmatowa, jak i połyskliwa. Dodatkowo posadzka wykonana z żywicy poliuretanowej wygłusza odgłos kroków w pomieszczeniu.
Jak widzimy z powyższych porównań, do pomieszczeń mieszkalnych bardziej będzie nadawała się posadzka z żywicy poliuretanowej.
Brak jeszcze porównania cenowego.
Jak wspomniałem na początku, ceny systemów różnią się między sobą dość znacznie.
Jakie są koszty, które poniesiemy przy wykonywaniu posadzek żywicznych?
Dla opisywanych w poprzednich numerach BzG izolacji pianką poliuretanową i polimocznikiem brak było podstaw katalogowych, które ułatwiłyby szczegółową kalkulację ww. robót. Trzeba było posłużyć się kalkulacjami, które przygotowali oferenci (firmy wykonawcze) w oparciu o swoje doświadczenie.
W przypadku posadzek żywicznych jesteśmy w o tyle w lepszej sytuacji, że są dostępne na rynku Katalogi Nakładów Rzeczowych, przy pomocy których sporządzimy kalkulację szczegółową. Ja „poszedłem” dwutorowo – pozyskałem informacje o cenach jednostkowych wykonania robót od firm wykonawczych oraz dodatkowo sporządziłem kalkulację szczegółową w oparciu o KNR AT-33 „Posadzki przemysłowe z żywic Harz w technologii Weber DEITERMANN”.
Oto, jak przedstawia się moja kalkulacja szczegółowa dla posadzki epoksydowej i poliuretanowej wykonanej na podłożu betonowym w domku jednorodzinnym dla "układanej" powierzchni 50 m².
- Wyszczególnienie robót dla posadzki epoksydowej
1. Zmycie podłoża.
2. Gruntowanie podłoży suchych i zabezpieczonych przed podciąganiem kapilarnym.
3. Posadzki i powłoki grubowarstwowe o grubości 2,0 mm z żywicy epoksydowej.
4. Lakierowanie zamykające żywicą epoksydową.
5. Lakierowanie nadające klasę antypoślizgowości R11.
- Wyszczególnienie robót dla posadzki poliuretanowej
1. Zmycie podłoża.
2. Gruntowanie podłoży suchych i zabezpieczonych przed podciąganiem kapilarnym.
3. Posadzki i powłoki z żywicy poliuretanowej o grubości 2,0 mm.
4. Lakierowanie zamykające żywicą poliuretanową.
5. Lakierowanie nadające klasę antypoślizgowości R11.
Zastosowane stawki r-g i narzuty kosztorysowe
Tabela A
Tabela B
Przygotowałem po cztery warianty dla każdego rodzaju posadzek.
1. Pierwszy przypadek to kosztorys inwestorski z zastosowaniem średnich stawek i narzutów kosztorysowych dla miasta Poznania (R=20 zł/r-g) oraz cen producenckich na materiały.
W przypadku posadzki epoksydowej otrzymałem ~285 zł/m², dla poliuretanowej ~349 zł/m². Wartość materiałów stanowi ~90% wartości ceny jednostkowej.
2. Drugi przypadek to te same stawki i narzuty kosztorysowe przy 30% rabacie na materiały.
W przypadku posadzki epoksydowej otrzymałem ~209 zł/m², dla poliuretanowej ~255 zł/m². Wartość materiałów stanowi ~85% wartości ceny jednostkowej.
3. Następnie przy 30% rabacie na materiały zastosowałem stawki i narzuty dla aglomeracji warszawskiej (R=30 zł/r-g). W przypadku posadzki epoksydowej otrzymałem ~225 zł/m², dla poliuretanowej ~271 zł/m². Wartość materiałów stanowi ~80% wartości ceny jednostkowej.
4. I ostatni wariant dla stawki R=50 zł/r-g i 30% rabatu na materiały u innego producenta. W przypadku posadzki epoksydowej otrzymałem ~206 zł/m², dla poliuretanowej ~241 zł/m². Wartość materiałów stanowi ~65% wartości ceny jednostkowej.
Czyli w najtańszym wariancie posadzka epoksydowa kosztuje ~206 zł/m², a poliuretanowa ~241 zł/m², co przy 50 m² powierzchni daje różnicę 1850 zł. W najdroższym wariancie mamy odpowiednio ~285 zł/m² dla posadzki epoksydowej i dla poliuretanowej ~349 zł/m², co dla całej powierzchni daje różnicę 3200 zł – o tyle więcej zapłacimy za posadzkę poliuretanową przy 50 m² powierzchni. Zastosowane przeze mnie stawki kosztorysowe, narzuty oraz rabaty wynikają z najczęściej obecnie stosowanych w budownictwie (poza ostatnim przypadkiem, gdzie w sposób celowy tak dobrałem stawkę roboczogodziny, aby "wyjść" na około 80 zł/m² dla robocizny z narzutami).
A jak to ma się w stosunku do informacji cenowych otrzymanych od wykonawców?
Otóż dla posadzek epoksydowych ceny rozpoczynają się od 140 zł/m², kończą na 240 zł/m² (u mnie najtaniej ~206 zł/m², a najdrożej ~285 zł/m²).
Dla posadzek poliuretanowych ceny oscylują od 200 zł/m² do 300 zł/m² (u mnie najtaniej ~241 zł/m², a najdrożej ~350 zł/m²).
Przy czym mówimy tu o 50 m². Na ułożenie 50 m² posadzki z żywic potrzebujemy około 45 roboczogodzin, co nie jest jakąś oszałamiającą ilością, jednak ze względów technologicznych nie wpuścimy naraz kilku pracowników i nie wykonamy tej pracy w jeden dzień (średnio 3 do 5 dni). Stąd też tak wysokie ceny.
Niższą cenę wykonawcy są gotowi zaproponować dla powierzchni rzędu 400-500 m²... czego nie uzyskamy w domku jednorodzinnym.
Moje wydawałoby się całkowicie sztuczne 80 zł/m² dla robocizny nie jest wcale wygórowane, gdyż wykonawcy proponują stawkę robocizny na poziomie 90-130 zł/m² (około 60 zł/m² dla dużych powierzchni). Na cenę jednak najmocniej wpływa "chemia".
Ilość dostępnych systemów, które proponują różni producenci, jest na tyle duża, że każdy znajdzie rozwiązanie właściwe dla siebie, w różnej grupie cenowej. Jeżeli więc chcemy uzyskać niepowtarzalną, nieco industrialną, idealnie gładką, błyszczącą lub matową, łatwą w utrzymaniu czystości, a przede wszystkim bardzo wytrzymałą posadzkę, śmiało możemy zainwestować w tego typu rozwiązanie. Zwłaszcza tam, gdzie najlepiej się ona sprawdza, czyli w kuchniach, salonach, przedpokojach, łazienkach i na tarasach.