Zaprezentowany poniżej zestaw inwestycji rozpoczynanych, będących w toku realizacji bądź oddanych do użytkowania świadczyć może o dobrej koniunkturze tego sektora. Trzeba jednak mieć na uwadze, że cykl budowy większości obiektów sięga 3 lat, a więc informacje i dane o rynku budowlanym na podstawie przykładów podanych w załączonym zestawieniu uwidaczniają koniunkturę jaka występowała w przeszłości, kiedy podejmowano decyzje inwestycyjne. Sytuacja polskiego rynku inwestycyjno-budowlanego przed kilku laty charakteryzowała się wysoką dynamiką PKB i bardzo dobrymi relacjami międzynarodowymi, co skutkowało napływem kapitału zagranicznego zainteresowanego opłacalnym inwestowaniem w naszym kraju, do czego zachęcała stabilna sytuacja prawna, relatywnie tania siła robocza i wysokokwalifikowana kadra. Inwestycje w Polsce wspierały dotacje kapitałowe płynące z Unii Europejskiej i dogodne warunki kredytowania przedsięwzięć przez sektor bankowy.
Większość wyżej wymienionych pozytywnych uwarunkowań niestety należy do przeszłości, o czym świadczą wskaźniki publikowane przez GUS (zwłaszcza od drugiego kwartału 2016 r.). Nastąpiło wyhamowanie wzrostu PKB, obniżyło się tempo inwestowania, w ślad za tym dramatycznie zmniejszyła się wartość budownictwa praktycznie we wszystkich jego rodzajach.
Przyczyn tego zjawiska jest wiele: ogólnie gorsza koniunktura gospodarcza na rynkach światowych, ograniczony napływ środków pomocowych z UE w rozpoczynającym się kolejnym okresie budżetowym, ale przede wszystkim wewnętrzna sytuacja społeczno-ekonomiczna w kraju.
Inwestorzy dokładnie analizują spadającą dynamikę gospodarczą, dostrzegają brak stabilizacji budżetowej wywołanej ogromnymi wydatkami, głównie socjalnymi, nie równoważonymi przychodami. Niepokój budzą konflikty polityczne i niekorzystne decyzje ustawodawcze powodujące obawy lokowania kapitałów w nowe przedsięwzięcia. Negatywny wpływ na nastroje potencjalnych inwestorów ma słabnąca pozycja złotówki wobec euro i dolara, a więc walut w jakich Polska rozlicza się w handlu zagranicznym, spłacaniem zadłużenia itp.
Na tym tle trudno oczekiwać optymistycznych analiz ekspertów odnośnie prognoz gospodarczych w Polsce, szczególnie w sektorze inwestycyjno-budowlanym, pomimo sygnalizowanych przez rząd takich inicjatyw jak: tanie budownictwo mieszkaniowe na wynajem, przyszłościowych planów gospodarczych wicepremiera Morawieckiego, poprawy ściągalności podatków, znaczących wpływów podatku VAT w efekcie zakupów konsumpcyjnych przez beneficjentów programu „500+” itp.
Czy zabiegi te zaowocują poprawą nastrojów inwestorów przekonamy się w ciągu kilku nadchodzących lat.
Budownictwo hotelowe
W Polsce rocznie buduje się około 350 nowych budynków hotelowych, oprócz tego duże jest zapotrzebowanie na budynki zakwaterowania turystycznego, których liczba wzrasta. Wybrano kilka interesujących przykładów prestiżowych hoteli w dużych miastach.
- Sieć hoteli Hilton Worldwide rozwija swoją działalność w Polsce poprzez budowę 3 hoteli: w Gdańsku, Lublinie i we Wrocławiu. Hotel w Gdańsku przy ul. Grunwaldzkiej zaoferuje 100 pokoi, a równocześnie stanowić będzie część kompleksu hotelowego, biurowego i usługowego. Zakończenie inwestycji przewidziano na 2017 rok. Także w 2017 roku zostanie oddany do eksploatacji hotel w Lublinie przy ul. Północnej, który będzie dysponował 121 pokojami. Już otwarto hotel tej sieci we Wrocławiu przy ul. Podwale, goście będą mogli korzystać ze 189 pokoi i apartamentów, w tym apartamentu prezydenckiego. Hotel dysponuje strefą Spa, klubem Fitness, basenem, restauracją i dużą nowoczesną przestrzenią konferencyjną, a także salą balową. Znajduje się także kasyno i zielone patio dostępne do późnych godzin wieczornych.
-
W Katowicach przy ulicy Dworcowej powstaje nowy obiekt hotelowy pod firmą Diament. Hotel liczyć będzie 5 kondygnacji naziemnych i jedną podziemną, zostanie połączony z już istniejącym niewielkim hotelem tej samej marki. Łącznie 2 hotele będą dysponowały 150 pokojami w prestiżowym punkcie Katowic. Zakończenie inwestycji przewidziano na przełomie 2017/2018 roku.
-
W stolicy Śląska w sąsiedztwie Filharmonii wybudowany zostanie hotel sieci B&B o bardzo nowoczesnym wystroju. Obiekt będzie posiadał 105 pokoi i salę konferencyjną oraz podziemne miejsca parkingowe.
-
Firma Strabag Real Estate wybuduje hotel w Warszawie przy ulicy Tamka 12-kondygnacyjny dla niemieckiej sieci MOTEL ONE. Obiekt będzie dysponować powierzchnią użytkową rzędu 13 tys. m². Planowane zakończenie budowy w 2018 roku. Zarząd sieci przewiduje, że hotel na Tamce będzie obiektem pilotażowym w Polsce. Sieć zamierza w przyszłości budować kolejne hotele.
- Dwa Hotele sieci IBIS STYLES zostaną wybudowane w Lublinie i w Rzeszowie. W Lublinie powstanie hotel przy Al. Solidarności w pobliżu Starego Miasta. Rozpoczęcie budowy przewidziano w pierwszej połowie 2017 roku. Hotel zaoferuje 110 pokoi, 5 sal konferencyjnych i restaurację. Hotel w Rzeszowie, którego otwarcie zaplanowano w pierwszym kwartale 2019 roku udostępni gościom 105 pokoi, powierzchnie konferencyjne i obiekty gastronomiczne.
Inwestycje handlowe i towarzyszące
Inwestycje handlowe obejmują centra logistyczne magazyny i inne obiekty związane z działalnością handlową. W 2015 r. wybudowano 3400 nowych budynków handlowo-usługowych, liczba ta zmniejsza się. Niezależnie od nowego budownictwa obserwuje się znaczną liczbę rozbudowy i przebudowy w tym sektorze. Warto przypomnieć, że powierzchnia nowoczesnych obiektów sięga obecnie w Polsce blisko 14 mln m², tj. około 300 m² na 1 tys. mieszkańców kraju. Eksperci szacują, że prawie połowa powierzchni handlowej to obiekty powstałe przed 10 laty i choćby z tej przyczyny wymagają modernizacji, a często daleko idącej rozbudowy. Konieczność unowocześnienia obiektów wynika także z konkurencji ze strony nowopowstających galerii o coraz wyższych standardach.
Inwestycje modernizacyjne prowadzone są zarówno na dużych rynkach, jak też w mniejszych miastach na tzw. „prowincji”. Większość z nich posiada atrakcyjne lokalizacje, co sprzyja frekwencji klientów. Oto przykłady najbardziej spektakularnych inwestycji obejmujących rozbudowę i przebudowę istniejących obiektów.
-
Atrium Poland Real Estate Management otworzył rozbudowaną część centrum handlowego Atrium Promenada w Warszawie przy ul. Ostrobramskiej. Rozbudowana część ma 4,2 tys. m² powierzchni handlowej. Kolejne przykłady: Centrum Janki, Galeria Mokotów, Galeria Arkadia w stolicy, Galaxy i Centrum Handlowe Ster w Szczecinie, Port w Łodzi, Galeria Krakowska, Poznań City Centre, Era Park w Radomsku, Galeria Łysica w Ostrowcu Świętokrzyskim, Galeria Mrówka w Ciechanowie. Przygotowywana jest rozbudowa Centrum Nova Park w Gorzowie Wielkopolskim, gdzie do 2020 r. przybyć ma 10 tys. m² powierzchni handlowej. Spektakularną modernizację przejdzie istniejący obiekt handlowy Swarzędz, gdzie klienci otrzymają ofertę rozrywkową i wypoczynkową.
- W Krakowie po otwarciu Centrum Handlowego Serenada nastąpi integracja z istniejącym Centrum Krokus w wyniku czego powstanie jeden z największych i najnowocześniejszych obiektów handlowych w mieście.
Przytoczone przykłady nie wyczerpują zamierzeń modernizacyjnych podejmowanych w wielu mniejszych miastach, wskazują jednak na tendencję rosnącego znaczenia rozbudowy istniejących obiektów jako rozwiązania bardziej ekonomicznego niż budowa nowych obiektów.
Następujące przykłady ilustrują budowę magazynów i centrów logistycznych na potrzeby handlu.
-
W miejscowości Koninko pod Poznaniem na działce 19 ha MLP Group wybuduje park logistyczny obejmujący 4 obiekty o łącznej powierzchni magazynowej około 120 tys. m². Obiekt w Koninku zaoferuje 90 tys. m². Nowa inwestycja przewidziana jest głównie dla użytkowników dystrybuujących towary do Europy Zachodniej. Sprzyja temu lokalizacja: droga ekspresowa S11, autostrada A2 (6 km od Koninka) i 11 km od lotniska w Ławicy. Oddanie obiektu do użytku zaplanowano w I kwartale 2017 r.
-
W Polkowicach na terenie Legnickiej SSE firma Panattoni rozpoczęła budowę centrum logistycznego dla Sanden Manufacturing Poland. Obiekt zaoferuje 6,5 tys. m² powierzchni magazynowej z możliwością rozbudowy o dalsze 3 tys. m². Magazyn będzie połączony z producentem SANDEN łącznikiem. Przewiduje się zakończenie inwestycji w I kwartale 2017.
-
Firmy Marvipol i Panattoni budują kompleks magazynowy o powierzchni 70 tys. m² pod Grodziskiem Mazowieckim. Zakończenie inwestycji przewidziano w 2018 r. Panattoni wybuduje także w Plewiskach pod Poznaniem obiekt magazynowy zamówiony przez duńską firmę Trio Line. Kolejnym obiektem logistycznym będzie budowany przez tego samego inwestora magazyn o powierzchni 38 tys. m² w Bydgoszczy dla Carrefour Polska. Przekazanie obiektu nastąpi w pierwszym kwartale 2017 r.
-
W połowie 2016 roku firma GOODMAN rozpoczęła budowę wielkiego magazynu (130 tys. m²) dla modowej firmy ZALANDO. Obiekt zlokalizowany jest w Gryfinie pod Szczecinem. Oddanie magazynów do zagospodarowania przewidziano w końcu lata 2017.
- W miejscowości Klucze k/Olkusza rozpoczęto budowę magazynu na potrzeby producenta wyrobów higienicznych VELVET CARE, który znajdzie się w bezpośrednim sąsiedztwie wytwórni. Oddanie inwestycji do użytku nastąpi w 2017 r. Generalnym wykonawcą obiektu jest firma DENPOL.
Inwestycje biurowe
Popyt na nowoczesne lokale biurowe jest nadal duży, ale w ostatnich 2 latach poziom budownictwa był stabilny, wynosił około 650 nowych budynków rocznie. Prezentujemy przykłady działalności w tej dziedzinie. Niektóre inwestycje budowaną powierzchnię zamierzają przeznaczyć na biura i na cele handlowo-usługowe.
-
Budynek Argon, jeden z kilku w Gdańskim kompleksie biurowym ALCHEMIA, osiągnął etap stanu surowego. Obiekt jest zlokalizowany u zbiegu Al. Grunwaldzkiej i ulicy Kołobrzeskiej. Budynek, podobnie jak pozostałe, liczyć będzie 11 kondygnacji i udostępni powierzchnię najmu około 39 tys. m², z czego 36 tys. m² przeznaczono na biura, a pozostałą powierzchnię na obiekty handlowo-usługowe. Każda kondygnacja posiadać będzie powierzchnię 3 tys. m². Obok budynku powstanie pasaż z elementami małej architektury przeznaczony na cele handlowe. Obiekt ARGON jest precertyfikowany na poziomie LEED Platinum i developer spodziewa się, że taki certyfikat otrzyma po zakończeniu inwestycji.
- EQUATOR IV to nazwa biurowca, którego budowę rozpoczęto w IV kwartale 2016 r. w stolicy w Al. Jerozolimskich. Zakończenie inwestycji przewiduje się w końcu czerwca 2018 r. Obiekt będzie miał 14 pięter (55 metrów) o łącznej powierzchni około 35 tys. m², z czego na biura przeznaczy się 20 tys. m², a pozostałą powierzchnię na handel i usługi, w tym na gastronomię. W budynku zostanie zainstalowanych 7 szybkobieżnych wind. Developer zabiega o certyfikat BREEAM na poziomie Very Good.
-
Firma Skanska położyła kamień węgielny pod trzeci budynek biurowy w Krakowie przy ul. Pawiej. Łącznie ma powstać kompleks 5 budynków. Po ukończeniu całej inwestycji firma postawi do dyspozycji najemców około 70 tys. m ² powierzchni. W pierwszym etapie zostaną wybudowane 2 sześciokondygnacyjne obiekty o powierzchni najmu około 24 tys. m². Zakończenie pierwszego etapu zaplanowano na IV kwartał 2017 r. Inwestor będzie zabiegał o nadanie obiektowi Certyfikatu LEED GOLD.
-
W Krakowie przy skrzyżowaniu ul. Jana Pawła II i ul. Stella-Sawickiego rozpoczęto budowę kompleksu biurowego składającego się z trzech jedenastokondygnacyjnych budynków, które łącznie zaoferują około 65 tys. m² powierzchni. Obiekt będzie wyposażony w stanowisko ładowania samochodów elektrycznych, wypożyczalnię samochodów oraz centrum konferencyjne, klub fitness, kawiarnię, centrum medyczne i kantyny dla użytkowników.
-
Holding Nieruchomości i KGHM TFI wybuduje we Wrocławiu przy ul. Jana Pawła II kompleks biurowy składający się z 2 budynków o łącznej powierzchni 33 tys. m². Budynki będą odpowiednio 7- i 8-kondygnacyjne.
- Echo Investment oficjalnie otworzyło biurowy wieżowiec Q22 zlokalizowany w Warszawie u zbiegu Al. Jana Pawła II i ul. Grzybowskiej. Wieża liczy 155 metrów wysokości i dysponuje powierzchnią najmu około 50 tys. m². Wartość inwestycji to około 0,5 mld zł.
Budownictwo mieszkaniowe i produkcyjne
W ramach działalności inwestycyjnej wymienić też trzeba niektóre obiekty budownictwa mieszkaniowego i produkcyjne.
- Grupa Archicom – wrocławski developer – odkupił teren dawnego Browaru Piastowskiego oraz przyległej działki. Prowadzona jest renowacja historycznej zabudowy. Zostanie wybudowane około 1000 mieszkań, a także obiekty biurowe i usługowe. Zachowany będzie historyczny układ urbanistyczny nawiązujący do istniejących obiektów. Inwestycja, której początek przewidziano w 2017 r. będzie realizowana etapowo. Zakończenie całego kompleksu zaplanowano na 2021 rok.
-
Developer DEKPOL w gdańskiej dzielnicy MORENA rozpoczął budowę osiedla składającego się z 16 domów w zabudowie „bliźniaczej” (o jednakowej powierzchni 178 m²). Do każdego domu przylegać będzie ogródek o powierzchni 320 m². Obiekty zostaną oddane do zasiedlenia w trzecim kwartale 2017 roku.
-
Grupa Kapitałowa RADIVUS dysponuje terenami budowlanymi umożliwiającymi budowę około 5 tys. mieszkań w sąsiedztwie aglomeracji warszawskiej: w Rembertowie, we Włochach i Rakowie. W Rakowie powstanie osiedle Nowy Raków II na około 700 mieszkań. Będzie to inwestycja etapowa. Całość ma być zakończona w 2018 r.
-
Firma RONSON Development przygotowuje się do rozpoczęcia budowy projektu mieszkaniowego Moje Miasto na warszawskiej Białołęce. Docelowo w osiedlu powstanie około 1,5 tys. mieszkań. Ukończenie pierwszego etapu budowy zaplanowano na koniec 2017 roku (233 mieszkania). W ramach tego projektu przewiduje się budowę Pasażu Wisła o charakterze usługowo-rekreacyjnym (boiska, siłownia plenerowa, amfiteatr).
-
Międzynarodowy Koncern LG CHEM wybuduje do końca 2018 r. fabrykę akumulatorów do samochodów elektrycznych. Obiekt powstanie w Biskupicach Podgórnych w Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Wartość inwestycji szacuje się na 1,3 mld zł. W fabryce zastosowany będzie całkowicie zintegrowany system produkcji wszystkich komponentów wchodzących w skład produktu końcowego. Zakład stanowić będzie część globalnego systemu LG CHEM w 4 lokalizacjach: Korei Płd, USA, Chinach i w Polsce. Łączna roczna produkcja wszystkich 4 fabryk wyniesie około 300 tys. akumulatorów.
- Zarząd Mennicy Polska oczekuje na pozwolenie na budowę 130-metrowego wieżowca przy ul. Pereca w Warszawie, którego generalnym wykonawcą będzie firma WARBUD. Cały obiekt składać się będzie z wieżowca 50 tys. m² oraz 9-kondygnacyjnego budynku.