Do niedawna utrapieniem dla kosztorysantów były zasady kosztorysowania malowania stolarki drzwiowej i okiennej wg KNR nrnr 2-02, W 2-02, 4-01 i W 4-01. Przedstawię to na przykładzie założeń szczegółowych do rozdziału 12 w KNR nr 4-01. W p. 4. Zasady przedmiarowania znajdują się punkty 4.5.3. i 4.5.4. oraz tablica 9914:
4.5.3. Malowanie i lakierowanie stolarki okiennej i drzwiowej o powierzchni w świetle ościeżnic do 0,5 m2 liczy się w sztukach, zarówno dla stolarki drewnianej jak i metalowej.
4.5.4. Otwory o powierzchni większej obmierza się w świetle ościeżnic, stosując dla malowania olejnego i lakierowania otworów współczynniki podane w tablicy 9914:
– poz. 01-09 uwzględniają jednostronne malowanie otworów drzwiowych,
– poz. 10-19 uwzględniają dwustronne malowanie skrzydeł otworów okiennych.
Uwaga. Przy dwustronnym malowaniu drzwi należy stosować podwójną wielkość współczynników podanych w tablicy 9914 poz.01-06, do poz. 07 współczynnik 1, a do poz. 08-09 współczynnik 1 lub 2 w zależności od opasek jednostronnych lub dwustronnych. Przy jednostronnym malowaniu okien (skrzydeł i ościeżnic) należy stosować połowę wielkości współczynników podanych w tablicy 9914 poz. 10-17, a poz. 18-19 przyjmuje się zawsze w wysokości podanej w tablicy.
Natomiast punkt 4.12 wyjaśnia w jaki sposób korzystać z tablicy 9914:
4.12. Przykład stosowania współczynników z tablicy 9914 do obliczania powierzchni malowania olejnego stolarki okiennej. Okno o skrzydłach pojedynczych malowane obustronnie bez szczeblin o wymiarach w świetle ościeżnic 2,00 x 1,60 m, z ościeżnicą skrzynkową z jednostronną opaską:
|
- skrzydła bez szczeblin
|
|
- współczynnik 0,75
|
|
- ościeżnica skrzynkowa
|
|
- współczynnik 0,75
|
|
- opaska jednostronna, gładka
|
|
- współczynnik 0,25
|
|
-------------------------------------
współczynnik końcowy 1,75
|
|
Powierzchnia obliczeniowa otworu okiennego:
2,00 m x 1,60 m x 1,75 = 5,60 m2
|
Z zacytowanych fragmentów założeń szczegółowych wynika, że kosztorysując malowanie stolarki nie możemy obmiaru po prostu „zdjąć” z natury czy dokumentacji. Musimy jeszcze dodatkowo wyliczyć na podstawie tablicy 9914 współczynnik, przez który musi być pomnożony wyliczony przez nas obmiar i dopiero tak uzyskaną liczbę można wstawić jako obmiar do pozycji kosztorysu. Jest to czynność uciążliwa dla kosztorysanta, a w dobie kosztorysowania komputerowego każda taka uciążliwość musi irytować.
Wprawdzie do tej pory istniał w Normie mechanizm, który uwalniał od konieczności przeglądania części opisowej, ale niestety wymagał osobnego kosztorysowania każdego z elementów. Ten mechanizm to automatyczna modyfikacja pozycji na podstawie danych z części opisowej katalogu.
 |
| Rys.1. Wybór elementu malowanego otworu okiennego |
Stosując tę metodę musimy niestety wprowadzić (dla przykładu opisanego w p. 4.12.) trzy pozycje: - osobno skrzydła, osobno ościeżnicę i osobno opaskę. W rezultacie uzyskamy fragment kosztorysu w postaci:
 |
| Rys.2. Pozycje w kosztorysie służące wycenie okna z p.4.12. |
Gdy jeden z naszych użytkowników zwrócił nam na to uwagę, natychmiast rozszerzyliśmy istniejący już mechanizm modyfikacji i począwszy od wersji 4.19 możemy w Normie równocześnie zaznaczyć różne elementy otworów.
 |
| Rys.3. Równoczesny wybór różnych elementów malowanego otworu |
Dzięki temu zamiast trzech uzyskamy jedną pozycję:
 |
| Rys.4. Pozycja kosztorysu służąca do wyliczenia kosztów malowania wszystkich elementów otworu |
Oczywiście doświadczeni kosztorysanci zwrócą mi natychmiast uwagę, że zamiast mnożyć obmiar, mnożę tu normy. Tak, to niestety prawda. Uznaliśmy jednak, że skoro program posiada gotowe mechanizmy mnożenia normatywów, to można je do tego celu wykorzystać. Efekt rachunkowy będzie taki sam. W kolejnych wersjach ten „błąd” zostanie poprawiony i zamiast mnożenia norm zastosujemy współczynnik do obmiaru.
Jak napisałem na wstępie, współczynniki dla robót malarskich występują w KNR nr 2-02, KNR W nr 2 02, KNR nr 4-01 i KNR-W nr 4-01. Wśród tych czterech katalogów należy zwrócić uwagę na KNR nr 2-02. Tablice 1507 i 1508 mają tam podwójny obmiar. Polega to na tym, że robocizna jest liczona na 1 m2 powierzchni obliczeniowej, a materiały i praca sprzętu na 1 m2 powierzchni faktycznie pomalowanej. Dlatego przelicznik wprowadziliśmy jedynie do normatywów robocizny.