Ściany działowe z płyt gipsowo-kartonowych powstają poprzez obustronne obłożenie konstrukcji z cienkościennych systemowych profili stalowych. Takie lekkie przegrody mogą wydzielać pomieszczenia, stanowić barierę ogniochronną lub izolować akustycznie i termicznie. W niektórych przypadkach powinny być odporne na podwyższony poziom wilgotności, bądź wysoką temperaturę podczas pożaru. Wewnątrz lekkich ścianek działowych można poprowadzić kable, przewody bądź rury, co pozwala uniknąć np. kucia kanałów instalacyjnych. Dostępne na rynku systemy umożliwiają przede wszystkim wykonanie ścian o standardowej wysokości przeciętnej kondygnacji, są jednak rozwiązania, dzięki którym można wykonać bardzo wysokie przegrody, np. o wys. do 15 m, a specjalne systemy ścian kinowych – nawet do 26 m.

Profile stalowe

Do konstrukcji ściennych z płyt gipsowo-kartonowych używa się profili z blachy stalowej ocynkowanej produkowanych wg normy PN-EN 14195:2015-02 Elementy szkieletowej konstrukcji metalowej do stosowania z płytami gipsowo-kartonowymi. Definicje, wymagania i metody badań. Szkielet ściany działowej składa się z profili ściennych: poziomych UW (U) – mocowanych do podłogi i stropu, oraz pionowych tzw. słupków CW (C) – wsuwanych w profile poziome. Dostępne są również słupki CW w wersji z otworami na prowadzenie instalacji elektrycznych, a także tzw. nacięte profile UW służące do kształtowania ścianek łukowych. Ponadto wykorzystuje się profile ościeżnicowe UA przeznaczone do otworów drzwiowych oraz tworzenia ścianek działowych, np. instalacyjnych lub o dużej wysokości.
Profile ścienne różnią się między sobą długością, grubością, przekrojem i mają bardzo różnorodne zastosowania. Zapewniają stabilność przegrody, maksymalną sztywność i trwałość, a także odporność na wilgoć i ogień. Standardowe wymiary profili to szerokość 50, 75 i 100 mm, i długość – 3 i 4 m (słupki CW również 2,6 m).
Istotna jest grubość blachy użytej do ich wytworzenia – zazwyczaj wynosi ona 0,6 mm dla profili ściennych i 1,8–2 mm – ościeżnicowych. Są też dostępne profile z blachy karbowanej lub ryflowanej, która jest bardziej sztywna (nawet o 50%) i mocniejsza.
Warto pamiętać, że zastosowanie niesystemowych profili ze zbyt cienkiej blachy może spowodować utratę gwarancji systemowej na całą ścianę oraz utratę założonych parametrów technicznych (takich jak: odporność ogniowa, izolacyjność akustyczna i wytrzymałość mechaniczna). Stosowanie profili o grubości nominalnej 0,5 mm może wymagać opracowania odrębnego projektu technicznego uwzględniającego mniejszą sztywność profili. Trzeba też uwzględnić kategorię korozyjności środowiska, w którym profile będą stosowane. Do ścian działowych w większości przeznaczone są te kat. C1 i C2, ale w pomieszczeniach o dużej wilgotności i zanieczyszczonym powietrzu lepiej użyć tych z C3–C5.
Standardowe płyty g-k (o szer. 120 cm) na ścianach prostoliniowych najczęściej montowane są pionowo, dlatego rozstaw słupków (elementów pionowych) nie powinien być większy niż połowa szerokości płyty, oraz tak dobrany, aby łączenia płyt wypadały na słupkach. Zwykle wynosi on zatem 60, 40 lub 30 cm. Do mocowania płyt g-k do profili stosuje się odpowiednio dobrane elementy montażowe, np. blachowkręty (3,5; 4,2 mm), blachowkręty samonawiercające, wkręty do drewna (3,5; 4,2 mm) lub wkręty do blachy (3,5 mm).

Płyty gipsowo-kartonowe

Do obłożenia konstrukcji z profili wykorzystuje się różnego typu płyty gipsowo-kartonowe produkowane wg normy europejskiej PN-EN 520+A1:2012 Płyty gipsowo-kartonowe. Definicje, wymagania i metody badań. Standardowe wersje są zbudowane z rdzenia gipsowego, którego powierzchnie i krawędzie wzdłużne oklejono specjalną okładziną kartonową, pełniącą funkcję zbrojenia wzmacniającego oraz nadającą płytom elastyczność i gładką powierzchnię. Podstawowe, najczęściej spotykane wymiary płyt gipsowo-kartonowych to: grubość 12,5 mm (mogą być też grubsze, np. 15 lub 18 mm), szerokość 1200 mm, i długość 2000, 2600 lub 3000 mm. Są również dostępne płyty małoformatowe, np. 600 x 900, 900 x 1800 lub 600 x 2000 mm.

Zgodnie z „Warunkami technicznymi wykonania i odbioru systemów suchej zabudowy z płyt gipsowo-kartonowych” opracowanymi przez Polskie Stowarzyszenie Gipsu (PSG), wyróżnia się następujące kształty krawędzi płyt gipsowo-kartonowych:

  • KS – spłaszczona, przystosowana do ukrycia styków pomiędzy płytami, wymaga stosowania systemowych mas szpachlowych oraz taśmy zbrojącej spoinę,
  • NS – spłaszczona, to odmiana krawędzi KS o mniejszym kącie spłaszczenia,
  • PRO – odmiana krawędzi KS, o niskim i równoległym profilu spłaszczenia,
  • KPOS – półokrągła, spłaszczona, przystosowana do szpachlowania styków pomiędzy płytami, może być wypełniana systemowymi masami szpachlowymi wraz z taśmą zbrojącą lub jedynie w przypadku krawędzi podłużnych – specjalnymi, systemowymi masami szpachlowymi do stosowania bez taśmy,
  • KP – prosta, przeznaczona do układania na styk bez szpachlowania.

Na rynku można również spotkać inne oznaczenia typów krawędzi płyt w zależności m.in. od przeznaczenia czy sposobu spoinowania płyty g-k, np.:

  • półokrągłe spłaszczone (HRAK), do szpachlowania z lub bez taśmy zbrojącej,
  • półokrągłe (HRK), do szpachlowania bez taśmy zbrojącej,
  • spłaszczone (AK), do szpachlowania z taśmą zbrojącą,
  • pełne (VK), bez szpachlowania,
  • okrągłe (RK), do szpachlowania bez taśmy zbrojącej,
  • kątowe (WK), z widocznymi spoinami,
  • spłaszczone okrągłe (RAK), do szpachlowania bez taśmy zbrojącej.

Jeśli płyta jest docinana na wymiar, odsłonięty rdzeń gipsowy trzeba sfazować pod kątem ok. 45o i zagruntować.