Jedną z częściej wykonywanych robót remontowych (naprawczych) w obiektach budowlanych (a szczególnie w lokalach mieszkalnych budynków jedno- i wielorodzinnych) są roboty polegające na osuszaniu pomieszczeń po ich zawilgoceniu lub zalaniu wodą. Przyczyny wystąpienia zawilgoceń i zalań w budynkach można podzielić na:

  • zewnętrzne – spowodowane przez powodzie (np. ostatnia powódź na Dolnym Śląsku z września 2024 r.), akcje gaszenia pożarów,
  • wewnętrzne, spowodowane przez:
    • nieszczelne pokrycie dachowe lub stolarkę okienną, drzwiową,
    • brakującą, nieprawidłowo wykonaną albo nieszczelną izolację przeciwwilgociową lub wodochronną części podziemnych budynku,
    • awarie instalacji: wod.-kan., c.o., ogrzewania podłogowego.

Zakres rzeczowo-ilościowy robót remontowych zależy od rodzajów i stopnia uszkodzeń oraz ilości prac i miejsc ich występowania w elementach budynku, jak również od zastosowanych rozwiązań materiałowych, konstrukcyjnych oraz technologicznych.

Zakres rzeczowy robót remontowych

Zalecany standardowy zakres rzeczowy robót remontowych (naprawczych) koniecznych do wykonania po zawilgoceniu lub zalaniu pomieszczeń budynku jest następujący:

  • Ustalenie przyczyny zawilgocenia lub zalania i jej usunięcie – w praktyce czynność ta sprowadza się do znalezienia miejsca, w którym wystąpił przeciek/wyciek wody, może to być zadanie pracochłonne oraz wymagające użycia specjalistycznego sprzętu pomiarowego. I tak w przypadku:
    • instalacji wod.-kan. i c.o., które najczęściej są niewidoczne, ponieważ prowadzi się je w szachtach i przegrodach budynku (ścianach, warstwach podłogowych), konieczne jest zmapowanie wilgotności powierzchni przegrody (np. skanerem detekcji instalacji, wilgotnościomierzem oraz kamerą termowizyjną), aby wyznaczyć miejsce (bądź miejsca) o najwyższej wilgotności, a następnie wykonać tam odkrywki w celu lokalizacji nieszczelności w instalacji,
    • pokryć dachowych konieczne jest usunięcie części pokrycia dachu oraz obróbek blacharskich,
    • izolacji przeciwwilgociowych lub wodochronnych części podziemnych budynku zachodzi konieczność wykonania odkrywek (wykopów) przy ścianach fundamentowych.
  • Usunięcie wody z zalanych pomieszczeń – przy dużej ilości wody w pomieszczeniach położonych poniżej poziomu terenu konieczne jest jej odpompowanie (np. z pomocą straży pożarnej), w pozostałych przypadkach wodę z zalanych pomieszczeń należy usunąć ręcznie.
  • Usunięcie z zalanych pomieszczeń zawilgoconych, zalanych, mokrych ruchomości, które miały styczność z wodą – materace, pościel, dywany, książki, meble, itp.
  • Usunięcie z zalanych pomieszczeń zawilgoconych, zalanych elementów wykończeniowych i wyposażenia – dotyczy to szczególnie materiałów, które po zawilgoceniu/zamoknięciu ulegają całkowitemu zniszczeniu, takich jak: okładziny ścian z płyt g-k, tapety, sufity podwieszane, posadzki (wykonane z paneli podłogowych, wykładzin dywanowych).
    Ważne! usuwanie zawilgoconych lub zalanych ruchomości oraz elementów wykończeniowych i wyposażeniowych należy przeprowadzić niezwłocznie po usunięciu wody z zalanych pomieszczeń, aby nie doszło do rozwoju szkodliwych bakterii, grzybów oraz pleśni.
  • Przewietrzenie wszystkich zalanych pomieszczeń – jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne, przewietrzanie można wspomóc mechanicznie, tj. wentylatorami lub termowentylatorami (w tym ostatnim przypadku będzie ono połączone z osuszaniem mechanicznym).
  • Osuszenie przegród – w przypadku zalania budynku lub lokalu mieszkalnego wilgoć/woda gromadzi się głównie w przegrodach, tj. ścianach nośnych zewnętrznych i wewnętrznych, ścianach działowych i osłonowych, stropach i warstwach podłogowych oraz dachach płaskich i stromych. Dlatego to głównie te elementy wymagają osuszania. W tym celu stosuje się dwie grupy metod:
    • naturalną – zalecaną przy niewielkich zalaniach, gdy zawilgoceniu uległy jednie powierzchnie przegród budynku. Metoda ta jest prosta i tania, ponieważ nie wymaga użycia specjalistycznego sprzętu, istotne jest jedynie zapewnienie prawidłowego przepływu powietrza przy osuszanej przegrodzie. Jej skuteczność zależy przede wszystkim od warunków cieplno-wilgotnościowych panujących wewnątrz i na zewnątrz budynku.
      W Polsce przez ok. 1/3 roku (okres późna jesień-zima-wczesna wiosna) panują niekorzystne warunki atmosferyczne (wysoka wilgotność powietrza) dla osuszania naturalnego zalanych przegród budynku, co przekłada się na długi czas osuszania i małą skuteczność tej metody. W takich warunkach proces osuszania praktycznie ustaje.