Uproszczenie procedur
Ministerstwo Rozwoju i Technologii uznało, że wielu przedsiębiorców mogą zniechęcać procedury związane z uczestnictwem w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Żeby wziąć w nim udział firma musi spełnić określone wymagania. Przykładowo zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych (art. 108 i 109) kontraktu nie może dostać wykonawca, który m.in.:
- został skazany za określone przestępstwa,
- zawarł z innymi wykonawcami porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji,
- naruszył obowiązki dotyczące płatności podatków, opłat lub składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne.
Odrębną kategorię stanowią warunki udziału w postępowaniu, które są określane przez zamawiających. Mogą wymagać od firm ubiegających się o kontrakt przedstawienia dokumentów, które zaświadczają, że mają one odpowiednie kompetencje, doświadczenie i wiarygodność finansową.
Tak więc wykonawcy każdorazowo zobowiązani są do gromadzenia i składania stosu dokumentów. To zaś pochłania czas i pieniądze. Z kolei zamawiający muszą otrzymane od wykonawców dokumenty samodzielnie przeanalizować, żeby ustalić, czy rzeczywiście spełniają oni stawiane im wymagania. Takie działania często wymagają wiedzy, która wykracza poza obszar zamówień publicznych.
Zalety certyfikatu wiarygodności
Głównym założeniem certyfikacji jest ograniczenie tego rodzaju obowiązków, zarówno po stronie wykonawców, jak i zamawiających. Certyfikat ma bowiem zaświadczać, że wykonawca spełnia wymogi stawiane przez zamawiającego. Co prawda mógłby on zakwestionować to poświadczenie, ale tylko w uzasadnionych przypadkach, np. gdyby dowiedział się, że zawarte w nim informacje są nieprawdziwe.
Resort podkreśla, że certyfikacja ma być dla wykonawców dobrowolna. Inaczej mówiąc, wykonawcy nie musieliby uzyskiwać certyfikatu i posługiwać się nim. Ma to być ich uprawnienie z którym łączy się jednak obowiązek zamawiających uznawania certyfikatów w prowadzonych postępowaniach o udzielenie zamówienia. Dodajmy, że certyfikaty mają być wydawane przez akredytowane jednostki certyfikujące spełniające wymagania wynikające z właściwych norm europejskich.
Wykonawcy niedysponujący certyfikatem mogliby wykazać brak podstaw wykluczenia z postępowania lub spełnianie warunków udziału na dotychczasowych zasadach.
Korzyści z certyfikacji dla wykonawców:
- oszczędność czasu związanego z udziałem w postępowaniu o udzielenie zamówienia: brak konieczności gromadzenia dokumentów oraz oświadczeń na potrzeby jednostkowych postępowań, ograniczenie konieczności składania wyjaśnień zamawiającemu;
- wstępne potwierdzenie sytuacji wykonawcy, a więc większa przewidywalność działalności na rynku zamówień publicznych;
- wyższy poziom profesjonalizacji i przejrzystości procesu weryfikacji wykonawcy (wykonawcę weryfikuje wyspecjalizowany i niezainteresowany wynikiem postępowania podmiot);
- mniejszy koszt udziału w postępowaniu – brak konieczności wielokrotnego ponoszenia opłat za poszczególne dokumenty.
Korzyści z certyfikacji dla zamawiających:
- przyśpieszenie procesu weryfikacji sytuacji wykonawcy;
- możliwość polegania na ustaleniach jednostki certyfikującej;
- mniejsze ryzyko związane z nieprawidłową weryfikacją sytuacji wykonawców;
- mniej odwołań do Krajowej Izby Odwoławczej.
Nowa ustawa w przygotowaniu
Ministerstwo Rozwoju i Technologii informuje, że ustawa normująca mechanizm certyfikacji określi jej zakres, adresatów, zasady udzielania certyfikatów oraz posługiwania się nimi. W projekcie będą zawarte także przepisy przejściowe i dostosowujące. Ich rolą będzie w szczególności zapewnić uczestnikom rynku zamówień publicznych odpowiedni czas na to, aby zaznajomili się z wprowadzanymi rozwiązaniami.