Czwarty kwartał to zbyt wcześnie dla merytorycznej oceny osiągnięć gospodarki. Ostateczne dane GUS dotyczące roku 2017 będą ukazywały się sukcesywnie w pierwszym kwartale 2018 roku. Wstępna ocena wskaźników, jakimi dysponujemy obecnie, potwierdza opinię ekspertów, że wyniki gospodarki w 2017 roku są korzystne, choć nie w pełni obiecujące na przyszłość. Wzrost PKB w 2017 roku w stosunku do roku poprzedniego szacowany jest w wysokości 4,4%, bezrobocie obniżyło się do 6,2%, a eksport wzrósł do 8,9%. Podniesione zostały płace o 5,8%, a w konsekwencji rosła konsumpcja o prawie 5%. Są jednak także zjawiska negatywne, a zwłaszcza stagnacja lub bardzo słaby wzrost inwestycji, co szczególnie interesuje środowisko budowlanych. Regres w tym obszarze daje efekt „odłożony” (relatywnie długi cykl realizacji inwestycji), który ujawni się prawdopodobnie począwszy od 2019 roku. Skala inwestycji może się jednak pogorszyć na skutek spodziewanych restrykcji ze strony UE, która już obecnie zapowiada zmniejszenie środków pomocowych dla Polski. Obserwuje się także ograniczenie napływu inwestycji zagranicznych spowodowane obawami inwestorów dotyczącymi braku stabilności przepisów prawnych w Polsce, zwłaszcza w zakresie podatków itp. Niepokoi także narastająca inflacja (obecnie na poziomie 2,5%), co jest oczywistą konsekwencją bardzo dużych wydatków powodujących narastający, niekontrolowany strumień pieniędzy na rynku (wydatki na 500+, rosnące płace, masowe przechodzenie na emerytury, podwyższona minimalna płaca godzinowa, rozbudowana administracja itp.).

Wysoki wzrost PKB to głównie wydatki konsumpcyjne, które nie kreują rozwoju w dłuższym okresie, natomiast trwały wzrost gospodarczy osiągany jest przez inwestycje. Na razie jednak obserwacja rynku inwestycyjno-budowlanego prezentuje się dobrze, o czym świadczą niżej przytoczone przykłady obiektów rozpoczynanych, będących w trakcie realizacji lub aktualnie oddawanych do użytku. W większości są to efekty inwestycji rozpoczynanych lub podejmowanych decyzji w latach wcześniejszych.
 

Poniżej prezentujemy przykłady przedsięwzięć inwestycyjnych aktualnie realizowanych.

 

 

1. Hotele i budynki zakwaterowania turystycznego

 

Popyt na hotele o wysokim standardzie dotyczy głównie dużych miast i renomowanych ośrodków turystycznych. Hotele stanowią około 20% powierzchni wszystkich realizowanych obiektów turystycznych. Równolegle rozwija się budownictwo obiektów zakwaterowania turystycznego, o relatywnie niższym standardzie, zlokalizowanych w miejscowościach pobytu sezonowego np. w górach lub nad morzem (najwięcej powstaje w województwach: zachodniopomorskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim, podkarpackim). Wartość budowlana zrealizowanych hoteli i obiektów zakwaterowania turystycznego w 2017 wzrosła o ponad 30% w porównaniu do 2016 roku.

Podajemy przykłady budowy nowych obiektów hotelowych lub turystycznych, rozbudowy lub rewitalizacji.

 

  • W Gdańsku-Oliwie otwarto nowy hotel sieci Hampton by Hilton, który liczy ponad 100 pokoi, a w ramach zaplecza czynne jest centrum fitness oraz część gastronomiczna: restauracja, bar i kawiarnia. Hotel usytuowany jest blisko centrów biznesowych: Olivia Business i Alchemia.

  • Na krakowskim Kazimierzu otwarto czterogwiazdkowy hotel sieci INX Design. W ramach oferty dysponuje on 118 pokojami oraz 4 apartamentami z tarasami. Posiada siłownię, saunę, jacuzzi i centrum masażu, a w ramach strefy gastronomicznej: restaurację i bar. Inwestorem hotelu jest spółka Metropolis.

  • W Juracie trwają przygotowania do budowy ekskluzywnego pięciogwiazdkowego hotelu SOFITEL oferującego 200 pokoi o wysokim standardzie, restaurację, bar, sale konferencyjne, centrum SPA, basen, saunę. Obiekt jest zlokalizowany w leśnej części Juraty tuż przy plaży od strony Zatoki Puckiej. Hotel będzie posiadał własne kąpielisko i molo z przystanią dla jachtów.

  • Przedwojenny hotel usytuowany przy ul. Piłsudskiego we Wrocławiu będzie zrewitalizowany. Po renowacji ten zabytkowy obiekt pomieści 172 pokoje, w tym 24 apartamenty w sąsiadującym budynku przy ul. Gwarnej. Na parterze przewidziano około 270 m² powierzchni na sale konferencyjne. Prace rewitalizacyjne kosztować będą około 60 mln zł i będą trwać około 35 miesięcy. Projekt wykonała firma GREG Architekci, a rewitalizację przeprowadzi spółka Rafin Deweloper. Hotel będzie posiadał standard czterogwiazdkowy.

 

 

  • Na Wyspie Spichrzów w Gdańsku przy ul. Chmielnej trwa budowa czterogwiazdkowego Deo Hotel, który pomieści 374 pokoje oraz powierzchnię konferencyjną na ok. 900 uczestników. Budynek będzie miał 7 kondygnacji naziemnych i 2 kondygnacje podziemne. Zakończenie inwestycji przewidziano w 2018 r.

  • Hotel Diament Plaza przy ulicy Dworcowej w Katowicach zostanie rozbudowany. Inwestycja polegać będzie na wzniesieniu nowego 5-kondygnacyjnego budynku z 89 pokojami, dostosowanego gabarytowo do zabudowy tej ulicy. Ponadto zostaną dobudowane 2 kondygnacje na istniejącym hotelu. Przewidywane zakończenie inwestycji – koniec 2018 roku.

  • Na wrocławskim Ostrowie Tumskim firma Tacit wybuduje hotel MGallery by Sofitel. Kosztorys obiektu przewiduje kwotę 54 mln zł. Budynek posiadać będzie 7 kondygnacji i pomieści 184 pokoje i restaurację. Lokalizacja w bliskim sąsiedztwie Archikatedry wymusiła zaprojektowanie elewacji hotelu w nawiązaniu do stylu gotyckiego (wykonana będzie ze specjalnie wypalanej cegły klinkierowej). Wykonawca firma Strabag zakończyła I etap inwestycji; zakończenie całości zaplanowano na pierwszy kwartał 2019 r.

 

 

2. Inwestycje obiektów handlowych i towarzyszących

 

Popyt na inwestycje handlowe pociąga za sobą rozwój magazynów, centrów logistycznych i innych obiektów związanych z dystrybucją i transportem. Wartość budowlana zrealizowanych obiektów handlowo-usługowych w 2016 roku wynosiła 5,7 mld zł. W 2017 roku budownictwo obiektów handlowych zwiększyło się co najmniej o 10% (rdr).

Poniżej kilka przykładów realizacji obiektów handlowych.

 

  • O budowie Galerii Północnej informowaliśmy już w naszym przeglądzie rynku budowlanego. Oto kilka informacji uzupełniających. Galeria zlokalizowana przy ul. Światowida na warszawskiej Białołęce jest także bardzo dobrze skomunikowana z lewobrzeżną Warszawą. Obiekt dysponuje 64 tys. m² powierzchni handlowej. Mieści 200 sklepów, strefę gastronomiczną z 20 lokalami, 11-ekranowe kino, skate park, siłownię i klub fitness. Dzięki dużemu przeszkleniu galeria jest doświetlona światłem naturalnym. Parking mieści 2,3 tys. pojazdów. Na dachu budynku zainstalowano ogród. Koszt budowy galerii wyniósł około 800 mln zł. Generalnym wykonawcą była spółka Unibet. Pierwszych klientów Galeria Północna przyjęła w połowie września 2017 roku.

  • Trwają przygotowania do budowy w podwarszawskim Konstancinie obiektu handlowego QUICK Park. Projekt przewiduje zaoferowanie klientom około 5 tys. m² powierzchni najmu i 180 miejsc parkingowych. Obiekt składać się będzie z 3 budynków, pomiędzy którymi powstanie ogólnodostępny plac miejski. Niezależnie od części handlowej (35 sklepów) mieszkańcy Konstancina korzystać będą z usług gastronomicznych i punktów usługowych. Inwestor zaplanował oddanie obiektu do użytku w 2018 r.

 

Są też inwestycje współdziałające z rozwojem obiektów handlowych.
W 2016 roku wartość budowlana realizowanych obiektów logistycznych, magazynowych i dystrybucyjnych wynosiła 9,8 mld zł. W 2017 roku osiągnięto wzrost o około 10%.

 

  • W Legnickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej w miejscowości Krzywa (gm. Chojnów) szwedzka firm H&M wybuduje kosztem około 280 mln zł centrum logistyczne. Centrum usytuowane będzie w sąsiedztwie autostrady A4 i drogi krajowej 94. Przewiduje się oddanie obiektu do użytku na przełomie 2018 i 2019 roku. W centrum znajdzie pracę około tysiąca osób, co ma znaczenie dla gminy o dużym bezrobociu. Centrum zostało zaprojektowane zgodnie z wymaganiami ekologicznymi i spodziewa się certyfikacji LEED na poziomie Silver.

  • Inwestor powierzchni magazynowej P3 Piotrków rozpoczął budowę kolejnego w tym kompleksie logistycznym magazynu o powierzchni 56 tys. m². Obiekt będzie przystosowany do wymogów najemcy. Przewidziano wyposażenie obiektu w chłodnie o powierzchni 6 tys. m², magazyny wysokiego składowania, magazyn kompletacji produktów i magazyn kosmetyków. Zaplanowano rozwiązania energooszczędne. Obecnie Park Piotrków dysponuje około 90 tys. m² powierzchni magazynowej oraz działką pod budowę około 400 tys. m² kolejnych magazynów.

  • Firma Logistyczna Panattoni Europe rozpoczęła w gminie Nowosolna pod Łodzią budowę centrum dystrybucyjnego dla sieci marketów budowlanych OBI. Obiekt posiadać będzie powierzchnię ponad 50 tys. m². Inwestycja przebiegać będzie dwuetapowo. Pierwszy etap (około 20 tys. m²) już ukończono. Drugi etap budowy nastąpi w 2018 roku.

 

 

3. Budownictwo biurowe

 

Utrzymuje się duży popyt na lokale biurowe o wysokich standardach. W 2016 roku oddano do użytkowania 565 nowoczesnych obiektów; ponad połowa przypada na 4 województwa: śląskie, wielkopolskie, mazowieckie i dolnośląskie. Wartość budowlana zrealizowanych obiektów wynosiła w 2016 roku 2,8 mld zł. Od trzeciego kwartału 2017 roku budownictwo obiektów biurowych przyśpiesza; wg wstępnych notowań do końca 2017 roku deweloperzy wybudowali ich o 15–20% więcej (rdr).
 

Podajemy kilka przykładów realizacji obiektów biurowych w Warszawie, Wrocławiu, Katowicach, Gdańsku.
 

  • Firma Totalbud jest wykonawcą biurowca w Warszawie przy ulicy Idzikowskiego. Wysoki na 22 m obiekt o nazwie Witosa Point będzie liczyć 6 kondygnacji. W podziemnym garażu pomieści się 112 miejsc parkingowych. Całkowita powierzchnia użytkowa gmachu wyniesie ponad 9 tys. m². Biurowiec będzie miał bardzo nowatorską konstrukcję, dzięki czemu wynajmujący uzyskają łatwość kształtowania wewnętrznych powierzchni i konfigurowania układów funkcjonalnych lokali. Oddanie biurowca do użytku przewidziano w połowie 2018 roku.

  • We Wrocławiu rozpoczęto prace budowlane biurowca SQ Business Center, zlokalizowanego przy ul. Stacyjnej. Obiekt o 9 kondygnacjach zaoferuje około 5,5 tys. m² powierzchni biurowej o standardzie „A”. Parter budynku przeznaczony jest na strefę handlowo-usługową. Na dachu zaprojektowano zielony taras o powierzchni 80 m². Biurowiec dysponować będzie parkingiem podziemnym i naziemnym. Przewidywany termin zakończenia inwestycji – pierwszy kwartał 2019 r.

  • Firma Torus oddała do użytku obiekt biurowy wznoszony w ramach III etapu kompleksu biznesowego ALCHEMIA w Gdańsku. Obiekt o nazwie ARGON liczy 14 kondygnacji o łącznej powierzchni najmu 38 tys. m².

  • W Katowicach developer Skanska rozpoczął wznoszenie budynku biurowego wchodzącego w skład kompleksu biurowego Silesia Business Park. Czwarty budynek tego kompleksu udostępni około 12 tys. m² powierzchni biurowej. Zostanie oddany do zasiedlenia na przełomie III i IV kwartału 2018 r. Łącznie kompleks składający się z 4 bliźniaczych budynków zaoferuje około 48 tys. m² powierzchni najmu. Inwestor zabiega o przyznanie certyfikatu LEED na poziomie GOLD.

  • Na wąskiej działce w Warszawie w sąsiedztwie Placu Trzech Krzyży wybudowano nowoczesny ekologiczny biurowiec NOWY ŚWIAT. Otrzymał certyfikat LEED Gold. W obiekcie zastosowano wodooszczędne baterie sanitarne, a do budowy użyto ekologicznych materiałów wykończeniowych. Biurowiec dysponuje ponad 4 tysiącami m² powierzchni wynajmu na 5 piętrach. Parter przeznaczono na lokale handlowe i usługowe. Pod budynkiem znajdują się parkingi.

 

 

 

4. Inwestycje o charakterze kompleksowym, łączące budowę mieszkań, biur i obiektów usługowych.
Przykłady poniżej.
 

  • Na warszawskiej Woli inwestor Echo Inwestment rozpoczął budowę kompleksu biurowo-mieszkaniowego BROWARY WARSZAWSKIE. Biurowiec nosić będzie nazwę BIURA przy BRAMIE w nawiązaniu do dawnej nazwy placu miejskiego – BRAMA BROWARÓW. Biurowiec dysponować będzie 13 tys. m² powierzchni najmu i ponad 1 tys. m² powierzchni usługowej. Obiekt składać się będzie z 2 budynków: 11- i 17-kondygnacyjnego. Od jesieni 2016 roku trwa budowa części mieszkaniowej w kwadracie ulic Grzybowska – Wronia – Chłodna – Krochmalna, gdzie powstanie około 1 tysiąca mieszkań i kilka tysięcy m² powierzchni handlowo-usługowej. Łączny koszt budowy całego kompleksu biurowo-mieszkaniowego oszacowano na 1 mld zł.

  • Spółka Apollo–Rida realizuje w Gdańsku kompleks biurowo-mieszkaniowy: 9-kondygnacyjny biurowiec i 6-kondygnacyjny apartamentowiec. W pierwszym (ul. Heweliusza) inwestor zaoferuje 10 tys. m² powierzchni użytkowej klasy „A”, w drugim (ul. Rajska) powstanie 161 apartamentów, a na parterze znajdą się punkty usługowe. Biurowiec otrzyma certyfikat BREEAM na poziomie EXCELLENT. Obydwa obiekty, których oddanie do użytku zaplanowano w połowie 2018 roku zachowają historyczny charakter otoczenia.

  • Developer TDJ Estate jest inwestorem osiedla mieszkaniowego w Katowicach realizowanego w 4 etapach. Jesienią 2017 r. rozpoczęto w Ligocie nieopodal Katowic budowę IV etapu inwestycji, w ramach której powstaną 2 budynki o łącznej liczbie 90 mieszkań. Pierwszy pomieści 39 mieszkań i 6 lokali usługowych. W drugim budynku przewidziano 51 mieszkań i 7 obiektów usługowych o łącznej powierzchni około 2 tys. m². Łącznie budynków będzie 13; dwa spośród nich będą to budynki sześciokondygnacyjne.

  • Deweloper Nexity Polska przystąpił do budowy dużego osiedla mieszkaniowego w podwarszawskim Ursusie – 14 budynków, które udostępnią 1,5 tys. mieszkań oraz lokale usługowe na parterach. Budowę rozpoczęto w 2017 roku. Na osiedlu powstanie przestrzeń rekreacyjna, a także plac miejski. Na uwagę zasługuje zainstalowanie przez inwestora systemu Nexity Smart umożliwiającego zdalne sterowanie oświetleniem i temperaturą wszystkich mieszkań oraz informujący o włamaniach do lokalu.