W lutym 2023 r. zostały ogłoszone pierwsze nabory wniosków w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2021-2027. Minął rok, od kiedy instytucje zarządzające Funduszami Europejskimi, jak i beneficjenci muszą bezwzględnie stosować Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027, które zostały wydane przez Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej 18 listopada 2022 r. [1]. Na pierwszy rzut oka nowe Wytyczne niewiele różnią się od poprzednich. Takie myślenie może jednak doprowadzić do wielu problemów na etapie rozliczania projektu unijnego. Przyjrzymy się zatem przepisom, o których należy bezwzględnie pamiętać, aby rozliczyć wydatki ponoszone w ramach projektu, a w szczególności zmianom, jakie zaszły w porównaniu do poprzedniej perspektywy finansowej (2014-2020).

Poziom dofinansowania

Środki unijne mają doprowadzić do zrównoważonego rozwoju regionów oraz wyrównania poziomu życia w całej Unii Europejskiej. Jak dobrze wiemy, województwa rozwijają się w różnym tempie.

W zakresie wdrażania Funduszy Europejskich Polska została obecnie podzielona na trzy regiony:

  • rozwinięte – Warszawa i 9 sąsiadujących z nią powiatów,
  • przejściowe – dolnośląskie i wielkopolskie,
  • słabiej rozwinięte – pozostałe 14 regionów, w tym Mazowsze bez regionu stołecznego.

Poziom dofinansowania jest uzależniony od miejsca realizacji projektu – im bardziej rozwinięty region, tym niższy poziom dofinansowania. Planując inwestycję, warto więc sprawdzić, gdzie najlepiej opłaca się inwestować. W tym celu, należy zapoznać się z nową Mapą pomocy regionalnej, która będzie obowiązywać w okresie od 01.01.2022 r. do 31.12.2027 r. [2]. Regionalna pomoc inwestycyjna ma znaczenie zarówno dla MŚP (planujących utworzenie nowego/rozbudowę istniejącego zakładu/dywersyfikację produkcji), jak i dużych przedsiębiorstw (planujących inwestycję początkową na rzecz nowej działalności gospodarczej).
Poziomy wsparcia w poszczególnych województwach kształtują się następująco:

  • 0-50% – mazowieckie,
  • 15-25% – dolnośląskie i wielkopolskie,
  • 30% – pomorskie i śląskie,
  • 40% – opolskie, lubuskie, łódzkie, zachodnio-pomorskie, małopolskie, kujawsko-pomorskie,
  • 50% – świętokrzyskie, podkarpackie, lubelskie, podlaskie, warmińsko-mazurskie.

Wskazane wartości dotyczą lokalizacji inwestycji. Na ostateczną wysokość dotacji wpływ ma również wielkość przedsiębiorstwa. W tym przypadku MŚP są na uprzywilejowanej pozycji, gdyż mogą liczyć na dodatkowe punkty procentowe. Mikro i małe przedsiębiorstwa mogą dodać do wskazanych powyżej wartości 20%, a średnie - 10%.

Cieszy fakt szybkiego rozwoju poszczególnych regionów. Niesie to niestety za sobą też negatywne skutki (drastycznie spada poziom dofinansowania projektów w naszym kraju). Wdrożenie perspektywy finansowej na lata 2021-2027 doprowadzi na pewno do zwiększenia liczby regionów rozwiniętych oraz przejściowych.