W tej i następnych częściach artykułu przedstawiam ramowy projekt ustawy, stanowiący formalno-prawne podstawy funkcjonowania Krajowego Systemu Zarządzania Budowlanymi Przedsięwzięciami Inwestycyjnymi - opracowany w ramach projektu celowego.

 

 

ROZDZIAŁ VI. WARUNKI PODJĘCIA PRZEZ INWESTORA DECYZJI O ROZPOCZĘCIU FAZ l ETAPÓW PRZEDSIĘWZIĘCIA

6.1. Warunki podjęcia decyzji o rozpoczęciu prac przygotowawczych

6.1.a) Warunkiem podjęcia przez władze wykonawcze inwestora decyzji o formalnym rozpoczęciu prac przygotowawczych jest pozytywna ocena celowości inwestycji budowlanej.
6.1.b) Oceny celowości inwestycji dokonuje się na podstawie ustaleń zawartych w Propozycji przedsięwzięcia, opracowanej przez Zarządzającego Przedsięwzięciem na podstawie wyników oceny możliwości spełnienia stwierdzonych potrzeb, wynikających z planu rozwoju - miejscowego lub ogólnokrajowego.
6.1.c) Ustalenia zawarte w Propozycji przedsięwzięcia powinny podsumowywać wyniki prac związanych z oceną możliwości spełnienia stwierdzonych potrzeb i powinny dotyczyć:
  • użytkowników i innych kluczowych osób (fizycznych i prawnych), związanych z przedsięwzięciem lub w jakikolwiek sposób zainteresowanych jego realizacją,
  • stwierdzonych potrzeb, których spełnieniu ma służyć realizacja przedsięwzięcia,
  • celów bezpośrednich oraz wstępnie zakładanego, mierzalnego rezultatu przedsięwzięcia, będącego spełnieniem stwierdzonych potrzeb,
  • wstępnie ustalonych wymagań użytkowych dla materialnego wyniku przedsięwzięcia oraz podstawowych ograniczeń dotyczących kosztu i terminu realizacji przedsięwzięcia,
  • wyników przeprowadzonej analizy porównawczej różnych możliwości spełnienia stwierdzonych potrzeb,
  • uzasadnienia wyboru przedsięwzięcia budowlanego jako najkorzystniejszego wariantu działań dla realizacji stwierdzonych potrzeb, z uzasadnieniem jego zgodności z ogólną lub regionalną strategią rozwoju oraz z przyjętymi planami lub programami inwestycyjnymi (ze wskazaniem odpowiednich powiązań),
  • wstępnego wskazania formuły organizacyjnej oraz schematu zespołu zarządzającego przedsięwzięciem,
  • wstępnego wskazania schematu finansowania przedsięwzięcia.
6.1.d) Przedstawione w Propozycji przedsięwzięcia wyniki przeprowadzonej analizy porównawczej różnych możliwości spełnienia stwierdzonych potrzeb powinny podsumowywać:
  • analizy możliwości podjęcia działań wariantowych, z uwzględnieniem wstępnie zarysowanych wariantów inwestycyjnych, zróżnicowanych pod względem programu i lokalizacji inwestycji,
  • wyniki wstępnej oceny terminów oraz kosztów i korzyści z realizacji działań wariantowych, w tym korzyści dla zidentyfikowanych interesariuszy przedsięwzięcia,
  • wyniki wstępnej analizy czynników ryzyka związanego z danym wariantem działań i oceny kosztów usunięcia lub ograniczenia tego ryzyka.
     
6.2. Warunki podjęcia decyzji o przygotowaniu przedsięwzięcia do realizacji
6.2.a) Warunkiem podjęcia przez władze wykonawcze inwestora decyzji o formalnym przygotowaniu przedsięwzięcia do realizacji jest pozytywna ocena wstępnych ustaleń dotyczących wykonalności, założeń i strategii realizacji przedsięwzięcia.
6.2.b) Oceny wstępnych ustaleń dotyczących wykonalności, założeń i strategii realizacji przedsięwzięcia dokonuje się na podstawie ustaleń zawartych w Uzasadnieniu przedsięwzięcia, opracowanym przez Zarządzającego Przedsięwzięciem.
6.2.c) Ustalenia zawarte w Uzasadnieniu przedsięwzięcia powinny podsumowywać wyniki prac związanych ze wstępnym badaniem wykonalności przedsięwzięcia oraz ze wstępnym ustalaniem założeń i strategii realizacji przedsięwzięcia. Ustalenia te powinny dotyczyć:
  • genezy przedsięwzięcia, w tym:

- użytkowników i innych kluczowych osób (fizycznych i prawnych), związanych z przedsięwzięciem lub w jakikolwiek sposób zainteresowanych jego realizacją,

- stwierdzonych potrzeb, których spełnieniu ma służyć realizacja przedsięwzięcia,

- celu przedsięwzięcia,

- streszczenia wyników przeprowadzonej analizy możliwości spełnienia stwierdzonych potrzeb z uzasadnieniem wyboru inwestycji budowlanej jako najlepszego sposobu spełnienia tych potrzeb,

- uzasadnienia zgodności przedsięwzięcia z celami statutowymi organizacji podejmującej przedsięwzięcie,

  • charakterystyki wstępnych założeń przedsięwzięcia, obejmującej:

- wskazanie szczegółowych celów przedsięwzięcia oraz wstępnie zakładanych, mierzalnych rezultatów przedsięwzięcia, będących spełnieniem stwierdzonych potrzeb i metod pomiaru rzeczywistych rezultatów przedsięwzięcia,

- streszczenie wyników wstępnych badań wykonalności przedsięwzięcia,

- wskazanie wariantowych lokalizacji przedsięwzięcia,

- opis wariantowych programów funkcjonalnych i użytkowych dla przedmiotu przedsięwzięcia, wytypowanych do dalszej analizy w celu ustalenia podstawowych założeń przedsięwzięcia,

- opis zidentyfikowanych ograniczeń finansowych, terminowych i innych, wpływających na realizację przedsięwzięcia,

- wstępny harmonogram realizacji przedsięwzięcia,

- wstępne zestawienie nakładów na realizację przedsięwzięcia,

- decyzję o formule realizacji przedsięwzięcia,

- wstępne wskazanie źródeł finansowania przedsięwzięcia,

- wstępny budżet przedsięwzięcia,

- wstępnie ustalone wskaźniki, charakteryzujące ekonomiczną efektywność przedsięwzięcia,

- opis powiązań z innymi przedsięwzięciami,

  • charakterystyki strategii realizacji przedsięwzięcia, umożliwiającej osiągnięcie ustalonych celów przedsięwzięcia, obejmującej:

- uzasadnienie wyboru określonej formuły realizacji przedsięwzięcia, ogólny opis przewidywanego zakresu działań związanych z realizacją przedsięwzięcia (fazy, etapy i ich spodziewane rezultaty),

- założenia dotyczące nadzoru właścicielskiego nad przedsięwzięciem (w tym zakres planu przedsięwzięcia, wymagana dokładność szacowania kosztów, przychodów i terminów realizacji, organizacja kontroli przedsięwzięcia, sposób oceny wyników kolejnych faz i etapów przedsięwzięcia, warunki zamknięcia przedsięwzięcia oraz sposób oceny osiągnięcia planowanego celu przedsięwzięcia),

  • wstępnie zidentyfikowanych zagrożeń i szans dla przedsięwzięcia, z opisem założeń dotyczących zarządzania ryzykiem w fazach przedsięwzięcia związanych z realizacją prac projektowych i z realizacją robót budowlanych.
6.3. Warunki podjęcia decyzji o przystąpieniu do realizacji przedsięwzięcia
6.3.a) Warunkiem podjęcia przez władze wykonawcze inwestora decyzji o przystąpieniu do realizacji przedsięwzięcia jest pozytywna ocena ostatecznie przyjętych ustaleń dotyczących wykonalności, założeń i strategii realizacji przedsięwzięcia.
6.3.b) Oceny ostatecznie przyjętych ustaleń dotyczących wykonalności, założeń i strategii realizacji przedsięwzięcia dokonuje się na podstawie Planu realizacji przedsięwzięcia, opracowanego przez Zarządzającego Przedsięwzięciem.
6.3.c) Ustalenia zawarte w Planie realizacji przedsięwzięcia powinny podsumowywać prace związane z pogłębionym badaniem wykonalności przedsięwzięcia oraz z ustalaniem podstawowych założeń przedsięwzięcia i planu zarządzania przedsięwzięciem. Ustalenia te powinny weryfikować, aktualizować i rozwijać ustalenia zawarte w Uzasadnieniu przedsięwzięcia, dotyczące:
  • genezy przedsięwzięcia, w tym zakładanych rezultatów przedsięwzięcia i metod pomiaru rzeczywistych rezultatów przedsięwzięcia,
  • charakterystyki podstawowych założeń przedsięwzięcia, ze szczególnym uwzględnieniem:

- streszczenia wyników pogłębionych badań wykonalności przedsięwzięcia,

- charakterystyki ostatecznie ustalonego programu funkcjonalno-użytkowego inwestycji,

- harmonogramu realizacji przedsięwzięcia,

- zestawienia nakładów na realizację przedsięwzięcia,

- planu finansowania przedsięwzięcia,

- budżetu przedsięwzięcia,

- wskaźników, charakteryzujących ekonomiczną efektywność przedsięwzięcia,

- opisu powiązań z innymi przedsięwzięciami,

  • charakterystyki strategii realizacji przedsięwzięcia, ze szczególnym uwzględnieniem:

- opisu struktury zarządzającej przedsięwzięciem oraz podziału obowiązków i uprawnień personelu zarządzającego,

- podstawowych punktów kontroli przedsięwzięcia,

- opisu zasad zarządzania jakością, terminami, kosztami, komunikacją, personelem, ryzykiem i zamówieniami w przedsięwzięciu.
6.4. Warunki podjęcia decyzji o rozpoczęciu użytkowania inwestycji
6.4.a) Warunkiem podjęcia decyzji o rozpoczęciu użytkowania inwestycji jest pomyślne przeprowadzenie odbioru końcowego zrealizowanej inwestycji.
6.4.b) Celem odbioru końcowego jest przejęcie wykonanego przedmiotu przedsięwzięcia lub odpowiedniej jego części od wykonawcy po uprzednim stwierdzeniu, że:
  • obiekty inwestycyjne, ich części oraz roboty poza obiektami zostały wykonane zgodnie z wymaganiami funkcjonalno-użytkowymi ustalonymi w podstawowych założeniach przedsięwzięcia oraz w sposób ustalony w zatwierdzonym projekcie budowlanym i w dokumentacji wykonawczej,
  • odbierana inwestycja spełnia wszystkie warunki umożliwiające jej przekazanie do użytkowania oraz uzyskanie pozwolenia na użytkowanie (jeżeli jest wymagane),
  • w przypadku inwestycji wymagających rozruchu - rozruch inwestycji został pomyślnie zakończony i odbierana inwestycja osiągnęła założone parametry techniczne lub produkcyjne.
6.4.c) Czynności przygotowawcze do odbioru końcowego obciążają wyłącznie wykonawcę i obejmują:
  • przeprowadzenie wszystkich przewidzianych w umowie lub prawnie wymaganych prób i badań,
  • uzyskanie odpowiednich dokumentów stwierdzających pozytywny wynik przeprowadzonych prób i badań,
  • przygotowanie kompletnej dokumentacji powykonawczej z naniesionymi wszelkimi zmianami w stosunku do projektu budowlanego,
  • skompletowanie instrukcji użytkowania obiektów inwestycyjnych oraz obsługi zamontowanych maszyn i urządzeń,
  • zgłoszenie inwestycji do odbioru końcowego.
6.4.d) Termin odbioru końcowego wyznaczają władze wykonawcze inwestora w porozumieniu z przedstawicielem użytkownika. Termin ten nie może być późniejszy niż 14 dni roboczych od dnia zgłoszenia przez wykonawcę gotowości do odbioru.
6.4.e) Czynności odbioru końcowego muszą być zakończone nie później niż:
  • w siódmym dniu roboczym dla obiektów budownictwa ogólnego,
  • w dziewiątym dniu roboczym dla pozostałych obiektów, licząc od dnia rozpoczęcia czynności odbioru ustalonego przez władze wykonawcze inwestora.
6.4.f) Przebieg i wynik odbioru końcowego dokumentuje się przez sporządzenie Protokołu z odbioru końcowego.
6.4.g) Niedopełnienie przez władze wykonawcze inwestora obowiązku wyznaczenia terminu odbioru końcowego lub obowiązku przystąpienia do czynności odbioru końcowego w wyznaczonym terminie upoważniają wykonawcę do jednostronnego sporządzenia Protokołu z odbioru końcowego oraz do żądania zapłaty umówionego wynagrodzenia.
ROZDZIAŁ VII. KONTROLA PRZEDSIĘWZIĘCIA
7.1. Inwestor jest zobowiązany do zapewnienia należytej kontroli przebiegu przedsięwzięcia od momentu podjęcia decyzji o formalnym rozpoczęciu prac przygotowawczych do momentu przekazania wykonanego obiektu użytkownikowi.
7.2. Kontrola przebiegu przedsięwzięcia powinna polegać na:
  • sprawdzaniu i ocenianiu wyników prac przygotowawczych, prac projektowych i robót budowlanych w ustalonych punktach kontroli,
  • okresowym sprawdzaniu i ocenianiu stanu zaawansowania prac przygotowawczych, prac projektowych i robót budowlanych.
7.3. W szczególności, przedmiotem kontroli powinny być:
  • w fazie prac przygotowawczych: wyniki i postępy prac związanych ze sporządzaniem ocen wykonalności przedsięwzięcia, założeń przedsięwzięcia i planu zarządzania przedsięwzięciem,
  • w fazie projektowania: wyniki i postępy prac związanych ze sporządzaniem określonych składników dokumentacji projektowej, z uwzględnieniem wyodrębnionych etapów tych prac,
  • w fazie wykonywania robót budowlanych: wyniki i postępy realizacji zasadniczych elementów obiektu budowlanego.
7.4.a) Za należyte zaplanowanie i przeprowadzanie kontroli przedsięwzięcia ponosi odpowiedzialność Zarządzający Przedsięwzięciem.
7.4.b) Odpowiedzialność Zarządzającego Przedsięwzięciem za zaplanowanie i przeprowadzanie kontroli przedsięwzięcia obejmuje w szczególności:
  • ustalenie częstotliwości i sposobów kontroli wyników i postępów przedsięwzięcia z uwzględnieniem specyfiki jego kolejnych faz i etapów,
  • przeprowadzanie kontroli wyników i postępów przedsięwzięcia,
  • porównywanie wyników kontroli z ustalonymi parametrami ustalonymi w założeniach przedsięwzięcia i stanowiącymi poziom odniesienia dla pomiaru wyników i postępów przedsięwzięcia,
  • ocenę zgodności osiągniętych wyników z ustalonymi parametrami,
  • planowanie i podejmowanie ewentualnych działań naprawczych,
  • sporządzanie raportów dla władz inwestora o wynikach i postępach przedsięwzięcia.
7.4.c) Wykonywanie obowiązków przez służby nadzoru inwestorskiego zgodnie z przepisami ustawy Prawo budowlane nie zwalnia Zarządzającego Przedsięwzięciem z obowiązku przeprowadzania kontroli wyników i postępów wykonywania robót budowlanych.
7.4.d) W przypadku powołania Kierownika Przedsięwzięcia, Zarządzający Przedsięwzięciem jest zobowiązany do jednoznacznego ustalenia i udokumentowania wykazu obowiązków przekazywanych Kierownikowi Przedsięwzięcia w zakresie planowania i kontroli przedsięwzięcia.
7.4.e) Ustalenia dotyczące organizacji, częstotliwości i sposobów kontroli wyników i postępów przedsięwzięcia muszą być udokumentowane w planie zarządzania przedsięwzięciem.
7.4.f) Zarządzający Przedsięwzięciem jest zobowiązany do niezwłocznego raportowania władzom inwestora o wszelkich odchyleniach od wymaganych parametrów ustalonych w założeniach przedsięwzięcia wraz z propozycją odpowiednich działań korygujących.
ROZDZIAŁ VIII. KOLAUDACJA l ROZLICZENIE PRZEDSIĘWZIĘCIA
8.1. Kolaudacja polega na dokonaniu przez władze wykonawcze inwestora oceny sposobu realizacji działań poszczególnych uczestników przedsięwzięcia, odpowiedzialnych za zaprojektowanie inwestycji i za wykonanie robót budowlanych.
8.2. W szczególności, ocenie powinny podlegać zagadnienia:
  • zgodności wykonania prac projektowych z wymaganiami funkcjonalnymi i użytkowymi ustalonymi w podstawowych założeniach przedsięwzięcia,
  • zgodności wykonania robót budowlanych z pozwoleniem na budowę, z projektem wykonawczym i ze specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robót,
  • zasadności odstępstw od wymagań funkcjonalnych i użytkowych oraz od projektu wykonawczego i specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót,
  • zgodności terminów oraz kosztów robót budowlanych z podstawowymi założeniami przedsięwzięcia i zawartymi umowami z wykonawcami inwestycji.
8.3. Warunkiem kolaudacji jest uzyskanie pozwolenia na użytkowanie oraz dokonanie odbioru końcowego inwestycji przez użytkownika.
8.4. Dokumenty kolaudacyjne przekazywane poszczególnym uczestnikom przedsięwzięcia przez władze wykonawcze inwestora powinny zawierać:
  • pisemne, pozytywne skwitowanie działań danego uczestnika przedsięwzięcia za jego udział w projektowaniu inwestycji i/lub w realizacji robót budowlanych,
  • pisemne oświadczenie inwestora o warunkach i terminie wypłaty danemu uczestnikowi przedsięwzięcia kwot końcowych, należnych z tytułu końcowego rozliczenia przedsięwzięcia z uwzględnieniem kwot pozostawionych na zabezpieczenie roszczeń z tytułu gwarancji i rękojmi za wady przedmiotu zamówienia.
8.5.a) Po dokonaniu kolaudacji, inwestor jest zobowiązany do końcowego rozliczenia przedsięwzięcia.
8.5.b) Końcowe rozliczenie przedsięwzięcia obejmuje:
  • sporządzenie końcowego rozliczenia finansowego zrealizowanego przedsięwzięcia z uzasadnieniem zaistniałych odchyleń od wartości kosztorysowej przedsięwzięcia,
  • uruchomienie końcowych płatności dla projektanta oraz dla wykonawcy robót budowlanych zgodnie z warunkami ustalonymi w dokumentach kolaudacyjnych, w tym zwrot części kwot zabezpieczenia należytego wykonania umowy przez danego uczestnika przedsięwzięcia.
8.6.a) Po przeprowadzeniu rozliczenia końcowego, inwestor sporządza Raport końcowy z przebiegu i wyników przedsięwzięcia budowlanego, informujący Decydenta o:
  • przebiegu przedsięwzięcia i procedurach stosowanych dla potrzeb planowania i realizacji przedsięwzięcia oraz dla potrzeb inwestorskiej kontroli postępów i wyników przedsięwzięcia,
  • zgodności wyników przedsięwzięcia planowanych do uzyskania zgodnie z podstawowymi założeniami przedsięwzięcia i rzeczywiście uzyskanych, z porównaniem:

- planowanego i rzeczywistego zakresu rzeczowego inwestycji,

- planowanego i rzeczywistego programu funkcjonalno-użytkowego inwestycji,

- planowanej i rzeczywistej wartości kosztorysowej,

- planowanego i rzeczywistego terminu realizacji inwestycji,

- planowanego budżetu przedsięwzięcia oraz rzeczywistego zestawienia przychodów i wydatków inwestycyjnych.
8.6.b) W Raporcie końcowym z przebiegu i wyników przedsięwzięcia budowlanego należy podać wszystkie informacje i dane, uzasadniające odchylenia rzeczywistych wyników przedsięwzięcia od wyników zakładanych do uzyskania zgodnie z podstawowymi założeniami przedsięwzięcia.
 
ROZDZIAŁ IX. SPRAWOZDAWCZOŚĆ INWESTYCYJNA>
9.1. Inwestor jest zobowiązany do prowadzenia sprawozdawczości inwestycyjnej.
9.2. Prowadzenie sprawozdawczości inwestycyjnej polega na sporządzaniu sprawozdań z realizacji inwestycji dla władz zwierzchnich Inwestora, występujących jako Decydent przyznający środki finansowe na realizację przedsięwzięcia.
9.3. Sprawozdania z realizacji inwestycji dla władz zwierzchnich Inwestora należy sporządzać z następującą częstotliwością:

- sprawozdania dotyczące postępów i wyników przedsięwzięcia: nie rzadziej, niż raz na kwartał,

- sprawozdania dotyczące bezskuteczności działań korygujących podejmowanych w przypadku stwierdzenia możliwości przekroczenia wymaganego poziomu nakładów inwestycyjnych - bezzwłocznie.
9.4. Zakres i formę sprawozdań z realizacji inwestycji ustalają władze zwierzchnie inwestora.