Technologia prefabrykacji wykorzystywana jest w praktycznie we wszystkich typach budynków, zarówno mieszkalnych, jak i przemysłowych, handlowych, biurowych, bądź innych obiektach użyteczności publicznej. Ze względu na wielkość i masę, prefabrykaty można podzielić na drobno-, średnio- i wielkowymiarowe. Choć mniejsze wyroby betonowe, takie jak np. płyty tarasowe, pustaki ścienne bądź stropowe, również są prefabrykatami, to warto przyjrzeć się elementom wielkowymiarowym. Podczas ich transportu i montażu trzeba co prawda użyć cięższego sprzętu, ale umożliwiają m.in. szybszą realizację inwestycji.

Wśród elementów prefabrykowanych o dużych gabarytach można wymienić m.in.: słupy, stopy fundamentowe, belki, stropy płytowe, nadproża, dźwigary, płyty balkonowe, biegi schodowe, gotowe ściany jedno-, dwu- i trójwarstwowe z ociepleniem, elementy elewacyjne, szachty windowe, łazienki, a także elementy konstrukcji trybun na stadionach. Możliwe jest również wytworzenie prefabrykatów niestandardowych – najczęściej dotyczy to indywidualnych projektów oraz elementów fasad budynków. Czasami do produkcji wykorzystywana jest także budząca coraz większe zainteresowanie technologia druku 3D z użyciem mieszanki betonowej.

Warto zaznaczyć, że prefabrykaty mogą być użyte w konstrukcji budynków w różnym stopniu – od ich częściowego zastosowania w technologii mieszanej, aż po kompletny zestaw, umożliwiający zmontowanie całego obiektu – „na sucho”.

Projektowanie obiektów z wykorzystaniem prefabrykatów

Opracowanie projektu budynku wznoszonego z wykorzystaniem prefabrykacji wymaga dobrej współpracy wielu uczestników procesu budowlanego – architekta, projektantów z poszczególnych branż, a także wytwórcy prefabrykatów. Dzięki temu, gotowe części konstrukcji będą dostarczone na budowę w założonym terminie, a ich montaż szybki i sprawny. To bardzo istotne w przypadku elementów o wysokim stopniu prefabrykacji, np. gotowych ścian zewnętrznych z wykończoną elewacją, z wbudowaną stolarką i różnego typu instalacjami. Konieczne jest wówczas – już na etapie projektowania – określenie wielu szczegółów, m.in. położenia i wymiarów otworów na stolarkę, sposobu montażu okien i drzwi, przebiegu kabli, typów i miejsc montażu puszek elektrycznych, a także przygotowania konstrukcji pod systemy wentylacyjne, grzewcze lub instalacje wodno-kanalizacyjne.

Faza projektowania może zatem pochłonąć sporo czasu, zanim zostaną ustalone wszystkie szczegóły dotyczące poszczególnych prefabrykatów. Także proces produkcji elementów konstrukcji może trochę potrwać – zależy to głównie od stopnia ich skomplikowania oraz możliwości technicznych i produkcyjnych wytwórni.

Prefabrykacja z jednej strony najczęściej opiera się na powtarzalności i modułowości, z drugiej jednak coraz większe możliwości technologiczne i produkcyjne pozwalają tworzyć indywidualne konstrukcje z prefabrykatów o zróżnicowanych kształtach i wymiarach. Przy projektowaniu – zwłaszcza obiektów o wysokim stopniu prefabrykacji – wsparciem mogą być nowoczesne technologie informatyczne w programach typu BIM, przyspieszające prace oraz umożliwiające przygotowanie dokładnej dokumentacji. Zaawansowany model 3D budynku pozwala bardzo precyzyjnie zaprojektować konstrukcję i jej prefabrykowane elementy, a także stworzyć odpowiednie rysunki wykonawcze, montażowe, wszelkiego rodzaju detali czy opracować zestawienia materiałów. Technologia BIM zapewnia pełną parametryzację prefabrykatów, poprawia komunikację pomiędzy branżami uczestniczącymi w procesie budowlanym oraz usprawnia i przyspiesza produkcję gotowych wyrobów. Może także ułatwić lokalizację i identyfikację elementów, np. dzięki kodom QR zawartym w dokumentacji, można mieć dostęp m.in. do informacji niezbędnych do skompletowania materiałów oraz akcesoriów potrzebnych do produkcji prefabrykatów.