Zastosowanie gliny w budownictwie, zwłaszcza wiejskim było bardzo szerokie, począwszy od wypełniania ścian w budynkach i konstrukcjach szachulcowych oraz murowania na zaprawach gliniano-wapiennych. Wewnątrz robiono z niej polepy, jastrychy i tynki, a także wypełniano przestrzeń między legarami w stropach drewnianych. Zaletą gliny jest jej pełna ekologiczność, dlatego ponownie wraca do łask, najczęściej jako wyprawa tynkarska. 

Czym jest tynk gliniany?

Tynk gliniany to zaprawa na spoiwie glinianym z dodatkiem kruszywa, lekkich wypełniaczy, spoiw hydraulicznych i/lub powietrznych oraz mikrowłókien organicznych, stosowana jako dekoracyjna i ochronna wyprawa na powierzchniach przegród. Jeżeli gęstość objętościowa tynku w stanie suchym nie przekracza 1200 kg/m3, to można mówić o lekkim tynku gipsowym.
Tynki czysto gliniane zawierają jako spoiwo tylko glinę. W przypadku obecności ww. dodatków i domieszek literatura techniczna wyróżnia tzw. glinowe zaprawy tynkarskie stabilizowane, zawierające mineralne lub organiczne spoiwa i dodatki, takie jak: wapno, cement, gips, inne dodatki stabilizujące (piasek, sieczkę ze słomy, paździerze lniane itp.) lub metylocelulozę. Niektóre z nich mogą być trudno- lub wręcz nierozpuszczalne w wodzie, dlatego ilość i rodzaj tych dodatków/modyfikatorów musi być precyzyjnie określona, gdyż mają one wpływ na końcowe właściwości materiału. Zaprawy gliniane mogą być wytwarzane zarówno metodą rzemieślniczą, jak również przemysłową (fabrycznie przygotowany wyrób), co nie pozostaje bez wpływu na ich parametry i właściwości z podanych powyżej powodów.
Właściwości tynków glinianych należy podzielić na dwie grupy:

  • wytrzymałościowe – z najważniejszych należy wymienić dobrą siłę wiązania (przyczepność w stanie plastycznym) oraz niską wytrzymałość na ściskanie i zginanie,
  • wilgotnościowe – tu istotna jest wysoka przewodność kapilarna, zdolność do wchłaniania wilgoci z powietrza oraz wysoka dyfuzyjność.

Dodatkową cechą jest dość duży skurcz przy wysychaniu.

Parametry wytrzymałościowe tynków glinianych

Wytrzymałość tynków glinianych na ściskanie wynosi zwykle od 0,5 do 3 MPa, przyczepność od 0,1 do 0,2 MPa, natomiast moduł E od 1000 do 3000 MPa. Wymagania stawiane tynkom glinianym wg [1] w zależności od zastosowania podano w tabeli 1 i 2.
Skurcz zaprawy glinianej nie powinien być większy niż 2%, jednak jest to wartość maksymalna i w zasadzie powinien on być określony w odniesieniu do konkretnego zastosowania. Zbyt duży skurcz może ograniczyć wykorzystanie tynku, zwłaszcza gdy układa się go w grubszej warstwie (im grubsza warstwa tym większa tendencja do skurczu).