W tej chwili bardzo intensywnie są promowane fotowoltaika i pompy ciepła. Mikroinstalacja paneli fotowoltaicznych pozwala na produkcję własnej energii elektrycznej, na dodatek zielonej, bo ze słońca. Jeśli, mając własny prąd, do ogrzewania domu i wytwarzania ciepłej wody zastosujemy pompę ciepła, to koszty działania tych urządzeń będą bardzo niskie. I będziemy mieć poczucie, że jesteśmy nowocześni, energooszczędni i ekologiczni. Jest jeden problem – te urządzenia są dość drogie.
Żeby zachęcać inwestorów do stosowania nowoczesnych rozwiązań, rząd opracował kilka programów, które pozwalają zmniejszyć wydatki. Większość programów dofinansowania działa na takiej zasadzie, że najpierw trzeba wyłożyć własne pieniądze, a dopiero po zrealizowaniu inwestycji można wystąpić o zwrot części wydanych środków. Tylko w programie „Czyste powietrze” uruchomiono ścieżki kredytowe, a dla osób o mniejszych dochodach jest wariant prefinansowania początku inwestycji.
Programy wsparcia są przeznaczone dla konkretnych grup odbiorców, więc zawsze trzeba sprawdzić, kogo dotyczą. Warto pamiętać, że można skorzystać z kilku programów pomocowych, ale nie na te same inwestycje. Ponieważ dokumentem potwierdzającym dokonane przedsięwzięcie jest faktura VAT, najprościej powiedzieć – nie można tej samej faktury złożyć w kilku programach w celu otrzymania dotacji.

Mój prąd 4.0 – dotacja na fotowoltaikę

To program dla osób budujących nowe domy, jak i właścicieli istniejących budynków. Warunkiem otrzymania bezzwrotnej dotacji jest zainstalowanie licznika dwukierunkowego i odebranie instalacji. Od 15 kwietnia 2022 r. trwa nabór wniosków o dofinansowanie mikroinstalacji fotowoltaicznych. Maksymalna wysokość dotacji na instalację o mocy od 2 do 10 kW wynosi 4 tys. zł (do 50% kosztów kwalifikowanych). W tej odsłonie programu promowane jest zużycie na miejscu wytworzonej energii elektrycznej (magazyn ciepła – np. bufor, lub energii – np. akumulator). Dlatego, jeśli jednocześnie jest instalowane urządzenie służące autokonsumpcji, wysokość dotacji na mikroinstalację może wynosić do 5 tys. zł. W przypadku akumulatora energii można uzyskać dofinansowanie na jego zakup w wysokości do 7,5 tys. zł, a magazynu energii – do 3 tys. zł. Jeżeli zainstalujemy jeden z magazynów oraz system zarządzania energią HEMS/EMS, to przysługuje nam dodatkowa dotacja do 3 tys. zł. Takie dofinansowanie dotyczy prosumentów, którzy rozliczają się w systemie net-billingu.
Osoby, które mają już instalację PV i wcześniej uzyskały dofinansowanie, a chcą ją rozbudować o magazyn energii, ciepła lub system zarządzania, mogą otrzymać dodatkowy bonus w wys. 2 tys. zł, pod warunkiem przejścia na rozliczanie się w systemie net-billingu. Dotacja na te elementy jest taka jak opisano wyżej.
Więcej informacji na stronie: https://mojprad.gov.pl/

Moje ciepło – dotacja na pompę ciepła

Ten program jest przeznaczony dla osób budujących nowe domy, na dodatek – o podwyższonym standardzie energetycznym. 
Zgodnie z obecnie obowiązującymi „Warunkami technicznymi” nowe domy powinien charakteryzować wskaźnik rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP) na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej nie wyższy niż 70 kWh/m2 rocznie. Dotacja przysługuje osobom, których nowy dom osiągnie wskaźnik EP nie większy niż:

  • 63 kWh/m2 rocznie dla wniosków składanych w 2022 r.,
  • 55 kWh/m2 rocznie dla wniosków składanych w kolejnych latach funkcjonowania programu.

Wielkość dofinansowania zależy od rodzaju zainstalowanej pompy ciepła, która powinna być używana albo do samego ogrzewania domu, albo także do produkcji ciepłej wody użytkowej. Nie dotuje się pomp ciepła przeznaczonych tylko do podgrzewania wody.

Dotacja może stanowić 30% kosztów zakupu i montażu:

  • powietrznej pompy ciepła – do 7 tys. zł,
  • gruntowej pompy ciepła – do 21 tys. zł.

Jesienią br. ma być uruchomiona nowa dotacja do pomp ciepła dla właścicieli domów, których nie obejmują programy „Czyste powietrze” i „Moje ciepło”.
Więcej informacji na stronie: https://mojecieplo.gov.pl/

Czyste powietrze – dotacja na pompę ciepła i mikroinstalację

Program dotyczy właścicieli i współwłaścicieli termomodernizowanych budynków jednorodzinnych lub wydzielonych w budynkach lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą. Promuje przede wszystkim likwidację przestarzałych urządzeń grzewczych i zastąpienie ich nowymi, energooszczę-dnymi.
Wielkość dofinansowania zależy od dochodów – im mniejsze dochody, tym większe dofinansowanie. Jeden z najwyższych poziomów uznania kosztów kwalifikowanych dotyczy właśnie fotowoltaiki (50-90% faktycznie poniesionych kosztów, zależnie od dochodów) oraz pomp ciepła, zwłaszcza tych o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (co najmniej klasa A+ – 45-90%, zależnie od dochodów).
W programie określono trzy poziomy:

  • I poziom – dochód do 100 tys. zł rocznie,
  • II poziom – przeciętny miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza: 1.564 zł w gospodarstwie wieloosobowym, 2.189 zł – w jednoosobowym. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej roczny przychód nie przekracza trzydziestokrotności kwoty min. wynagrodzenia za pracę określonego w dalszych przepisach.
  • III poziom – przeciętny miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza: 900 zł w gospodarstwie wieloosobowym, 1.260 zł – w jednoosobowym, lub jest ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej roczny przychód nie przekracza dwudziestokrotności kwoty min. wynagrodzenia za pracę określonego w dalszych przepisach.

Oto jakiej wielkości dofinansowanie przysługuje w poszczególnych grupach.
Dotacja na pompę ciepła:

  • I poziom:
    • pompa ciepła powietrze-woda – 9 tys. zł,
    • pompa ciepła powietrze-woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej – 13,5 tys. zł,
    • gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej – 20,5 tys. zł.
  • II poziom:
    • pompa ciepła powietrze-woda – 18 tys. zł,
    • pompa ciepła powietrze-woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej – 18 tys. zł,
    • gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej – 27 tys. zł.
  • III poziom:
    • pompa ciepła powietrze-woda – 27 tys. zł,
    • pompa ciepła powietrze-woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej – 27 tys. zł,
    • gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej – 40,5 tys. zł.

Dotacja na mikroinstalację. W przypadku wykonania mikroinstalacji fotowoltaicznej wysokość dotacji wynosi do 5 tys. zł przy I i II poziomie dochodów oraz do 9 tys. zł w poziomie III.

Całkowite dofinansowanie przedsięwzięć termomodernizacyjnych może wynosić w poszczególnych poziomach maksymalnie: 30 tys., 37 tys. i 69 tys. zł.

Uwaga! W programie „Czyste powietrze” można uzyskać dofinansowanie również na instalację innych urządzeń grzewczych, wymianę okien i drzwi, a także ocieplenie budynku. Maksymalny poziom dotacji w poszczególnych grupach urządzeń oraz poziomach dofinansowania jest przedstawiony tu: https://czystepowietrze.gov.pl/czyste-powietrze/#maksymalne-dotacje

Czyste powietrze plus – podwyższone prefinansowanie

Ta wersja programu jest przeznaczona dla osób o mniejszych i najmniejszych dochodach (II i III poziom finansowania). Żeby zachęcić ich do działań termomodernizacyjnych, wielkość dotacji została podwyższona o 10 tys. zł. Całkowite dofinansowanie może wynosić maksymalnie:
II poziom – 47 tys. zł,
III poziom – 79 tys. zł.
Drugą zachętą ma być możliwość uzyskania połowy przysługującej dotacji przed rozpoczęciem inwestycji – wnioski o prefinansowanie można składać od 15 lipca 2022 r. Do wniosku należy dołączyć umowę z wykonawcą, w której będą określone koszty inwestycji. Jeśli zostanie zaakceptowany, w ciągu 14 dni od daty zawarcia umowy o dofinansowanie na konto wykonawcy zostanie przelane 50% najwyższej możliwej w danym przypadku dotacji. Inwestor nie musi więc wykładać własnych pieniędzy, a roboty ruszą. Druga połowa dotacji zostanie przekazana inwestorowi w ciągu miesiąca od złożenia rozliczenia inwestycji.
Więcej informacji: https://czystepowietrze.gov.pl/czyste-powietrze/

Kredyt w programie Czyste powietrze

Żeby zapewnić środki na inwestycje termomodernizacyjne dla osób o mniejszych dochodach, uruchomiono ścieżki kredytowe przeznaczone na finansowanie zakupu i montażu np. paneli fotowoltaicznych i pompy ciepła. Kredyt jest gwarantowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Może być wykorzystany na cele zgodne z programem „Czyste powietrze”, w tym co najmniej w 95% na pokrycie kosztów kwalifikowanych. Dotacja z programu jest przeznaczona na częściową spłatę kapitału kredytu.  
Lista banków udzielających takich kredytów: https://czystepowietrze.gov.pl/banki-w-programie/

Ulga termomodernizacyjna – dotacja na mikroinstalację i pompę ciepła

Mogą z niej skorzystać wszyscy właściciele i współwłaściciele już istniejących domów jednorodzinnych. W ramach ulgi można odliczyć od kwoty do opodatkowania koszty inwestycji w fotowoltaikę i/lub pompę ciepła i ogółem zmniejszyć podstawę do opodatkowania o kwotę do 53 tys. zł.
Co ważne, ulga jest przypisana do podatnika, a nie do budynku. Jeżeli właścicielami domu są dwie osoby, każda z nich może odpisać od dochodu 53 tys. zł. Ale z kolei, gdy mamy dwa domy, to musimy zdecydować, który poddać termomodernizacji i skorzystać z ulgi. 
Wraz z odpowiednim ze względu na sposób opodatkowania zeznaniem rocznym (PIT-36, PIT-36L, PIT-37 lub PIT-28) należy złożyć PIT/O, część B „Wydatki na przedsięwzięcia termomodernizacyjne”. Rozliczenia dokonuje właściwy dla danego podatnika Urząd Skarbowy. 
Co ważne, można odliczyć koszty poniesione w ciągu 6 lat od końca roku, w którym wydano pierwsze środki na fotowoltaikę lub pompę ciepła.

Inne możliwości dofinansowania

Jeśli planujemy zakup instalacji fotowoltaicznej lub pompy ciepła, a także inne działania termomodernizacyjne, warto się dobrze rozejrzeć. Wiele gmin ma własne programy wspierające takie inicjatywy, ponieważ zdobyły na nie środki z innych źródeł, często są to dotacje ogłaszane na dany rok. Bywa, że takie lokalne dofinansowania są wyższe, niż z programów ogólnopolskich. Ponieważ ich budżety nie są wielkie, warto co jakiś czas sprawdzać, czy coś się dzieje, żeby zdążyć skorzystać z subwencji.