Czym jest buildingSMART?

Jerzy Rusin

buildingSMART to międzynarodowa organizacja non-profit, która została założona w celu wsparcia firm w zakresie zintegrowanej współpracy w obszarze projektowania, budownictwa i zarządzania nieruchomościami. Głównym celem organizacji jest dostarczenie uniwersalnego fundamentu dla współdzielenia informacji i udoskonalenia procesów w branży projektowo-budowlanej. Cel ten realizowany jest poprzez działania na rzecz opracowania standardów, norm i narzędzi wspierających wymianę informacji niezależnie od stosowanej platformy IT. Na świecie organizacja jest reprezentowana przez buildingSMART International Ltd. Lokalnie poprzez liczne sekcje regionalne.

buildingSMART to nazwa, która zastąpiła wcześniej używaną International Alliance for Interoperability. Od początku istnienia IAI, obecnie buildingSMART, kluczowe działania organizacji skupione były wokół opracowania międzynarodowego formatu wymiany informacji związanych z budynkami. Realizacją misji buildingSMART jest wsparcie zintegrowanego prowadzenia projektu i efektywnego zarządzania w całym cyklu życia budynku poprzez zastosowanie Modelowania Informacji o Budynku i formatu IFC (Industry Foundation Classes).

Struktura organizacyjna buildingSMART
(źródło: buildingSMART International)

Z czego utrzymuje się buildingSMART?

buildingSMART utrzymuje się głównie ze składek członków organizacji oraz z dotacji rządowych krajów, w których działa dana sekcja. Członkami buildingSMART są rozmaite podmioty związane z przemysłem budowlanym: inwestorzy i właściciele nieruchomości (prywatni i publiczni), generalni wykonawcy, producenci oprogramowania, sprzętu i materiałów budowlanych, biura projektowe itp. Przykładowo, w sekcji skandynawskiej buildingSMART skupionych jest ponad 780 podmiotów.

Na czym polega IFC?

IFC to sprawdzone w dziesiątkach tysięcy projektów na całym świecie rozwiązanie wspierające współpracę w procesach związanych ze stosowaniem technologii BIM. Jest to schemat danych przeznaczony do wymiany informacji pomiędzy aplikacjami używanymi w procesach związanych z projektowaniem, realizacją i użytkowaniem budynków. Schemat oparty jest o definicje klas reprezentujących obiekty (takie jak elementy budynku, pomieszczenia, cechy, kształty, itp.), które są wykorzystywane przez specjalistyczne oprogramowanie BIM.

Jaka jest różnica pomiędzy BIM i IFC?

BIM to skrót określenia "Building Information Modelling” - Modelowanie Informacji o Budynku, czyli zintegrowany proces projektowania, budowy i utrzymania budynku w oparciu o wspólną, spójną cyfrową reprezentację budynku obejmującą informacje o charakterze graficznym i alfanumerycznym.
W innym znaczeniu BIM określa się jako "Building Information Model", czyli cyfrową reprezentację budynku składającą się z obiektów opisanych cechami graficznymi i alfanumerycznymi, osadzoną w środowisku oprogramowania. Oprogramowanie BIM zazwyczaj jest jednoznaczne z aplikacjami 3D lub obiektowymi aplikacjami CAD.

IFC natomiast to otwarty standard opisu informacji w modelach informacyjnych budynków, którego głównym zastosowaniem jest wymiana tych informacji pomiędzy wieloma różnymi systemami. IFC jest rozwiązaniem używanym w procesach BIM, ponieważ stanowi czytelną dla komputerów reprezentację fizycznych i funkcjonalnych cech budowli, jak również bazę informacji dotyczących cyklu jej życia, zapisaną w standardzie, który jest otwarty, wspólny i powszechny dla całej branży projektowo-budowlanej. Dzięki tym cechom, stosowanie IFC wspiera podejmowanie trafnych decyzji w każdej fazie cyklu życia obiektu, co ma znaczący wpływ na ekonomikę procesów z tym związanych.

Jak można odnieść IFC do innych formatów plików?

IFC odróżnia się od innych formatów plików, ponieważ jest oparty o logikę obiektów; jest formatem uniwersalnym i OTWARTYM. Jest to format, który od początku został stworzony dla modeli informacyjnych budowli, a nie dla rysunków. Wspiera wymianę informacji dotyczących struktury budynku, jego elementów, przestrzeni i innych obiektów. Przykładami zawartości plików IFC mogą być dwu- i trójwymiarowe kształty, cechy i atrybuty, parametry i relacje, np. połączenia pomiędzy elementami. Zawartość plików IFC określa tak zwana definicja widoku (View Definition), która decyduje o zakresie informacji, które są wymieniane. O otwartości IFC stanowi fakt, że jest to specyfikacja wspierana przez międzynarodową organizację non-profit, zarejestrowana w ISO (ISO16739), nienależąca do żadnego pojedynczego producenta, ani grupy producentów oprogramowania.

Kto rozwija IFC? Jakie są procedury związane z rozwojem IFC?

IFC jest rozwijany przez buildingSMART International. Organizacja ta zaaranżowała składającą się z międzynarodowych ekspertów grupę roboczą (Modelling Support Group – MSG), która jest odpowiedzialna za rozwój i utrzymywanie standardu IFC.

Głównym celem działania grupy, poza rozwijaniem i utrzymywaniem specyfikacji IFC jest dbanie o jej implementację w oprogramowaniu wspierającym IFC. Dodatkowo MSG jest odpowiedzialna za koordynację definicji widoków modelu (Model View Definitions – MVD) czyli podzbiorów IFC wspierających wymianę informacji w określonych przypadkach, związanych ze specyficznymi wymaganiami stawianymi zastosowaniu danych.

Prócz tego MSG we współpracy z innymi grupami roboczymi zajmuje się rozwijaniem dodatkowych specyfikacji, takich jak instrukcja wydawania informacji (Information Delivery Manual – IDM), oraz międzynarodowy schemat słowników (International Framework for Dictionaries – IFD).

Do kogo należy decyzja o tym co znajdzie się w standardzie IFC?

Główny kierunek rozwoju IFC nadaje buildingSMART International. Nowe pozycje rozszerzające zakres specyfikacji IFC muszą być zaproponowane buildingSMART International. Grupa robocza odpowiedzialna za techniczną stronę rozwoju IFC (Technical Decision Making group, ITM) podejmuje decyzję o rozszerzeniu IFC drogą głosowania.
Mniejsze pozycje mogą być dodawane w ramach standardowego procesu utrzymania pomiędzy kolejnymi wydaniami IFC i są realizowane w postaci wersji pośrednich. Wszelkie poprawki są wprowadzane przez grupę MSG na podstawie konsensusu. Ostateczna decyzja jest podejmowana zawsze w trybie głosowania. Zachowanie integralności architektury IFC stanowi również odpowiedzialność grupy MSG.

Jak system kontroli jakości jest wykorzystywany przy rozwoju i utrzymaniu IFC?

Publikacja każdej nowej wersji (głównej, bądź pośredniej) obejmuje otwarty proces kontroli. Wersje alpha, beta oraz RC (release candidate) są publikowane na stronach internetowych. Informacja na ten temat jest upubliczniana. Kontrola wewnętrzna jest przeprowadzana przez grupę MSG. Za każdą część specyfikacji IFC jest odpowiedzialna osoba proponująca i wprowadzająca zmiany i rozszerzenia oraz 1-2 wewnętrznych kontrolerów przeprowadzających operację dodatkowego sprawdzenia. Proces kontroli zewnętrznej jest otwarty dla wszystkich zainteresowanych rozwojem i poprawą jakości specyfikacji IFC. Szczególnie cenny jest udział firm produkujących oprogramowanie, skupionych w grupie wsparcia implementacji (Implementation Support Group, ISG) organizacji buildingSMART.

Czy korzystanie z IFC wiąże się z kosztami?

Odpowiedź brzmi: Nie! Używanie formatu plików i specyfikacji IFC oraz ich implementacja w aplikacjach jest darmowa. Użytkownicy oprogramowania również nie są obciążani dodatkowymi kosztami związanymi z korzystaniem, z importem i eksportem w formacie IFC.

Czy format IFC przenosi tylko geometrię?

Głównym celem IFC jest przenoszenie informacji na temat budowli, które mogą być związane z geometrią, jednak w żadnym razie nie są wyłącznie do niej ograniczone. Dołączenie informacji alfanumerycznych (cech, ilości, klasyfikacji, itp.) do elementów budynku oraz przechowywanie danych o relacjach między nimi stanowi główną funkcjonalność IFC. Zastosowanie tego formatu nie jest ograniczone do wymiany danych pomiędzy aplikacjami CAD. Jest on uniwersalny i może być używany jako interfejs pomiędzy aplikacjami do modelowania architektury, konstrukcji i instalacji, oprogramowania do analiz statycznych, energetycznych, akustycznych i innych, oprogramowań służących do wykonywania przedmiarów, kosztorysów, a także (co bardzo ważne) – aplikacji wspierających utrzymanie obiektu (od zarządzania powierzchniami, po sterowanie automatyką budynku).

Jakie oprogramowanie wspiera wymianę przez IFC?

Z IFC można korzystać w każdej fazie cyklu życia budowli do wymiany informacji pomiędzy różnymi podmiotami. Dzięki definicjom modelu (MVD) pliki IFC mogą być stosowane do wymiany informacji o różnym charakterze. Na przykład definicja COBie służy do przesyłania danych związanych z zarządzaniem budynkiem w formie tabelarycznej - nie przenosi danych 3D, ale zawiera wszystkie informacje konieczne do utrzymania nieruchomości. COBie jest standardem we wszystkich krajach europejskich, w których na szerszą skalę używany jest BIM.

Nie wszystkie programy obsługujące format IFC uzyskały certyfikat buildingSMART. Wspierających programów jest w tej chwili ponad 180, certyfikację przeszło 20. Pełna lista certyfikowanego oprogramowania znajduje się na stronach buildingSMART International. Spis obejmuje większość programów związanych z budownictwem i praktycznie wszystkie obsługujące modele 3D.

Czy format IFC jest przyszłościowy?

Właścicielem praw autorskich do specyfikacji IFC jest buildingSMART International - działająca od 1995 roku organizacja o stabilnej, trwałej pozycji. Misja organizacji jest realizowana między innymi poprzez utrzymywanie i rozwijanie IFC. Specyfikacja IFC jest dostępna bezpłatnie w sieci internet, charakteryzuje się neutralnością i otwartością, i nie jest kontrolowana przez żadnego pojedynczego producenta, ani też grupę producentów oprogramowania. Większość aplikacji związanych z budownictwem posiada certyfikację importu i eksportu IFC, a format jest obsługiwany już, jak wspomniano wyżej, przez ponad 180 programów. Najważniejsi producenci oprogramowania biorą czynny udział w ramach buildingSMART w pracach nad rozwojem i utrzymaniem IFC. To powoduje, że format ten stosowany jest jako standard wymiany danych wszędzie tam, gdzie wykorzystywane są procesy BIM.

Podsumowując – Industry Foundation Classes to przyszłość, a w wielu krajach już dziś stanowi teraźniejszość.