Tworzenie obmiarów w Miara PRO. Część 1 – początek pracy z programem

Programu Miara PRO używam z powodzeniem od kilku lat. Jestem inżynierem sanitarnym i mam do czynienia z obiektami obmiarowymi z tej właśnie branży. Na co dzień pracuję z dokumentacją „płaską”, są to rzuty bądź rozwinięcia instalacji sanitarnych. Postanowiłem podzielić się z Czytelnikami „Buduj z Głową” swoimi doświadczeniami z pracy w programie i przybliżyć go osobom, które nigdy z niego nie korzystały. Artykuł ma charakter samouczka, który ułatwi postawienie pierwszych kroków w programie i pozwoli uniknąć błędów.

Zobacz również: Prezentacja programu Miara PRO

Najprościej można powiedzieć, że Miara PRO służy do tworzenia obmiaru. Każdy kosztorysant potwierdzi, że dobrze wykonany kosztorys zależy od dobrze wykonanego obmiaru. Z kolei dobrze wykonany obmiar wymaga koncentracji i skupienia. Liczne telefony czy maile, powodują, że łatwo popełnić błąd.
By dokonać obmiaru w sposób tradycyjny, kosztorysant musi otrzymać wersję drukowaną. Natomiast w dzisiejszych czasach dokumentację otrzymujemy zazwyczaj w postaci elektronicznej. Jak sobie z tym poradzić? Raczej nie będziemy dokonywać obmiaru poprzez przykładanie linijki do ekranu komputera… chociaż niejednokrotnie widziałem osoby, które tak właśnie robiły.
Tutaj z pomocą przychodzi program Miara PRO. Pozwala on wczytać dokumentację w postaci elektronicznej i w łatwy sposób dokonać obmiarów. Najbardziej cenię sobie fakt, że nie tracę kontroli nad tym, co zostało już obmierzone. Dzięki temu programowi nie straszne mi są „rozpraszacze” i konieczność porzucania aktualnego obmiaru na rzecz wykonania „-entej”, natychmiastowej poprawki w innym kosztorysie.
Nie ma znaczenia, jakiego typu obiekty przyjdzie mi mierzyć i z jakich plików będę korzystał. Robiłem obmiar do dokumentacji, której zdjęcia wykonałem telefonem komórkowym, ponieważ inwestor nie zgodził się na jej wypożyczenie.

Zobacz również: Tworzenie obmiarów w Miara PRO. Część 2 – robimy przedmiar

Jak już wspomniałem program pozwala na wczytanie dokumentacji w postaci elektronicznej.
Miara dobrze sobie radzi z wczytaniem dokumentacji w postaci plików graficznych (JPG, TIFF, BMP, PNG, GIF), plików z programów służących do projektowania (DWG, DXF) oraz bardzo popularnego formatu PDF (fot. 1). W tym miejscu dodam, że PDF może być wielostronicowy. Podczas importu program zapyta, które strony chcemy wczytać.

Kiedy rozpoczynamy pracę z nowym plikiem, zaczynamy właśnie od wczytania projektu, czyli jednego bądź wielu arkuszy. Mogą one pochodzić z jednego pliku PDF, bądź wielu plików w różnych formatach. Mogą to być pliki PDF, DWG i JPG w jednym pliku Miary (carp – takie rozszerzenie mają pliki obmiarów). Nic się też nie wydarzy, jeśli na początku pracy nie wgramy jakiegoś pliku lub niepotrzebnie jakiś wczytamy. Menu główne pozwala na dodanie, bądź usunięcie projektów (fot. 2).

Program pozwala również na aktualizację projektu wcześniej wczytanego. Jest jednak jeden warunek. Projekt musi zostać zapisany w tym samym miejscu i pod taką samą nazwą, jak wcześniej wczytany do programu. Jest to bardzo wygodne, bo widząc obiekty już obmierzone możemy łatwo znaleźć zmiany, które poczynił projektant. Oczywiście nic się nie dzieje bez naszej akceptacji. Zanim nastąpi aktualizacja wczytanego do programu projektu, otrzymamy stosowny monit.

Po wczytaniu projektów wybieramy branżę, w której będziemy dokonywać obmiaru (fot. 3). Branże, to nic innego jak dostarczone przez producenta programu gotowe obiekty przedmiarowe, które mają odzwierciedlenie w strukturze KNR. Jej wybór decyduje o tym, jakie obiekty przedmiarowe będziemy mieli dostępne.

Ja głównie operuję w instalacjach sanitarnych. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby już po rozpoczęciu przedmiarowania przełączać się pomiędzy branżami, jeśli wiemy, że jakiś typ obiektów przedmiarowych występuje w innej branży, niż obecnie przedmiarowana. W swoim programie, mam zdefiniowane także obiekty w branży budowlanej – przebicia, zamurowania, przewierty czy przejścia przeciwpożarowe. O definiowaniu obiektów przedmiarowych napiszę w kolejnym artykule.

Ostatnim krokiem przed rozpoczęciem przedmiarowania jest wybór sposobu, w jakim Miara PRO będzie pracować. Preferuję metodę trzecią, czyli Praca z obiektami przedmiarowymi. Kilka razy eksperymentowałem z innymi metodami, ale efekty mnie nie satysfakcjonowały. Pewnie to przyzwyczajenie, bo lubię „z ręki” wpisać wartość obmiaru do kosztorysu. Niemniej inne tryby działają (fot. 4).

Rozważania, który tryb jest lepszy pominę, bo daleko mi do znanego satyryka, który prowadził dywagacje „O wyższości Świąt Wielkiej Nocy nad Świętami Bożego Narodzenia”.
Analogicznie do wyboru Branży tryb pracy programu możemy zmienić na każdym etapie pracy z projektem. Jednak w przypadku Trybu przedmiarowania zmiany musimy dokonać we właściwościach pliku, które znajdziemy w menu głównym programu. Samo okno właściwości też kryje kilka przydatnych funkcji, ale o tym napiszę w kolejnym artykule.
Po wyborze trybu przedmiarowania i kliknięciu ikony Utwórz, możemy rozpocząć przedmiarowanie.

Interfejs programu podzielony jest na trzy główne obszary. Na górze umieszczono wstążkę poleceń.
Z lewej strony znajduje się tabela z obiektami przedmiarowymi. Największy obszar zajmuje pole projektu (wczytanej dokumentacji), które będziemy przedmiarować. To właśnie na nim znajdziemy znaczniki obrysowanych obiektów.
Każdy wczytany projekt tworzy oddzielną zakładkę. Do pliku, który będzie służył nam jako przykład, wczytałem stworzoną przez siebie dokumentację mieszkania (projekt ten powstał na potrzeby niniejszego artykułu i jego zbieżność z jakimkolwiek innym projektem jest przypadkowa).
Wczytamy ten sam projekt w kilku formatach jako: plik PDF, plik DWG i zdjęcie ekranu, na którym wyświetlony był ów projekt. Każdy wczytany projekt to jedna zakładka – na zrzucie ekranu (fot. 5) widzimy trzy zakładki.

Na umieszczonym zrzucie ekranu widoczna jest zakładka z wczytanym zdjęciem projektu.
Zdjęcie ekranu celowo wykonałem z perspektywy. Jest to kolejny atut programu Miara PRO, który pozwala na zdjęcie obmiaru z fotografii wykonanej w perspektywie. Musicie przyznać, że wykonanie dobrego obmiaru z dokumentacji otrzymanej w tej formie zajęłoby kilka godzin bez pewności, że obmiar został wykonany prawidłowo.

W programie wyróżniamy trzy typy obiektów przedmiarowych: liniowe, powierzchniowe i zliczane. Każdy obiekt typu liniowego możemy przekształcić w obiekt powierzchniowy, a każdy obiekt typu powierzchniowego możemy przekształcić w obiekt kubaturowy. Samo wykonanie obmiaru jest proste i polega na obrysowaniu elementu projektu wybranym typem obiektu przedmiarowego.
Jak widać na zamieszczonym zrzucie ekranu, do swojego obmiaru dodałem jeden obiekt typu liniowego – okrąg, dwa typu powierzchniowego – koło i prostokąt (prostokąt znajduje się na kole) oraz trzy obiekty zliczane – oznaczone jako fioletowe haczyki (fot. 5).

Zobacz również: Miara PRO – praca ze skanami projektów i fotografiami

Sposób zdjęcia obmiaru następuje poprzez wybór odpowiedniej ikony z karty widoku Przedmiarowanie wstążki poleceń (fot. 6).

Ikony w pierwszej grupie od Linia do Łuk pozwalają na obmiar obiektów liniowych. Ja stosuję je np. do pomiaru długości rurociągów. Najczęściej wykorzystuję Linię i Wielolinię. Główna różnica polega na tym, że Linia pozwala na obrysowanie odcinków, a Wielolinia łamanych.
Ikony w kolejnej grupie pozwalają na obrysowanie powierzchni, np. pomieszczeń.
Zliczanie służy do zaznaczania obiektów policzalnych, na przykład urządzeń sanitarnych.
Wynik obmiaru widoczny jest w tabeli Obiekty przedmiarowe po lewej stronie ekranu. Pracując z programem, widok tej tabeli mam zawsze włączony (fot. 7).

Zaznaczenie obiektu na rysunku powoduje podświetlenie go w tabeli. Funkcja ta pozwala nam na przesunięcie obiektu jednego typu do drugiego w obrębie tej samej kategorii. Przykładowo oznaczyliśmy przez pomyłkę zlewozmywak jako umywalkę. Jeśli już wcześniej oznaczaliśmy zlewozmywak, to typ zlewozmywak znajduje się już w tabeli. Wystarczy taki obiekt przesunąć w tabeli z typu umywalka do zlewozmywak. To bardzo przyspiesza i ułatwia pracę. Przesunięcia możemy wykonywać tylko w ramach kategorii obiektu przedmiarowego. Nie przesuniemy w ten sposób obiektu z kategorii liniowe do kategorii powierzchniowe, nawet po nadaniu im charakteru powierzchni.
Po zaznaczeniu obiektu w tabeli i wywołaniu menu kontekstowego (kliknięcie prawym klawiszem myszy) możemy wywołać polecenie Pokaż obiekt. Po jego wywołaniu obiekt na rysunku zostanie podświetlony i pokazany.

Wcześniej wspomniałem, że obiekty liniowe można zamieniać na obiekty powierzchniowe, a obiekty powierzchniowe na kubaturowe. Można tego dokonać poprzez wywołanie okna Właściwości obiektu. Aby się ono pojawiło, musimy kliknąć prawym klawiszem myszy na zaznaczonym obiekcie przedmiarowym – na rysunku, bądź w tabeli (fot. 8).

Po jego wywołaniu otrzymamy dostęp do dodatkowych opcji, gdzie możemy wpisać wysokość obiektu, bądź mnożnik, czyli krotność.
Opcji mnożnika używam podczas liczenia rurociągów np. centralnego ogrzewania - najczęściej obok siebie biegną dwa tej samej średnicy. Z kolei wysokość wykorzystuję zliczając powierzchnię kanałów wentylacyjnych (tworząc kosztorys wg KNR należy ją podać). Najpierw, wykorzystując obiekt liniowy, rysuję wzdłuż kanału. Następnie w pole Wysokość obiektu liniowego wpisuję obwód kanału. Takim samym obiektem typu „Kanał o obwodzie do…” obrysowuję inne kanały, przypisując im właściwe obwody. W wyniku takiego działania otrzymuję łączną powierzchnię kanałów.

Menu Właściwości pozwala nam również zdefiniować obiekt przedmiarowy jako otwór. Najczęściej korzystam z tej opcji podczas zliczania powierzchni, w której znajduje się część wyłączona. Najpierw obrysowuję całą powierzchnię. Następnie obiektem tego samego typu obrysowuję powierzchnię wyłączoną. Po wywołaniu Właściwości obiektu oznaczam ją jako otwór. W tabeli ten obmiar widoczny jest jako ujemny, a łączny obmiar obiektu zostaje pomniejszony o tę powierzchnię.
W stworzonym przeze mnie przykładzie jest to prostokąt narysowany na kole.

Na tym kończę pierwszą część, mając nadzieję, że artykuł stanie się dla Was inspiracją do sięgnięcia po program Miara PRO. W kolejnym odcinku opiszę, w jaki sposób skonfigurować program, by tworzenie przedmiaru było najbardziej efektywne.

Zobacz także część 2 Tworzenie obmiarów w Miara PRO.

Pliki do pobrania: 

• Plik obmiaru stworzony na potrzeby artykułu: CARP (format Miara PRO, wersja 1.8.100.3).
• Projekt wykorzystany w artykule w różnych formatach: JPG, PDF i DWG.