Krystaliczne zaprawy uszczelniające (cz. II)

W pierwszej części artykułu opisałem zasady działania krystalicznych zapraw uszczelniających. Teraz kolej na przedstawienie sposobu ich aplikacji.

Podłoże

Przeznaczone do uszczelniania podłoże musi być otwartoporowe oraz cechować się odpowiednią chłonnością. Ponadto musi być czyste oraz wolne od substancji mogących pogorszyć przyczepność (luźne i niezwiązane cząstki, środki antyadhezyjne, zabrudzenia itp.). W celu przygotowania podłoża mogą być stosowane następujące metody: odkurzanie, czyszczenie mechaniczne, zmywanie, szorowanie, szlifowanie, piaskowanie, frezowanie, śrutowanie, oczyszczanie płomieniowe (wypalanie) oraz metody hydrodynamiczne (woda pod ciśnieniem – lanca wodna, hydropiaskowanie).

Uszczelniane podłoże powinno poza tym być szorstkie (nie może być gładkie), pozwala to, przy aplikacji ręcznej, na dokładne wtarcie zaprawy uszczelniającej w pory podłoża, natomiast przy nakładaniu natryskowym powoduje to, że materiał ma odpowiednią przyczepność, nie spływa i nie odpada, zwłaszcza podczas pielęgnacji bezpośrednio po nałożeniu.

Następnym etapem robót jest nawilżenie podłoża do stanu matowo-wilgotnego. Oznacza to, że pory podłoża nie mogą być w pełni wysycone wodą. Woda naniesiona na tak przygotowane podłoże musi w krótkim czasie ulec wchłonięciu; nie może występować na powierzchni efekt „perlenia”.
Pierwsze nasycenie dobrze jest przeprowadzić kilka godzin przed rozpoczęciem robót przez spryskiwanie powierzchni wodą aż do uzyskania pełnego nasycenia (tzw. stan matowo-wilgotny). W razie potrzeby krótko przed rozpoczęciem robót zabieg powtórzyć usuwając nadmiar wody np. sprężonym powietrzem. Sposób ten jest szczególnie zalecany w okresach letnich, przy relatywnie wysokiej temperaturze otoczenia. Nie wystarcza lekkie zwilżenie podłoża bezpośrednio przed aplikacją!
Proces wysycania podłoża umożliwia uzyskanie odpowiedniej przyczepności warstwy zaprawy do podłoża i ułatwia jej późniejszą pielęgnację. Zbyt suche podłoże wchłonie z warstwy zaprawy wilgoć niezbędną dla prawidłowego przebiegu procesu hydratacji.

Zaprawa uszczelniająca

Pierwszą warstwę zaprawy uszczelniającej, przy aplikacji ręcznej, nanosi się zawsze poprzez wcieranie w podłoże twardym pędzlem lub szczotką. Pozwala to na dokładne wypełnienie porów podłoża zaprawą.

Jeżeli zaprawę uszczelniającą nakłada się na podłoża wilgotne (np. przesiąkające), wstępne nawilżanie powierzchni może być zbędne.
Jeżeli powłoka uszczelniająca nakładana jest w dwóch przejściach, drugą nakłada się, gdy pierwsza już nieco związała, lecz jest jeszcze lepka.
Ilość nakładanych warstw, a więc i zużycie materiału, zależy przede wszystkim od obciążenia wilgocią/wodą. Zazwyczaj waha się w granicach 0,8÷1 kg/m² dla obciążenia wilgocią, do 1,5 kg/m² przy obciążeniu wodą pod ciśnieniem. Należy tu bezwzględnie przestrzegać wytycznych producenta.

Na prawidłową aplikację metodą natryskową ma przede wszystkim wpływ dobór typu dyszy i jej średnicy, ciśnienie natrysku, odpowiednia średnica i długość węży agregatu natryskowego, warunki atmosferyczne (wilgoć, wiatr, temperatura), konsystencja natryskiwanego materiału oraz odpowiednie przygotowanie podłoża (oczyszczenie, nawilżenie, szorstkość).

Przykładowe zastosowania krystalicznych zapraw uszczelniających

Krystaliczne materiały uszczelniające są także jednym ze środków do uszczelniania przerw roboczych przy betonowaniu. Powierzchnia takiej przerwy roboczej musi być czysta i zwilżona. Na tak przygotowaną powierzchnię nanosi się, w postaci szlamu, krystaliczną zaprawę uszczelniającą. Alternatywnie, gdy układ szalunków uniemożliwia wykonanie tej czynności przed betonowaniem (dobetonowywanie następuje metodą mokre na mokre), możliwe jest posypanie przerwy technologicznej suchym proszkiem. Tworzące się kryształy, wzrastające zarówno w beton podłoża jak i w świeży beton, powodują uszczelnienie złącza. Dodatkowo można w miejscach projektowanych przerw technologicznych pozostawić odpowiednio wyprofilowane bruzdy (za pomocą np. wkładek szalunkowych) o wymiarach rzędu 2*2 cm, które po rozszalowaniu będą wypełnione zaprawą reprofilacyjno-uszczelniającą. Ten drugi sposób jest preferowany w przypadku obciążenia wodą pod ciśnieniem.

Krystaliczne zaprawy uszczelniające z powodzeniem nadają się także do lokalnych napraw elementów betonowych oraz uszczelnień lokalnych przecieków, zarówno punktowych, jak i liniowych.
W skład systemu naprawczego wchodzić może tylko zaprawa naprawcza (warstwą sczepną jest wtedy zwykle zaprawa do powierzchniowego uszczelnienia), lecz spotyka się także systemy z preparatem do zabezpieczenia zbrojenia, warstwą sczepną i zaprawą do napraw. Podkreślić należy, że naprawy tego typu zaprawami wykonuje się w przypadku uszczelnienia powierzchni także zaprawami krystalicznymi.

Sposób uszczelnień takich przesączeń / przecieków przez rysy, pęknięcia i szczeliny jest następujący.
Uszkodzone miejsce trzeba wyciąć (zalecany kształt to jaskółczy ogon, ewentualnie litera U - uwaga: nie rozkuwać na kształt litery V). Brzegi muszą być stabilne, należy usunąć wszystkie luźne i niezwiązane cząstki. Z powierzchni poziomych należy ponadto usunąć zastoiny wody. Jeżeli w trakcie naprawy występują przesączenia, stosować szybkowiążące zaprawy tamponażowe. W przeciwnym razie nawilżyć naprawiane miejsca (o ile to jest konieczne) i stosować krystaliczne zaprawy naprawcze (dokładny sposób postępowania podaje producent systemu). Na końcu naprawiany obszar dodatkowo uszczelnić zaprawą do powierzchniowej hydroizolacji.

W przypadku przecieków pod ciśnieniem – miejsce przecieku rozkuć na kształt jaskółczego ogona, ewentualnie litery U (uwaga: nie rozkuwać na kształt litery V). Szerokość bruzdy powinna wynosić 20-30mm, natomiast głębokość 30-40mm. Jej brzegi muszą być stabilne; należy usunąć wszystkie luźne i niezwiązane cząstki. Z powierzchni poziomych należy usunąć zastoiny wody.
Przy niewielkim ciśnieniu i niewielkiej intensywności przecieku sposób uszczelnienia nie różni się zasadniczo od podanego powyżej. Zaprawy tamponażowe wciska się w bruzdę, zaczynając od miejsca gdzie przeciek jest najmniejszy.

Przy intensywnym przecieku lub wysokim ciśnieniu hydrostatycznym może zaistnieć konieczność obsadzenia w centralnym punkcie przecieku rury drenażowej. Następnie od końców rysy należy je zamykać zaprawami do stopowania przecieków wody. Sposób przygotowania takich zapraw określa producent. Zwykle zarabia się je niewielką ilością wody i po uformowaniu klina czopuje przeciek. Po stwardnieniu zaprawy i zatamowaniu przecieku na fragmencie rysy, czynności powtarza się do całkowitego uszczelnienia rysy (ostatnim etapem jest usunięcie rurki i zamknięcie przecieku punktowego).
Uwaga: należy zawsze pracować w rękawiczkach!
W zależności od zastosowanego systemu może zajść konieczność stosowania dodatkowych preparatów z płynem zarobowym lub np. systemowych przyspieszaczy wiązania, dlatego należy tu bezwzględnie przestrzegać wytycznych producenta.

Zaprawy naprawcze służą także do wykonywania faset (skosów) w narożach wewnętrznych oraz do doszczelnień przerw technologicznych i miejsc łączeń elementów, o ile w momencie naprawy nie występuje przeciek wody pod ciśnieniem.


Krystaliczne zaprawy uszczelniające są zaprawami cementowymi, dlatego warunki ich stosowania i pielęgnacji są takie same, jak dla zapraw cementowych. Dolną granicą temperatury aplikacji jest +5°C (dotyczy to zarówno temperatury powietrza, jak i podłoża); górna granica podawana jest na poziomie +30°C ÷ +35°C.
Przy stosowaniu na zewnątrz – przez pierwsze dwa-trzy dni uszczelniane powierzchnie utrzymywać w wilgoci, chroniąc je przed wpływem warunków atmosferycznych (słońce, wiatr itp.) przez nawilżanie i/lub przykrycie np. folią polipropylenową lub płótnem lnianym. Nawilżanie należy przeprowadzać w regularnych odstępach czasu, zależnych od warunków atmosferycznych (w podwyższonej temperaturze konieczne może być 4-5 krotne nawilżanie w ciągu dnia). Świeżą warstwę należy chronić przynajmniej przez 24 godziny przed deszczem. Wykopy z zasady można zasypać po kilku dniach od nałożenia ostatniej powłoki (szczegółowe informacje podaje zawsze producent).
Przy zastosowaniu wewnątrz – należy zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo tworzenia się wilgoci kondensacyjnej na uszczelnianej powierzchni. Przed napełnianiem zbiorników wodą do picia należy starannie wypłukać je wodą.