Zamówienia publiczne w Kosowie

Wprowadzenie

W dniu 14 listopada 2011 r. w Republice Kosowa oddano pierwszy, 38 kilometrowy odcinek autostrady, której planowana łączna długość to 102 kilometry, zaś termin realizacji całości to 2013 r. Pierwszy odcinek autostrady został oddany na rok przed terminem i co równie ważne – zgodnie z zaplanowanym budżetem.

Republika Kosowa (w skrócie Kosowo) to najmłodsze państwo powstałe na gruzach dawnej Jugosławii. Od 1999 r. (czyli od daty interwencji NATO w obronie Albańczyków stanowiących zdecydowaną większość mieszkańców tej serbskiej wówczas prowincji przed represjami ze strony rządu w Belgradzie) Kosowo administrowane było przez ONZ, formalnie pozostając częścią Serbii. W 2008 r. Kosowo ogłosiło swoją niepodległość i w chwili obecnej jest uznawane przez 85 państw członków ONZ (w tym również przez Polskę).

Z powierzchnią nieco mniejszą niż 11.000 km² i liczbą ludności nieprzekraczającą 2 milionów jest to jednocześnie jedno z najmniejszych państw w Europie. Co ciekawe, walutą w Kosowie (podobnie jak w sąsiedniej Czarnogórze) jest euro, choć żadne z tych państw nie należy do Unii Gospodarczo-Walutowej UE. Z racji ponad 10-letniej obecności wspólnoty międzynarodowej w Kosowie jednym z języków używanych urzędowo jest język angielski.

Przepisy o zamówieniach publicznych

Jeśli chodzi o przepisy dotyczące zamówień publicznych Kosowo dzierży chyba rekord częstotliwości uchwalania nowych ustaw o zamówieniach publicznych. Od 1999 r. kraj ten ma już czwartą ustawę – przy czym ta najnowsza opublikowana pod koniec sierpnia 2011 r. zastąpiła ustawę, która sama została uchwalona bardzo niedawno, bo w grudniu 2010 r. (w bardzo ciekawych notabene okolicznościach, kiedy okazało się, że tekst przyjęty przez Parlament nie był tym, który został przyjęty w uzgodnieniach międzyrządowych). Przy całym tym braku stabilności w zakresie przepisów warto podkreślić, że obecna ustawa (podobnie zresztą jak jej dwie ostatnie poprzedniczki) odznacza się wysokim stopniem zbieżności z przepisami unijnymi, jako że przepisy ustawy oparte są na dyrektywach unijnych 2004/18 oraz 2004/17.

Progi obowiązywania ustawy

Ustawa przewiduje aż 4 rodzaje zamówień ze względu na swoją wartość:

Procedury udzielania zamówień

Udzielanie zamówień oparte jest na zasadzie niedyskryminacji, równego traktowania bez względu na siedzibę wykonawcy oraz przejrzystości.
Procedurami udzielania zamówień publicznych są:

Ogłoszenia o zamówieniach publikowane są w postaci elektronicznej na stronach Komisji ds. Regulacji Zamówień Publicznych pod adresem: http://krpp.rks-gov.net. Na stronie tej można także znaleźć aktualny tekst ustawy (oczywiście również w języku angielskim), jak i wydanych na jej podstawie przepisów wykonawczych.

Podstawowymi procedurami udzielenia zamówienia są procedura otwarta i ograniczona.
Z procedury negocjacyjnej zamawiający może skorzystać tylko pod warunkiem, że występuje któraś z okoliczności wyczerpująco określonych w ustawie. Są to te same okoliczności, które zostały przewidziane w polskim prawie dotyczącym zamówień publicznych.

W procedurze otwartej każdy wykonawca może złożyć ofertę. Termin składania ofert wynosi w przypadku dużych zamówień nie mniej niż 40 dni, a dla zamówień mniejszej wartości nie mniej niż 20 dni, liczonych od daty publikacji ogłoszenia. Termin ten może zostać skrócony do nawet 24 dni w przypadku dużych zamówień, jeżeli dane zamówienie zostało objęte zbiorczym ogłoszeniem wstępnym o planowanych zamówieniach (o czym mowa poniżej).

W procedurze ograniczonej oferty mogą złożyć tylko wykonawcy zaproszeni przez zamawiającego po przeprowadzeniu przez zamawiającego kwalifikacji wstępnej. Postępowanie w trybie procedury ograniczonej składa się z dwóch etapów. W pierwszym – zamawiający zaprasza wykonawców do składania wniosków o kwalifikację wstępną, a następnie wybiera wykonawców spełniających określone przez niego warunki. W drugim etapie – zamawiający zaprasza równocześnie wszystkich zakwalifikowanych dostawców lub wykonawców do składania ofert. Termin na składanie wniosków to 20 dni, zaś dla ofert co najmniej 40 dni. W przypadku zamówień mniejszej wartości to odpowiednio 15 i 20 dni.

Procedura negocjacyjna może być zastosowana jedynie w sytuacji, kiedy występuje co najmniej jedna z niżej podanych okoliczności:

Podobnie jak ograniczona, procedura negocjacyjna z publikacją ogłoszenia składa się z dwóch etapów: składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu oraz ofert. Terminy minimalne są identyczne jak w procedurze ograniczonej.

W procedurze otwartej i ograniczonej regułą jest publiczne otwarcie ofert.

W przypadku zamówień o małej lub minimalnej wartości zamawiający może jeszcze zastosować zapytanie o cenę wysyłając zapytanie do co najmniej 3 przedsiębiorców.

Zamawiający jest obowiązany do publikowania wstępnego ogłoszenia o planowanych w ciągu danego roku budżetowego zamówieniach, których łączna wartość przekracza 500.000 euro. Ogłoszenie jest publikowane w języku albańskim, serbskim oraz angielskim. W ciągu 2 dni od udzielenia danego zamówienia konieczne jest opublikowanie ogłoszenia o udzielonym zamówieniu, wskazujące komu zostało udzielone zamówienie, jaki był przedmiot zamówienia oraz jaka była cena wybranej oferty.
Zamawiający może żądać wniesienia wadium przez wykonawców składających oferty w wysokości od 3 do 5% szacowanej wartości zamówienia, ale nie mniej niż 1.000 euro. Z kolei zwycięski wykonawca może zostać wezwany do wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania zamówienia w kwocie do 10% wartości umowy.

Kryteriami udzielenia zamówienia są:

Organy ds. zamówień publicznych

Charakterystyczne dla systemu zamówień publicznych w Kosowie jest istnienie kilku instytucji odpowiedzialnych za zamówienia publiczne.

Komisja ds. Regulacji Zamówień Publicznych (http://krpp.rks-gov.net) jest głównym organem odpowiedzialnym za politykę zamówień publicznych:

Komisja ds. Regulacji składa się z 3 członków powoływanych na 5-letnią kadencję oraz z Sekretariatu.

Komisja Zamówień Publicznych (http://oshp.rks-gov.net) to niezależny organ odwoławczy składający się z 5 członków oraz Sekretariatu kierowanego przez dyrektora. Rola Komisji to rozpatrywanie odwołań wykonawców od decyzji zamawiających podejmowanych w trakcie postępowania o zamówienie publiczne oraz odwołań zamawiających od decyzji centralnego zamawiającego. Komisja rozpatruje odwołania wnoszone przez wykonawców w panelach 1-, 3- lub 5-osobowych.

Centralna Agencja Zamówień to z kolei centralny podmiot zamawiający w ramach Ministerstwa Finansów (nie podaję adresu, bo strona tej instytucji jeszcze nie działa).

Postępowania odwoławcze

Odwołanie od decyzji zamawiającego może być wniesione przez zainteresowany podmiot na każdym etapie postępowania o zamówienie publiczne. Odwołanie wnosi się do Komisji Zamówień Publicznych. Jeżeli jednak zamówienie zostało już udzielone, lub konkurs na projekt został rozstrzygnięty, bądź też postępowanie zostało unieważnione, odwołanie może być wniesione tylko w ciągu 10 dni licząc od dnia, w którym informacja o wyniku postępowania (konkursu) została wysłana do odwołującego się. Wraz z odwołaniem powinien zostać uiszczony wpis w stałej wysokości 500 euro. Co ciekawe – Komisja może nałożyć na odwołującego się karę w wysokości do 5.000 euro, jeżeli uzna, że odwołanie zostało wniesione „frywolnie”, czyli bez jakiejkolwiek podstawy. W przypadku nieuiszczenia tej kary wykonawca jest pozbawiony prawa do udziału w jakimkolwiek postępowaniu o zamówienie publiczne objęte ustawą aż do czasu, kiedy zapłaci tę karę.

W 2010 r. do Komisji wniesiono ogółem 585 odwołań.