Społeczeństwa obywatelskie stojąc na straży wydatków publicznych coraz mniej miejsca pozostawiają na dowolność oceny jakości projektów budowlanych. Przykładem tego jest rząd brytyjski, który wprowadził obowiązek dokonywania oceny projektów budowlanych przy pomocy wymiernych wskaźników określanych skrótem DQI – Design Quality Indicators[1]. W artykule pt. „Modernizacja przetargów w Wielkiej Brytanii”[2] przedstawiłem zasady przetargu na projektowanie i budowę. Integralną częścią tych zasad jest system DQI.

 

 

Zasady oceny projektów metodą DQI

 

DQI jest narzędziem, które jest do dyspozycji zespołu przetargowego, służącym do oceny i kontroli jakości projektów, jaka jest dokonywana w procesie oceny wyników pracy zintegrowanego zespołu projektowego realizującego zamówienie o zaprojektowanie i wykonanie obiektu budowlanego o najwyższej jakości, wg zasad ustalonych przez OGC w przewodniku pt. „Najwyższa jakość robót budowlanych”.

 

Zasada oceny jakości projektu budowlanego przy pomocy punktacji polega na przeprowadzeniu oceny przesłanego projektu w punktach zgodnie z metodą DQI przez oficjalnych konsultantów (w załączniku podaję losowo wybrane nazwiska z listy ponad 100 respondentów zarejestrowanych w CIC[3] o różnym statucie, z której organizator oceny projektu wybiera co najmniej 10 oceniających i jednego wspomagającego dokonanie oceny wg kryterium DQI). DQI jest integralną częścią procedur przetargowych ustalonych przez OGC[4] dla dużych inwestycji publicznych realizowanych wg zasady „projektuj i buduj” dla umowy o najwyższą jakość robót.

 

Procedura DQI składa się z trzech kluczowych dla oceny jakości projektów budowlanych części:

  • ankietyzacji,
  • ważenia ocen,
  • wizualizacji.

 

Kwestionariusz ankietowy DQI składa się z ocen podzielonych na sekcje:

  1. Funkcjonalności
  2. Jakości robót budowlanych
  3. Wkładu w rozwój lokalnej urbanistyki

 

1. Funkcjonalność, jako sposób poprawy użyteczności mierzona jest wskaźnikami: wartości użytkowych, przystępności i przestrzenności.

2. Jakość robót budowlanych – polega na ocenie użytych materiałów, know-how i komfortu wewnątrz obiektów; mierzona jest wskaźnikami: jakości robót, nowatorstwem technicznym i nowatorstwem konstrukcji.

3. Wkład w rozwój lokalnej urbanistyki – mierzony jest: doskonałością form architektury, wpływem na rozwój wewnętrzny istniejącej zabudowy, poprawą funkcjonowania miasta i wpływem na integracją lokalnej społeczności.

 

 

Zasady postępowania

 

Zamawiający rozsyła formularz ankietowy DQI do profesjonalnych respondentów ze wspomnianej listy CIC.

Do grupy respondentów należy włączyć: znanych architektów, zarządzający projektami - PM, doradców i innych rzeczoznawców stosownie do rodzaju ocenianego projektu Zamawiający jest zainteresowany uzyskaniem rzetelnej oceny projektowanego obiektu budowlanego, a ponieważ każde z otrzymanych orzeczeń oceniających projekt może się różnić od pozostałych, Zamawiający powołuje z listy CIC „konsultanta wspomagającego”[5], którego zadaniem jest udzielenie pomocy w procesie interpretacji i kwalifikacji przedstawionych Zamawiającemu przez respondentów ocen. Konsultant wspomagający DQI powinien być również osobą bezstronną i niezwiązaną z zespołem projektowym.

 

Konsultant wspomagający DQI ma obowiązek uczestniczenia w posiedzeniach oceniających projekt, w skład którego wchodzą uczestnicy inwestycji, udzielenia odpowiedzi na wszystkie ich zapytaniach i kwestie jakie powstaną w trakcie oceny projektu a zgłoszone przez uczestników posiedzenia. Konsultanci wspomagający DQI zarejestrowani w CIC posiadają wiedzę z dziedziny budownictwa i procesów technologicznych, w których są specjalistami. Są oni przygotowani do udzielenia pomocy we wszystkich zasadniczych kwestiach dotyczących budownictwa oraz do usunięcia wątpliwości związanych ze specjalistycznym językiem stosowanym w profesjonalnej dyskusji.

 

Metoda DQI może być wspomagana przy pomocy komputerowej obróbki danych (online).

Zamawiający może posługiwać się podręcznikiem stosowania DQI[6] lub też skorzystać z pomocy konsultanta wspomagającego DQI.

Kiedy w takcie ustalania ocen końcowych występuje konieczność dyskusji na temat ilości przydzielanych punktów, (dla wyeliminowania możliwości wpływu na oceny innych uczestników) należy utajnić oceny wystawione przez starszego konsultant i zamawiającego projekt.

 

DQI można zrealizować poprzez internetową łączność z respondentami w celu przekazania opisu projektu, wzorca ankiety do wypełnienia, zebrania orzeczeń wydanych przez respondentów, komputerowej obróbki danych i ich wizualizacji dla potrzeb dyskusji z uczestnikami inwestowania, od której wyniku zależy dopuszczenie projektu do realizacji.

 

OGC przyjmuje jako pryncypium, że inwestycja publiczna jest dobrem wspólnym i nakazuje poddanie każdego dużego projektu budowlanego ocenie uczestników inwestowania, do których zalicza osoby fizyczne lub prawne będące w bezpośrednim oddziaływaniu przyszłego obiektu budowlanego lub będące beneficjantami inwestycji. W ten sposób w ramach procesu projektowania odbywa się procedura jego akceptacji przez lokalną społeczność. Stąd znaczenie metody DQI dla przygotowania inwestycji publicznych.

 

W celu wykorzystania internetu do ankietyzacji, Zamawiający - organizator DQI lub Starszy konsultant DQI wprowadza bitowy klucz szyfrujący nazwy respondentów i instaluje stronę internetową, na której prezentuje projekt i przesyła ankietę DQI do dowolnie ustalonej liczby respondentów (nie mniej niż 10-ciu). Metoda ta umożliwia szybkie zebranie ocen oraz wyjaśnienie ewentualnych kwestii dotyczących meritum projektu i wystawionych przez respondentów orzeczeń. Bezpieczeństwo informacji zapewnia kodowanie nazwy respondenta i stosowanie klucza kodującego dostęp do pamięci komputera.

Ta forma pracy umożliwia organizowanie dyskusji z uczestnikami procesu inwestowania poprzez wyświetlenie wyników ocen na dużym ekranie konferencyjnym lub poprzez udostępnienie jej w sieci internetowej uczestnikom inwestycji.

 

Można przyjąć zasadę zbierania odpowiedzi na ankietę drogą korespondencyjną. W tym przypadku wyniki ocen należy udostępnić uczestnikom inwestycji w formie drukowanej.

 

Wyniki ankietyzacji uznaje się za poprawne jeżeli 80% respondentów udzieli odpowiedzi. Przy ważeniu punktów należy odrzucić odpowiedzi wadliwe.

Mamy do dyspozycji kilka metod ważenia średnich ocen. Wybór zależy od możliwości percepcyjnych odbiorców tych ocen. Należy dążyć do wyboru metody prezentacji jak najbardziej czytelnej i zrozumiałej dla uczestników inwestycji.

Przy kompletowaniu DQI należy usunąć kwestie zaciemniające obraz, a które są powszechnie zrozumiale i rudymentarne w procesie budowlanym. Jeżeli jest wiadomym, że na pewne pytania i kwestie można udzielić odpowiedzi, wyjaśnienia takie powinny być udzielone.

 

 

 

Załącznik

Wyciąg z listy CIC zawierającej nazwiska ponad 100 starszych konsultantów DQI

 

 

DQI Facilitators Register - Public List – This version was generated on 27/12/2006.

 

Miss Kate Mills
Senior Consultant
Building Research Establishment

CIC Ref: RF052

Vron House
Soulton Road
Wem
SY4 5BG
Tel 01939 236497
Email millsk@bre.co.uk
Web www.bre.co.uk
Background Sustainability Consultant
Sectors with experience
Civic
Education
Health
Housing
Offices
Locations happy to work (UK only)
North West
Midlands
Scotland
Wales

 

 

Mrs Emer Murganhan
Chartered Engineer
Construction Consultancy Services

CIC Ref: RF071

3 Wellington Park
Malone Road
Belfast
BT9 6DJ
Tel 028 9092 3360
Fax 020 9038 2451
Email emer.murnaghan@ccsni.com
Background Engineer
Sectors with experience
Culture and leisure
Sport and recreation
Locations happy to work (UK only)
Northern Ireland

 

 

Mr James Sheppard
Senior Project Manager
Drivers Jonas

CIC Ref: RF061

6 Grosvenor Street
London
W1K 4DJ
Tel 020 7896 8113
Fax 020 7896 8021
Email jamessheppard@driversjonas.com
Background Architect
Sectors with experience
Civic
Culture and leisure
Education
Offices
Locations happy to work (UK only)
North East
North West
Midlands
Greater London
South East
South West
Wales

 

 

 

 

[1] Wskaźniki jakości projektu budowlanego

 

[2] patrz – „Buduj z Głową” nrnr 3/2006 i 4/2006

 

[3] CIC - Construction Industry Council

 

[4] The Office of Government Commerce (OGC) is an independent Office of the Treasury ––> www.ogc.gov.uk

 

[5] nazywanego „facilitatorem”

 

[6] Respondents guide to assessing a design or building with the DQI, created 19/07/2005 1 (c) 2003-2005 Construction Industry Council