Zdarza się, że w kosztorysie trzeba zastosować różne wskaźniki kosztów zakupu dla różnych materiałów. Dotychczas można było stosować różne metody. Zazwyczaj były stosowane dwie z nich.
Pierwsza, stosowana w sytuacji, gdy materiał o odmiennym od innych wskaźniku kosztów zakupu był głównym (a w zasadzie jedynym) materiałem w pozycji. Taka sytuacja miała miejsce najczęściej wtedy, kiedy należało skosztorysować wbudowanie materiału specjalistycznego, niekiedy wytwarzanego przez wykonawcę robót. Oczywistą sprawą jest, że koszty zakupu takiego materiału nie mogły być potraktowane na równi z kosztami zakupu materiałów ogólnie dostępnych takich jak na przykład cegła. Niektórzy kosztorysanci stosowali w takim przypadku liczenie narzutów pozycjami i dla pozycji na układanie tego nietypowego materiału określali zerową stawkę kosztów narzutu.
Druga, bardziej powszechnie stosowana metoda różnicowania kosztów zakupu, to podział materiałów na grupy, dla których określone będą różne wskaźniki procentowe kosztów zakupu. Ta metoda bardzo dobrze sprawdzała się przy rozliczaniu transportu materiałów masowych, gdy niekiedy koszt transportu przekraczał wartość piasku loco miejsce ukopu.
Aby takie rozróżnienie zastosować należało utworzyć grupę materiałową „Materiały masowe” i przypisać do niej wszystkie piaski występujące w kosztorysie. Aby tego dokonać wywołuje się z poziomu widoku zestawienie materiałów dialog Edycja danych RMS klikając dwukrotnie w rubryce Lp. przy materiale „piasek” i następnie rozwinięcie listy obok hasła Grupa. Jeżeli na tej liście nie występuje nazwa piaski, to musimy je dopisać i zatwierdzić przyciskiem OK.
Rys. 1. Przypisanie materiału do grupy w dialogu „Edycja danych RMS”
Ten sam efekt możemy uzyskać gdy klikniemy dwukrotnie w kolumnie Grupa w zestawieniu materiałów.
Rys. 2. Przyporządkowanie materiału do grupy z poziomu zestawienia
Gdy już wszystkie materiały masowe zostały przyporządkowane do grupy piaski, musimy odpowiednio zdefiniować narzuty. W tym celu dodajemy do podsumowania narzut Koszty zakupu materiałów masowych.
Rys. 3. Przyporządkowanie narzutu do grupy piaski
Narzut ten musimy przyporządkować do grupy materiałowej piaski. Drugi narzut Koszty zakupu musimy w tej sytuacji przyporządkować do grupy Pozostałe.
Rys. 4. Narzuty kosztów zakupu w podsumowaniu
Jak widać program Norma dzięki rozbudowanemu systemowi narzutów pozwala na precyzyjne określanie kosztów zakupu dla różnych materiałów.
Zgodnie jednak z rozporządzeniem z 18 maja 2004 r., w kosztorysach inwestorskich[1] koszty zakupu materiałów należy wliczać w cenę materiału, czyli zlikwidowany został narzut Koszty zakupu. Jak w takiej sytuacji ma sobie poradzić kosztorysant chcąc zastosować różne wskaźniki procentowe kosztów zakupu dla różnych materiałów?
Otóż i na to program Norma ma radę.
Rys. 5. Menu podręczne w zestawieniu materiałów
Gdy z menu podręcznego (prawy przycisk myszy) w zestawieniu materiałów wybierzemy hasło Stawka kosztów transportu, to pojawi się dialog:
Rys. 6. Dialog ustawiania stawki kosztów transportu (zakupu)
W dialogu tym możemy ustawić dowolną wysokość stawki kosztów zakupu dla wybranych materiałów. Możemy wcześniej zaznaczyć te materiały w zestawieniu korzystając z klawisza myszy w połączeniu z klawiszami Ctrl i Shift lub wybrać dowolną grupę materiałową.
Zastosowanie tej metody automatycznie spowoduje zmianę cen materiałów. Zostaną one podwyższone o odpowiednią wartość procentową.
[1] dotyczy pozycji kalkulowanych metodą szczegółową