Aby je zdobyć trzeba mieć odpowiednie wykształcenie, praktykę oraz zdać egzamin, co wbrew pozorom nie jest proste – w ostatnich latach ogólna zdawalność w sesjach egzaminacyjnych w okręgowych izbach inżynierów budownictwa wynosi ok. 80%.

Podstawowe zasady ubiegania się o uprawnienia budowlane określa ustawa Prawo budowlane [1] oraz rozporządzenie w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie [2]. Mogą się o nie ubiegać osoby z odpowiednim wykształceniem technicznym i praktyką zawodową, dostosowanymi do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności oraz innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją. W Polsce uprawnienia budowlane nadawane są przez dwa oddzielne samorządy zawodowe: Polską Izbę Inżynierów Budownictwa (PIIB) oraz Izbę Architektów Rzeczpospolitej (IARP), które także zrzeszają osoby posiadające dane uprawnienia.

Specjalności techniczno-budowlane

Rodzaje specjalności techniczno-budowlanych, w których nadawane są uprawnienia budowlane, wynikają z art. 14 ust. 1 ustawy Prawo budowlane [1]. Decydują one o zakresie prac projektowych lub robót budowlanych, które może wykonywać osoba posiadająca dane uprawnienia. W ramach niektórych specjalności wyodrębnione są tzw. specjalizacje techniczno-budowlane.
Uprawnienia budowlane udzielane są w następujących specjalnościach:

  1. architektonicznej (nadawane przez Izbę Architektów Rzeczypospolitej),
  2. konstrukcyjno-budowlanej,
  3. inżynieryjnej:
    • mostowej,
    • drogowej,
    • kolejowej,
    • hydrotechnicznej,
    • wyburzeniowej,
  4. instalacyjnej, w zakresie sieci, instalacji i urządzeń:
    • telekomunikacyjnych,
    • cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
    • elektrycznych i elektroenergetycznych.

Szczegóły dotyczące procesu kwalifikacyjnego, wymaganych dokumentów, wykształcenia, praktyki zawodowej oraz sposobu przeprowadzania egzaminów na uprawnienia budowlane określa „Regulamin postępowania kwalifikacyjnego w sprawie nadawania uprawnień budowlanych”, stanowiący załącznik do uchwały Krajowej Rady Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa Nr 17/R/19 z dnia 16 października 2019 r. [3]. W przypadku specjalności architektonicznej powyższe informacje zawiera regulamin postępowania kwalifikacyjnego w sprawach nadawania uprawnień budowlanych w specjalności architektonicznej, będący załącznikiem do uchwały nr O–17–V–2022 Krajowej Rady Izby Architektów RP z dnia 13 kwietnia 2022 r.