Od 1 stycznia 2022 roku obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego [1], zwane dalej „rozporządzeniem”. Określono w nim m.in. metody i podstawy sporządzania specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych, zwanych dalej „specyfikacjami”. Nowa regulacja zastąpiła rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 roku o tym samym tytule. Tak więc po 17 latach obowiązywania praktycznie tych samych przepisów mamy nowy akt prawny, który bez wątpienia bazuje na dotychczasowych przepisach i wprowadza jedynie niewielkie zmiany, które postaram się opisać.

Rola STWiORB w zamówieniach publicznych

Zgodnie z art. 103 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych [2] – zamówienia na roboty budowlane opisuje się za pomocą dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych. Specyfikacje są zatem bardzo istotnym dokumentem, który wraz z projektem opisuje przedmiot zamówienia na roboty budowlane. Niestety należy stwierdzić, że w wielu postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego specyfikacje są traktowane jako zło konieczne, opracowywane na zasadzie kopiuj-wklej z innych postępowań, co powoduje, że nie tylko nie spełniają swojej roli, ale również z uwagi na niespójne zapisy wprowadzają wykonawców w błąd.

Jakie zatem zadanie mają specyfikacje w procesie udzielania zamówienia publicznego na roboty budowlane? Zgodnie z § 12 rozporządzenia opracowania te zawierają w szczególności zbiory wymagań, które są niezbędne do określenia standardu i jakości wykonania robót, w zakresie sposobu wykonania robót budowlanych, właściwości wyrobów budowlanych oraz oceny prawidłowości wykonania poszczególnych robót. Stanowią zatem dopełnienie dokumentacji projektowej w wyżej wskazanym zakresie i są niezbędne nie tylko na etapie przygotowania przez wykonawcę oferty, ale przede wszystkim na etapie wykonania i odbioru robót budowlanych. Funkcja ta nie uległa zmianie od 2004 roku.

Dla jakich robót

Specyfikacje tak jak dotychczas, w zależności od stopnia skomplikowania robót budowlanych, składają się ze specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót podstawowych, rodzajów robót według przyjętej systematyki lub grup robót. Dla budowy w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane [3] specyfikacje należy opracować z uwzględnieniem podziału grup robót wg Wspólnego Słownika Zamówień, określając w nich co najmniej:

  1. roboty budowlane w zakresie przygotowania terenu pod budowę,
  2. roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz roboty w zakresie inżynierii lądowej i wodnej,
  3. roboty w zakresie instalacji budowlanych,
  4. roboty wykończeniowe w zakresie obiektów budowlanych.

Wspólne wymagania dotyczące robót budowlanych objętych przedmiotem zamówienia mogą być ujęte w specyfikacji ogólnej (§ 13).

Strona tytułowa STWiORB

Zdecydowaną nowością w rozporządzeniu dotyczącą specyfikacji jest dokładne wyliczenie (rys. 1), co powinna zawierać strona tytułowa specyfikacji (poprzednie rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku tego nie określało).