W dotychczasowych przeglądach rynku inwestycyjno-budowlanego unikałem nawiązania do wydarzeń politycznych, chociaż bez wątpienia mają one istotny wpływ na sytuację ekonomiczną kraju. Tym razem jednak dostrzegam konieczność skomentowania ewentualnych opcji rozwoju rynku inwestycyjno-budowlanego z uwagi na bardzo dynamiczny przebieg wydarzeń jaki miał miejsce w pierwszym półroczu 2015 r. i zapewne będzie miał wpływ także w nieodległej przyszłości. Z obserwacji aktualnej sytuacji dostrzec można dwie wzajemnie wykluczające się opcje.
Pierwsza opcja, którą roboczo nazwę „wydatkową” polegać ma na szeroko zakrojonym zaspokojeniu roszczeń społecznych, co skutkować musi zaburzeniami gospodarki finansowej państwa. Środki na pokrycie ewentualnych wydatków pochodzić mogą bądź z obciążeń podatkowych i określonych restrykcji wobec sektora bankowego i kapitału zagranicznego, bądź też z uszczupleń budżetowych. W pierwszym przypadku grozi to wycofywaniem się z kraju inwestorów zwłaszcza zagranicznych i drastycznym ograniczaniem kredytowania bankowego, które w znacznej mierze decydują obecnie o skali inwestycji, a w konsekwencji budownictwa. W przypadku finansowania wydatków z budżetu państwa nastąpi zwiększenie zadłużenia skarbu państwa bardzo negatywnie oceniane przez agencje ratingowe i organy finansowe Unii Europejskiej, co grozi ograniczaniem napływu środków pomocowych. Restrykcje ze strony Unii Europejskiej mogą być spowodowane względami politycznymi, ale może pojawić się też brak środków krajowych na współfinansowanie inwestycji z budżetu unijnego. Gdyby to nastąpiło, nieuchronne będzie ograniczanie programu inwestycji.
Druga opcja „ekonomicznej kontynuacji” powinna zaowocować rozwojem gospodarczym na poziomie zbliżonym do obserwowanego w okresie kilku ostatnich lat. Do takiej optymistycznej wersji skłaniają dobre wyniki jakie osiągała polska gospodarka: wzrost PKB, zmniejszający się deficyt finansowy państwa, malejące bezrobocie oraz korzystnie rozwijający się eksport, dzięki któremu została osiągnięta nadwyżka w handlu zagranicznym. „Ekonomiczna kontynuacja” nie wyklucza a nawet przewiduje zmiany o charakterze umiarkowanym nienaruszającym podstawowych struktur finansowych. Konieczność takich zmian sygnalizują istniejące partie polityczne i tworzące się aktualnie ruchy społeczne.
O tym jak potoczy się gospodarka zadecydują najbliższe miesiące. Na razie jednak odnotować należy niezakłócony rozwój rynku inwestycyjno-budowlanego, na co wskazują poniższe przedsięwzięcia.
- W Szczecinie rozpoczęto budowę Szczecin Odra Port wielofunkcyjnego obiektu zlokalizowanego przy ulicy Gdańskiej. Obiekt o łącznej powierzchni ponad 40 tys. m2 będzie łączyć funkcje biurową, usługową i hotelową. W pierwszym etapie tj. w III kw. 2017 r. oddany będzie budynek biurowy (12 tys. m2) i hotel (6,5 tys. m2). Kolejne budynki będą zakończone w III kw. 2018 r. i w III kw. 2019 r.
- Około 800 mln zł kosztować będzie rozbudowa i modernizacja terminalu i płyt lotniska Chopina w Warszawie oraz przyległego 5-gwiazdkowego hotelu. Rozbudowa pozwoli zwiększyć przepustowość Portu Lotniczego do 11,5 mln osób rocznie w roku 2016. Kierownictwo Portu obiecuje poprawę komfortu obsługi pasażerów.
- Austriacki developer Immofinanz Group otworzył w Lublinie centrum handlowe Tarasy Zamkowe (informowaliśmy już o rozpoczęciu realizacji obiektu). Obiekt docelowo liczyć będzie 38 tys. m2 powierzchni najmu.
- Firma Apollo-Rida przygotowuje się do budowy nowoczesnej galerii handlowej w Tychach, które jest jedynym w Polsce miastem liczącym ponad 125 tys. mieszkańców, a dotąd nie posiadającym takiego obiektu. Otwarcie nowego obiektu zaplanowano na koniec 2016 r. Galeria będzie posiadać powierzchnię najmu rzędu 38 tys. m2. Obiekt będzie dysponować miejscami postojowymi dla 1400 pojazdów.
- Developer City Mall planuje budowę 2 parków handlowych w Rzeszowie i w Chełmie. Obiekt w Chełmie będzie miał park handlowy o powierzchni 10 tys. m2, super-market o powierzchni 5 tys. m2 i centrum handlowe o powierzchni 17 tys. m2 – łącznie około 30 tys. m2 powierzchni handlowej. Park w Rzeszowie liczyć będzie także około 30 tys. m2 powierzchni handlowej.
- Panattoni Europe rozpoczął budowę hali produkcyjnej dla firmy Pilkington Automotive Poland w Chmielowie. Hala o powierzchni 21 tys. m2 będzie dobudowana do obiektów istniejących o powierzchni 35 tys. m2. Łącznie fabryka w Chmielowie liczyć będzie około 90 tys. m2 i zapewni pracę dla dalszych 300 osób. Budowa będzie zakończona w końcu 2015 roku.
- Polski Związek Żeglarski przygotowuje dokumentację nowoczesnego ośrodka Żeglarskiego w Gdyni. Obiekt pomieści powierzchnie biurowe, sale szkoleniowe, zaplecze sanitarne i hotel na 200 pokoi. Ośrodek zabuduje ponad 9 tys. m2 terenu. Łącznie powierzchnia użytkowa obiektu wyniesie 32 tys. m2. Garaż podziemny pomieści 240 miejsc postojowych. Inwestorem obiektu jest spółka Nowa Marina Gdynia.
- Na początku marca 2015 r. rozpoczęto prace budowlane obiektu magazynowego w Nadarzynie. Inwestor firma SEGRO zapowiada, że docelowo obiekt będzie liczyć 15 tys. m2.
- Spółka Skanska Residential Development Poland przystąpiła do realizacji osiedla mieszkaniowego na działce pomiędzy ulicami Armii Krajowej, Rudzką i Mickiewicza na warszawskich Bielanach. Osiedle Mickiewicza liczyć będzie 500 mieszkań o zróżnicowanych powierzchniach. Inwestor będzie się ubiegał o przyznanie certyfikatu BREEAM – prawdopodobnie pierwszy w Polsce dla budynków mieszkalnych (dotychczas takie certyfikaty przyznawano głównie obiektom biurowym i handlowym). Kilka wytypowanych mieszkań otrzyma wyposażenie w rozwiązaniach tzw. „inteligentnego domu”. Termin do zasiedlenia pierwszych mieszkań zaplanowano na ostatni kwartał 2016 r.
- Firma RE-BAU jest generalnym wykonawcą biurowca Vistula Business Garden w Krakowie przy ul. Marii Konopnickiej. 7-kondygnacyjny obiekt będzie posiadać powierzchnię najmu około 26 tys. m2, w tym około 14 tys. m2 powierzchni biurowej.
- Warbud wybuduje nowy biurowiec West Station przy dworcu Warszawa Zachodnia. Obiekt będzie miał 3 kondygnacje podziemne i 16 naziemnych. Całkowita powierzchnia wyniesie około 50 tys. m2. Konstrukcja żelbetowa ma zostać ukończona w I kw. 2016 r.
- W Cieszynie powstanie budynek Castoramy na terenie istniejącego parku handlowego. Obiekt będzie miał powierzchnię ponad 11 tys. m2. Wartość kontraktu sięga 22 mln zł.
- Marina Royale to nazwa apartamentowca, który zbuduje w Darłowie belgijska firma POC PARTNERS. Wartość kontraktu wynosi 200 mln zł. Na działce o powierzchni 1,5 ha wzniesione zostaną 3 budynki, które pomieszczą łącznie 300 lokali. Obok części mieszkalnej powstaną także: centrum SPA, basen, siłownia, restauracja, kawiarnie i sklepy. Inwestycja będzie realizowana etapowo: I etap zostanie zakończony w drugiej połowie 2017 roku. Przy nabrzeżu będą mogły cumować jachty o głębokości zanurzenia do 3,5 m.
- Budimex wybuduje biurowiec w kompleksie Silesia Star w Katowicach. Gmach będzie oddany do użytku w sierpniu 2016 r. Łączna powierzchnia najmu wyniesie 13 tys. m2. Wartość kontraktu 61,5 mln zł.
- W końcu 2016 roku zaplanowano oddanie do użytku Quick Park Mysłowice – obiekt handlowo-użytkowy o powierzchni 13 tys. m2. Budynek pomieści 60 sklepów różnych branż, punkty gastronomiczne i usługowe. Będzie też stacja benzynowa typu „drive-through” z restauracją i parkingiem na 300 pojazdów.
- Grupa Commerz Real nabyła biurowiec Universal w centrum stolicy. Po jego rozbiórce na działce zaplanowano obiekt handlowo-usługowy o powierzchni najmu rzędu 28 tys. m2. Wartość inwestycji oszacowano na 95 mln euro. Rozpoczęcie budowy zaplanowano na wiosnę 2016, a jej zakończenie latem 2018 r.
- Spółka TriGranit kontynuuje projekt parku biurowego przy ul. Puszkarskiej w Krakowie. Ostatnio oddano do użytku budynek E (10 tys. m2) i przygotowuje się do budowy kolejnego (G). Jeśli zapotrzebowanie na powierzchnie biurowe w Krakowie utrzymywać się będzie w najbliższych latach – spółka gotowa jest do dalszych inwestycji (budynki H, J i K).
- W Poznaniu zakończył się pierwszy etap budowy kompleksu biurowego Business Garden. Docelowo kompleks będzie liczył 9 budynków, z których 4 już funkcjonują dysponując powierzchnią najmu 42 tys. m2.
- Echo Investment przygotowuje się do budowy 2 nowych biurowców we Wrocławiu u zbiegu ulic Suchej i Borowskiej. Będą to budynki o całkowitej powierzchni 24 tys². W jednym z nich 8-kondygnacyjnym zaplanowano około 17 tys. m2, w drugim 7-kondygnacyjnym – 7 tys. m2.
- W Bydgoszczy występuje niedostatek powierzchni biurowych. Aby pokryć popyt w tym sektorze w mieście zostanie wybudowanych kilka nowoczesnych biurowców: w IV kw. 2015 r. budynek ETA, a w 2016 r. identyczny pod względem powierzchni budynek TETA o łącznej powierzchni około 10 tys. m2.