Na Zachodzie istnieje system kosztorysowania, w którym nie ma żadnych narzutów procentowych. W momencie zawierania kontraktu uzgadniane są ceny jednostkowe pozycji, które są podstawą do rozliczenia robót. W jaki zatem sposób, można rozliczyć koszty ogólne budowy?
Przede wszystkim trzeba te koszty wyliczyć, ale nie to jest tematem naszych rozważań. Na koszty ogólne budowy składają się koszty przygotowania i utrzymania placu budowy, ewentualnego zakwaterowania robotników, ochrony placu budowy, itd. itp. Po skalkulowaniu ich otrzymujemy konkretną kwotę, którą musimy dodać do wartości kosztorysu.
Program Norma pozwala na wstawianie do kosztorysu narzutów kwotowych, ale narzut taki będzie wykazywany wprost i nie wpłynie na wysokość cen jednostkowych pozycji kosztorysu.
Aby uzyskać efekt, o jaki nam chodzi, musimy do kosztorysu wstawić pozycję uproszczoną z obmiarem =1 i ceną jednostkową równą wyliczonej wartości kosztów ogólnych budowy, a następnie zaznaczyć, że ma ona być rozliczana we wszystkich pozostałych pozycjach kosztorysu. Aby operacja taka była możliwa, kosztorys musi składać się z pozycji uproszczonych.
Przedstawię to na prostym przykładzie kosztorysu złożonego z dwóch pozycji uproszczonych.
Rys.1. Kalkulacja uproszczona.
Po sporządzeniu krótkiego kosztorysiku dodaję do niego pozycję o wartości kosztów ogólnych budowy.
Rys.2. Dodanie pozycji o wartości kosztów ogólnych.
Pozycja ta nie powinna być w kosztorysie widoczna. Dlatego należy wykorzystać mechanizm rozliczania pozycji w innych. W tym celu wywołujemy okno edycji danych pozycji. Następnie na zakładce „Współcz. norm” zaznaczamy hasło „Wartość pozycji uwzględnij w innych pozycjach. W tym momencie pojawi się przycisk „Rozlicz w pozycjach całego kosztorysu”. Po naciśnięciu opisy wszystkich pozycji zostaną przeniesione do prawego pola. Możemy teraz zatwierdzić pozycję przyciskiem OK.
Rys.3. Zaznaczenie, że pozycja ma być rozliczana w innych.
Po wykonaniu tej operacji, zmieniło się oznaczenie pozycji z 3 na 2’ oraz w rubryce „Wartość” pojawił się dopisek: „Rozliczana w pozycjach 1, 2”.
Rys.4. Pozycja rozliczana w innych.
Jak łatwo zauważyć, porównując Rys.1. i Rys.3., wartości pozycji 1 i 2 uległy zmianie, gdyż została do nich dodana część wartości pozycji 3 (obecnie 2’). Podział kwoty z dzielonej pozycji został dokonany proporcjonalnie do ich wcześniejszej wartości. Taka zasada obowiązuje przy rozliczaniu pozycji w innych. Jedynym wyjątkiem jest rozliczanie czasu pracy rusztowań (tam wartość jest dzielona proporcjonalnie do ilości roboczogodzin).
Pozycja, która została rozliczona w innych, nie będzie widoczna na wydruku. Jej wartość spowodowała zmianę wartości i cen jednostkowych innych pozycji.
Rys.5. Wydruk kosztorysu z ukrytą pozycją rozliczaną w innych.