Wstęp

 

W II kwartale 2019 roku regularnie docierały niepokojące wieści dotyczące spadającej produkcji przemysłowej w Niemczech, dla której odczyt wskaźnika PMI od kilku miesięcy pozostaje na poziomie mocno poniżej 50 (marzec – 44,1 kwiecień – 44,4, maj – 44,3, czerwiec 45,0), co można odbierać za sygnał wchodzenia w okres recesji. Spadek ilości zamówień w niemieckim przemyśle może też wkrótce odbić się na polskich podwykonawcach, dla których rynek niemiecki jest największym rynkiem eksportowym. Niewiele lepiej wyglądają odczyty PMI w innych krajach europejskich.
Nie powinno zaskakiwać, że informacja o wyborze Christine Lagarde, dotychczasowej szefowej Międzynarodowego Funduszu Walutowego na prezesa Europejskiego Banku Centralnego, zwolenniczki obniżania stóp procentowych i luzowania polityki monetarnej, zbiegła się w czasie z nagłymi wzrostami cen złota pod koniec czerwca (z poziomu 1320 do blisko 1420 dolarów za uncję). Oczywiście ten wybór nie jest jedynym powodem przekładającym się na wzrosty cen złota. Jest to suma czynników i niepewności na świecie, takich jak wojna handlowa pomiędzy USA a Chinami, czy rosnące napięcie pomiędzy USA a Iranem.
W takich okolicznościach z pozytywnym przyjęciem spotkała się opublikowana na początku lipca informacja o zwiększeniu zasobów złota przez Narodowy Bank Polski na przestrzeni lat 2018 - 2019 o 125,7 ton (czyli do 228,6 ton). Z jednej strony cieszą rosnące zapasy złota, z drugiej strony niepokoi wzrost poziomu inflacji w Polsce w czerwcu do 2,6% rdr, co jest najwyższym wynikiem od listopada 2012. Oficjalnie, impetu wzrostowi nadały przede wszystkim wzrosty cen żywności, które osiągnęły 5,7% rdr, a nie transfery socjalne z budżetu państwa do kieszeni obywateli. Choć wyznaczony przez NBP cel inflacyjny na poziomie 2,5% został przekroczony, Rada Polityki Pieniężnej uspokaja, że nie ma planów podnoszenia stóp procentowych przynajmniej do 2020 roku. Jednocześnie ekonomiści spodziewają się dalszego wzrostu inflacji, która w 2020 roku może sięgnąć nawet 3,5% m.in. ze względu na planowany wzrost kosztów energii elektrycznej. Dla porównania należy wspomnieć, że inflacja w strefie euro w czerwcu wyniosła 1,2% rdr.
Zarówno te globalne, jak i lokalne czynniki tworzące atmosferę dalszej obniżki stóp procentowych i rosnącej inflacji, a zatem wiążącym się z tym spadkiem oprocentowania depozytów w bankach oraz utraty wartości gotówki, nie pozostają bez wpływu na rodzimy rynek inwestycji w nieruchomości. Po lekkiej zadyszce w 2018 roku, znów wzrosła ilość transakcji zakupu mieszkań za gotówkę. W I kwartale tego roku transakcje gotówkowe na kwotę prawie 4,3 mld zł stanowiły 61% wszystkich zakupów nowych mieszkań w 7 największych miastach w Polsce – Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Poznaniu Łodzi, Gdańsku i Gdyni. Za tę sumę zakupiono blisko 10 tys. mieszkań. Jest to ok. 6% więcej niż w ostatnim kwartale 2018 r., a także znacznie więcej niż latem 2018 roku, kiedy zakupy mieszkań za gotówkę spadły do 7 tys. lokali.
Nawet jeśli nie w ujęciu procentowym w porównaniu do transakcji gotówkowych, to w ujęciu kwotowym popyt na kredyty hipoteczne również wyraźnie wzrósł. W czerwcu 2019 banki przesłały do BIK zapytania o kredyty mieszkaniowe na sumę o 19,6% większą niż rok wcześniej. Ilość osób ubiegających się o kredyty praktycznie się nie zmieniła (35.620 –czerwiec 2018, 35.240 – czerwiec 2019), natomiast o 9% wzrosła kwota wnioskowanego kredytu – do średnio 275,5 tys. zł. Jako że kredyty uruchamiane są z 1-2 miesięcznym opóźnieniem, w lipcu i sierpniu należy spodziewać się wzrostu sprzedaży.

 

1. Obiekty handlowe i towarzyszące

 

  • W Chrzanowie, na terenie dawnego szpitala, w połowie maja 2019 ruszyła budowa nowej inwestycji handlowej: Park Handlowy Kasztelania. Ten dwukondygnacyjny obiekt będzie oferował 14.100 m² powierzchni handlowo-usługowej i 375 miejsc parkingowych. Termin rozpoczęcia budowy był kilkukrotnie opóźniany ze względu na protesty lokalnych środowisk, które miały doprowadzić do zaniechania budowy. Projekt architektoniczny wykonała pracownia Stabil.

  • 26 maja otwarte zostało centrum wyprzedażowe Smart Outlet Center w Bydgoszczy. Na 11.000 m² swoje produkty zaoferuje ponad 100 popularnych marek odzieżowych. Właściciel obiektu ADV Property Investment już teraz planuje powiększenie powierzchni obiektu do 16.000 m², gdzie dodatkowo znajdą się lokale gastronomiczne.

 

2. Lokale biurowe

 

  • W czerwcu 2019 w Warszawie przy ul. Świętokrzyskiej 36, w bezpośrednim sąsiedztwie wieżowca Rondo 1, dokonano symbolicznego wbicia łopaty na placu budowy kompleksu biurowo-handlowego Skysawa, flagowej inwestycji Polskiego Holdingu Nieruchomości. Kompleks będzie bezpośrednio połączony z linią metra. Najpierw (w II kwartale 2021) do użytku oddany zostanie niższy budynek o powierzchni 11.500 m², a następnie rok później wieża o wys. 155 m. Łączna powierzchnia inwestycji to 40.000 m². Generalnym wykonawcą inwestycji jest konsorcjum firm PORR, TKT Engineering i ELIN. Wartość kontraktu to ponad 325 mln zł.

  • Warszawski biurowiec Warsaw Spire został sprzedany firmie Immofinanz za rekordowe 386 mln euro. Kwota ta obejmuje samą 220-metrową wieżę, bez otaczających ją zabudowań. Transakcja czeka na akceptację Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Warsaw Spire to, dzięki swojej owalnej i dwukrzywiznowej wieży, jeden z najbardziej charakterystycznych wieżowców w Warszawie (po Pałacu Kultury i Nauki); zbudowany w latach 2011-2016; zaprojektowany przez pracownię M. & J-M. Jaspers - J. Eyers & Partners we współpracy z Polsko-Belgijską Pracownią Architektury - Projekt.

  • Z początkiem czerwca 2019 pozwolenie na użytkowanie otrzymał biurowiec SQ Business Center położony we Wrocławiu przy skrzyżowaniu ul. Stacyjnej i ul. Legnickiej. Inwestorem tego niewielkiego biurowca, o pow. 5.500 m², jest firma FB Antczak. Inwestycję tę wyróżnia możliwość zakupu powierzchni biurowej na własność. Na chwilę obecną komercjalizacja biurowca wynosi 70%.

  • Ruszyła budowa największego w Gdyni projektu biurowego 3T Office Park, położonego pomiędzy dzielnicami Redłowo i Wzgórzem Św. Maksymiliana. Prace potrwają 24 miesiące i będą prowadzone przez austriacką firmę PORR, będącą generalnym wykonawcą. Kompleks składać się będzie z dwóch 10-kondygnacyjnych wież i środkowej 13-kondygnacyjnej oraz podziemnego garażu. Łączna powierzchnia użytkowa to 54.900 m²; pod wynajem przeznaczone zostanie 38.500 m². Inwestycja otrzymała certyfikat BREEAM Interim na poziomie Excellent. Projektem zarządza firma Gleeds Polska.

  • W Krakowie oddano do użytku biurowiec .Big położony przy skrzyżowaniu ulic Kapelanka i Gen. B. Zielińskiego. Budowa trwała od lipca 2017 r. Prowadziła ją firma Budimex. Za projekt architektoniczny odpowiada firma Q-Arch. Biurowiec oferuje 10.000 m² pow. użytkowej, w tym biura klasy A na sześciu kondygnacjach. Najemcy mają również do dyspozycji 200 m² tarasu na dachu obiektu oraz dwupoziomowy garaż na 125 aut z miejscami do ładownia elektrycznych jednośladów. Główny najemca budynku to firma Bank State Street, która zajmie 4 piętra specjalnie zaaranżowane do jej potrzeb.

 

3. Inwestycje mieszkaniowe zawsze „modne” i potrzebne

 

  • Inwestor AWZ Deweloper przedstawił projekt architektoniczny nowego kompleksu wielofunkcyjnego Nowy Port, który znajdzie się w centrum Bydgoszczy, na 2-hektarowej działce należącej w przeszłości do zakładów Befana. Całkowita powierzchnia użytkowa to 41.000 m², na której znajdzie się 628 lokali mieszkalnych o łącznej pow. 33.500 m², przestrzeń biurowa o pow. 8.700 m² oraz 731 miejsc parkingowych. Za projekt architektoniczny odpowiada biuro BBGK Architekci, a budowa ma ruszyć na początku 2020 roku.

 

 

  • W dzielnicy Ursus w Warszawie, jednej z najpopularniejszych obecnie dzielnic, w których lokalizowane są nowe inwestycje mieszkaniowe, ruszyły budowy kolejnych kompleksów niskiej zabudowy mieszkalnej. Jedna z nich to Osiedle Orso przy ul. Piastowskiej, która składać się będzie z 8 niskich budynków oferujących 2-, 3- i 4-pokojowe mieszkania o powierzchniach od 38 do 78 m². Budowa zakończy się w 2021 r., a deweloperem projektu jest Bouygues Immobilier Polska.
    Druga to Rezydencje Jagiełły, przy ul. Jagiełly 31, której deweloperem jest CSI Development. Projekt architektoniczny tej inwestycji składającej się z budynku wielorodzinnego oraz domów w zabudowie szeregowej przygotowany został przez pracownię AD3 Architektura Design Studio. Budowa zakończy się pod koniec 2020 r.

 

 

  • Kolejna inwestycja mieszkaniowa, której budowa rozpoczęła się w Warszawie, to budynek mieszkalny przy ul. Witebskiej na Targówku. Znajdzie się w nim 156 mieszkań o pow. od 26 do 71 m² na 9 kondygnacjach naziemnych oraz 186 miejsc parkingowych w podziemnym garażu. Deweloperem jest Robotnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa Praga a prace budowlane, prowadzone są przez Mal-Bud-1m, mają zakończyć się w 2021 r.

  • W warszawskiej dzielnicy Wilanów dobiegły końca, trwające od września 2017 roku, prace budowlane nad zespołem budynków mieszkalnych Strefa Wilanów. Jest to dziewięć 5-kondygnacyjnych budynków, oferujących 281 mieszkań i 6 lokali usługowych, położonych u zbiegu ul. Klimczaka i ul. Kieślowskiego. Deweloperem projektu jest firma Yarael Polska. Autorem projektu architektonicznego jest znana pracownia APA Kuryłowicz&Associates.

  • Deweloper Vastin Polska uzyskał pozwolenie na budowę pierwszej części kompleksu Gdynia Waterfront II, będącego kontynuacją inwestycji Waterfront I, w ramach której w 2015 roku oddano do użytku dwa budynki biurowo-hotelowe. Obecny etap obejmie budowę czterech budynków o pow. całkowitej 44.000 m² (dwa biurowce o pow. całkowitej 14.500 m² oraz dwa budynki mieszkalne mieszczące 126 mieszkań). Za projekt architektoniczny odpowiada pracownia JEMS Architekci. Prace budowlane mają ruszyć wiosną 2020 r. Docelowo, po zakończeniu prac II etapu (który wystartuje rok później) cały kompleks Gdynia Waterfront II zaoferuje 80.000 m² powierzchni na cele mieszkalne, biurowe i usługowe. Znajdą się w nim m.in. hotel z powierzchnią konferencyjną oraz obiekty użyteczności publiczno-kulturowej takie jak kino.

  • Szczeciński wieżowiec TVP doczeka się przebudowy. Deweloper Idea Invest przedstawił projekt architektoniczny autorstwa pracowni Projektownia Bohdan Bay, Lidia Trzebiatowska, który zakłada radykalną zmianę biurowca (obecnie częściowo wyłączonego z użytkowania, a będącego dawną siedzibą TVP oraz jedną z ikon Szczecina) na luksusowy apartamentowiec pod nazwą Sky Garden. Budynek urośnie z obecnych 65 m do 72 m i będzie oferował 114 od 2- do 5-pokojowych apartamentów. Wizytówką budynku mają być rozległe zielone tarasy o pow. od 8 do 72 m² (nawiązujące do estetyki słynnego mediolańskiego apartamentowca Bosco Verticale), którymi dysponować będą 92 lokale. Prace ruszą w I kwartale 2020 roku i potrwają do drugiej połowy 2022 roku.

  • Nie mniej ciekawie zapowiada się inwestycja Fuzja - nowoczesne osiedle, które powstanie na terenie dawnej fabryki Karola Scheiblera na Księżym Młynie w Łodzi. 17 czerwca 2019 wmurowano kamień węgielny bod budowę kompleksu składającego się łącznie z 20 budynków, w tym 14 już istniejących historycznych obiektów, które przejdą rewitalizację. Deweloper Echo Investments przewiduje aż 6.000 mieszkań, 20.000 m² nowoczesnych biur, 15.000 m² powierzchni pod usługi rozrywkowe i gastronomię oraz liczne udogodnienia, takie jak ścieżki rowerowe, ładowarki elektryczne do pojazdów oraz stacje car sharing. Inwestycja będzie powstawać etapowo. Pierwsze 2 budynki z 270 mieszkaniami zostaną oddane do użytku na początku 2021 roku. Projekt architektoniczny założenia przygotowała pracownia Medusa Group.

 

 

  • W Warszawie, na trwającej od 2018 roku budowie pierwszego etapu mieszkalnego inwestycji Bohema – Strefa Praga, zawisła wiecha. Na tym etapie powstają dwa budynki 6-kondygnacyjne i jeden 4-kondygnacyjny oferujące łącznie 303 mieszkania. Estetyka całego kompleksu ma nawiązywać do klimatu zrewitalizowanego otoczenia fabryki Pollena-Uroda. Na jego terenie, poza budynkami mieszkalnymi, znajdą się lokale komercyjne, biurowce ze strefami co-workingowymi, a także przestrzeń publiczna wokół starego komina, na której będą odbywać się wydarzenia artystyczne takie jak koncerty czy kino plenerowe. Budowa I etapu ma się zakończyć w II kwartale 2020 roku. Za projekt architektoniczny całości odpowiada pracownia Grupa 5 Architekci, z wyłączeniem budynków komercyjnych wokół komina, za które odpowiadała wcześniej pracownia SUD Architekci, a obecnie pracownia KALLAN.

 

4. Obiekty sportowe

 

  • We Wrocławiu ogłoszony został przetarg na budowę nowej pływalni przy ul. Polnej 10 na Brochowie. Zakończyły się już prace rozbiórkowe znajdującej się w tym miejscu od lat 30. XX wieku starej pływalni. Nowy zespół, w skład którego wejdzie 3-kondygnacyjny budynek, ma składać się z krytej pływalni o dwóch basenach (długości 25 m i 10 m), basenu zewnętrznego, rurowej zjeżdżalni oraz plaży o sztucznej nawierzchni. Ponadto znajdą się tam sauny oraz siłownia. Powierzchnia inwestycji to 18.100 m², z czego 11.800 m² zajmie zieleń zagospodarowania terenu – m.in. 30 drzew i 576 m² krzewów. Koncepcję architektoniczną przygotowała Pracownia Architektoniczna ASPA. Firma, która wygra przetarg na budowę będzie miała 22 miesiące, co pozwoli pierwszym klientom skorzystać z pływalni już latem 2021.

  • Nowa pływalnia powstaje również w Radomsku. W kwietniu 2019 rozpoczęła się budowa kompleksu basenów przy ul. św. Jadwigi Królowej. W jego skład wejdą: basen sportowy, rekreacyjny, brodzik rekreacyjny dla dzieci, zjeżdżalnia zewnętrzna o dł. 50 m, trzy wanny z hydromasażem. Ponadto basen zewnętrzny z wodnym placem zabaw, strefa saun, park edukacyjny oraz strefa gościnna z pokojami hotelowymi (pięć 4-osobowych oraz pięć pokoi 2-osobowych). Generalnym wykonawcą została spółka P.P.U.B Inkomet, a łączny koszt inwestycji wyniesie 32,9 mln zł.

  • W maju tego roku przedsiębiorstwo Budowlano-Produkcyjne Łęgprzem podpisało z MKS Cracovia SSA umowę na budowę piłkarskiego centrum treningowo-badawczego, które znajdzie się w miejscowości Rączna w gminie Liszki. Budowa ruszyła w czerwcu. Kompleks będzie składał się z 4 pełnowymiarowych naturalnych boisk piłkarskich, w tym dwóch oświetlonych, stadionu spełniającego wymogi III-ligowe, sztucznego boiska oraz boiska przykrywanego na zimę balonem. Oprócz tego znajdzie się tu również hotel z 50 pokojami. Koszt realizacji inwestycji, która zakończyć ma się w 2020 roku, to ok. 38,5 mln zł.

 

5. Inne obiekty

 

  • W Warszawie przy ul. Dobrej 55 ruszyła budowa nowej części kompleksu naukowo-badawczego Uniwersytetu Warszawskiego, do którego (po zakończeniu budowy w grudniu 2021 r.) przeniesione zostaną kierunki Wydziału Neofilologii oraz Lingwistyki Stosowanej. Cztery kondygnacje nowego budynku pomieszczą 24.700 m² powierzchni, na której znajdą się sale dydaktyczne, powierzchnie biblioteczne, socjalne i gastronomiczne. Na dachu, podobnie jak na sąsiadującej z nim Bibliotece Uniwersyteckiej, znajdzie się ogród oraz miejsce do spacerów i wypoczynku. Projekt architektoniczny wykonała APA Kuryłowicz&Associates, zaś generalnym wykonawcą jest spółka Hochtief Polska. Kontrakt na budowę opiewa na blisko 165 mln zł.

  • Na początku lipca firma Budimex rozpoczęła prace na jednej z największych inwestycji budowlanych w Bydgoszczy – rewitalizacji kompleksu Młynów Rothera. Prace obejmą przebudowę zabytkowych gmachów (młyna, spichrza zbożowego, spichrza mącznego oraz łazienek) na potrzeby działalności kulturalno-edukacyjnej. Na terenie kompleksu organizowane będą festiwale, wystawy czasowe, warsztaty i konferencje. Budynek łazienek będzie służył jako zaplecze dla obsługi tramwaju wodnego kursującego na rzece Brdzie. Łączna wartość inwestycji to 92 mln zł, jej zakończenie planowane jest na koniec 2020 r.

 

 

  • Zakończony został przetarg na budowę Morskiego Centrum Nauki, które ma powstać na terenie szczecińskiej Łasztowni. Projekt budynku wyłoniony został w drodze konkursu w 2011 r. - wygrała koncepcja architektoniczna autorstwa biura Płaskowicki & Partnerzy Architekci. Województwo zachodniopomorskie wyznaczyło budżet inwestycji na poziomie 86,7 mln zł. Niestety, najniższa oferta, którą złożyła firma Erbud, to 91,3 mln zł. Pozostałe oferty to: Budimex - 106,1 mln zł, Multi Projekt – 106,7 mln zł, oraz Mirbud – 114 mln zł. W związku z tym z budżetu województwa zdecydowano się przeznaczyć dodatkowe 11 mln zł. Inwestycja otrzyma także dodatkowe 35 mln zł w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego. Morskie Centrum Nauki ma być multimedialną placówką o charakterze naukowo-edukacyjnym poświęconą historii żeglugi i szkutnictwa na Bałtyku. Ma składać się z trzech kondygnacji naziemnych, piętra technicznego oraz szatni w części podziemnej. Jego budowa ma potrwać 20 miesięcy.

 

 

  • Przykładem udanej rewitalizacji przestrzeni postindustrialnej jest otwarty w maju br. kaliski kompleks biznesowy Calisia One przy ul. Chopina 9. Firma Antczak, zarówno deweloper jak i generalny wykonawca inwestycji, zakupiła w 2015 pofabryczne nieruchomości dawnej fabryki fortepianów i pianin Calisia. Pod nadzorem konserwatora zabytków przekształciła go w kompleks biurowy (4.000 m²). Ponadto, do starej części fabryki dobudowany został nowy budynek, w którym znajduje się hotel Hampton by Hitlon, sale konferencyjne oraz strefa SPA i fitness. Na terenie kompleksu znajduje się także otwarty dziedziniec z restauracjami. Fasada hotelu, zaprojektowana przez pracownię MODOarchitektura, nawiązuje do historycznych budynków fabryki. Inwestycja pochłonęła ok 56 mln zł.