Współczynniki waloryzacyjne Intercenbud

Anna Kamińska

Baza cenowa to przede wszystkim stawki RMS potrzebne do wyceny pozycji w kosztorysach. Ale nie tylko. Nowe narzędzia Intercenbudu pozwalają na bieżąco śledzić zmiany cen, co jest przydatne, zarówno dla kosztorysantów, jak i wszystkich specjalistów zajmujących się inwestycjami budowlanymi.

Szybko zmieniające się ceny spowodowały większą niż kiedyś potrzebę dostępu do informacji o aktualnych stawkach rynkowych, tak aby składane oferty były jak najbardziej realne, a wyceny odzwierciedlały rzeczywiste koszty wykonawców. Coraz częściej dopuszcza się także waloryzację wynagrodzeń w umowach o roboty budowlane nie tylko w sektorze prywatnym, ale także w zamówieniach publicznych. Niedawno UZP opublikował przykładowe klauzule przeglądowe, które pozwalają na modyfikację umowy o zamówienie publiczne m.in. ze względu na wzrost cen materiałów budowlanych.
Za tymi potrzebami podążają nowe funkcjonalności bazy cenowej Intercenbud.

Zmiany cen materiałów

Największe zainteresowanie, jak zwykle budzą zmiany cen materiałów. Intercenbud prezentuje współczynniki waloryzacyjne materiałów w podziale na pięć podstawowych rodzajów robót, w których są one stosowane (tab. 1), a także wg grup asortymentowych (tab. 2) Grupy te określono zgodnie z klasyfikacjami ETO i KMB stosowanymi w kosztorysowaniu, m.in. do indeksowania materiałów w Katalogach Nakładów Rzeczowych (fot. 4).
Współczynniki zmiany cen są obliczane dla bieżącego kwartału w porównaniu do czterech poprzednich, a więc notowanie obejmuje zmiany występujące w ciągu ostatniego roku.
Prezentowane poniżej tabele przedstawiają dane dla 3 kw. 2022 r., które były dostępne w momencie przygotowywania artykułu. Aktualne analizy wskaźników waloryzacyjnych można znaleźć na blogu Intercenbudu w dziale Analizy https://blog.intercenbud.pl/analizy

Tab. 1 Współczynniki zmiany cen materiałów do waloryzacji wg rodzaju robót

Materiały wg rodzaju robót	3 kw. 22/ 2 kw. 22	3 kw. 22/ 1 kw. 22	3 kw. 22/ 4 kw. 21	3 kw. 22/ 3 kw. 21
Roboty ogólnobudowlane	2,0%	12,4%	15,8%	19,7%
Instalacje sanitarne	1,7%	5,3%	7,8%	8,9%
Instalacje elektryczne	2,5%	5,4%	7,3%	6,6%
Roboty inżynieryjne	2,1%	11,7%	14,5%	17,4%
Roboty specjalistyczne – wysoki standard	1,3%	5,0%	7,0%	7,6%

Tab. 2 Współczynniki zmiany cen materiałów do waloryzacji wg grup asortymentowych

Materiały wg grup asortymentowych	3 kw. 22/ 2 kw. 22	3 kw. 22/ 1 kw. 22	3 kw. 22/ 4 kw. 21	3 kw. 22/ 3 kw. 21
10- Mat. budowlane: paliwa i przetwory paliw	13,9%	55,9%	70,6%	93,1%
11- Mat. budowlane: wyroby hutnictwa żelaza	-13,6%	6,5%	7,1%	13,0%
12- Mat. budowlane: wyroby przemysłu metali nieżelaznych	-10,0%	27,4%	33,1%	43,0%
13- Mat. budowlane: wyroby metalowe	0,6%	6,4%	6,4%	7,4%
14- Mat. budowlane: produkty i wyroby chemiczne	4,3%	7,5%	8,4%	9,3%
15- Mat. budowlane: wyroby chemiczne – część II	1,0%	13,0%	14,2%	15,2%
16- Mat. budowlane: surowce mineralne, kruszywa oraz materiały i elementy kamienne	3,4%	5,5%	5,6%	6,7%
17- Mat. budowlane: wiążące oraz wapienne i gipsowe	3,1%	10,4%	11,1%	12,0%
18- Mat. budowlane: ceramiczne, wapienno-piaskowe i wapienno-żużlowe	7,8%	10,1%	13,9%	15,0%
19- Mat. budowlane: elementy żelbetowe	9,7%	12,5%	14,8%	15,3%
22- Mat. budowlane: elementy i wyroby betonowe	1,2%	16,5%	19,8%	20,4%
23- Mat. budowlane: izolacyjne, azbestowo-cementowe i ogniotrwałe oraz betony, zaprawy i wyprawy	0,4%	7,2%	10,9%	13,5%
24- Mat. budowlane: szkło budowlane i techniczne	4,0%	8,5%	15,4%	17,7%
26- Mat. budowlane: drzewne tarte, półfabrykaty oraz płyty i sklejki	-0,6%	-1,3%	6,1%	16,6%
27- Mat. budowlane: stolarka oraz wyroby z drewna i materiałów roślinnych	3,9%	6,6%	9,5%	10,3%
39- Mat. budowlane: produkty i wyroby różne	2,8%	5,1%	6,7%	7,4%
50- Mat. instalacyjne: rury stalowe, stalowe preizolowane	3,2%	7,1%	19,3%	22,0%
51- Mat. instalacyjne: łączniki i kształtki do rur stalowych	1,4%	5,0%	6,0%	9,0%
52- Mat. instalacyjne: rury i kształtki żeliwne	11,0%	16,9%	20,4%	21,1%
53- Mat. instalacyjne: rury i kształtki z metali nieżelaznych	1,4%	8,0%	9,0%	13,0%
54- Mat. instalacyjne: rury azbestowo-cementowe, betonowe oraz elementy betonowe prefabrykowane	1,4%	12,0%	13,0%	15,0%
55- Mat. instalacyjne: rury i kształtki oraz elementy kamionkowe i ceramiczne	2,7%	7,3%	7,9%	8,3%
56- Mat. instalacyjne: rury i kształtki oraz elementy instalacji z tworzyw sztucznych	1,4%	5,6%	6,5%	7,9%
57- Mat. instalacyjne: armatura sieci domowej	1,2%	5,0%	6,7%	7,4%
58- Mat. instalacyjne: armatura przemysłowa	3,1%	6,4%	7,4%	8,2%
60- Mat. instalacyjne: grzejniki, zespoły grzewczo-wentylacyjne, osprzęt grzejnikowe	-7,6%	-6,3%	-5,9%	-7,3%
61- Mat. instalacyjne: elementy i urządzenia instalacji grzewczych oraz ciepłowniczych	0,6%	1,8%	6,6%	7,9%
62- Mat. instalacyjne: elementy systemów rur preizolowanych	0,2%	2,4%	5,1%	5,6%
63- Mat. instalacyjne: elementy i urządzenia instalacji wodnych, kanalizacyjnych i gazowych	1,1%	6,8%	8,9%	11,2%
65- Mat. instalacyjne: elementy i urządzenia wentylacji, klimatyzacji i odpylania	0,8%	2,2%	6,5%	8,3%
66- Mat. instalacyjne: konstrukcje wsporcze do rur	0,8%	1,7%	3,4%	3,5%
67- Mat. instalacyjne: do izolacji termicznej instalacji sanitarnych	3,9%	4,0%	6,0%	3,4%
69- Mat. instalacyjne: pomocnicze	1,7%	3,8%	6,1%	7,0%
70- Mat. elektryczne: aparatura elektroenergetyczna niskonapięciowa (do 1000 V)	1,6%	3,6%	5,8%	5,8%
72- Mat. elektryczne: aparaty oraz osprzęt telefoniczny i sygnalizacyjny	0,9%	2,1%	3,0%	2,6%
73- Mat. elektryczne: sprzęt oświetleniowy, wysięgniki, źródła światła	1,2%	2,3%	4,0%	3,8%
74- Mat. elektryczne: izolatory i osprzęt przewodowy linii napowietrznych elektroenergetycznych	1,9%	3,5%	5,5%	5,0%
75- Mat. elektryczne: sprzęt do instalacji elektrycznych domowych i podobnych	2,8%	4,5%	6,7%	6,7%
76- Mat. elektryczne: osprzęt kabli energetycznych i sygnalizacyjnych	1,0%	2,8%	4,4%	4,3%
77- Mat. elektryczne: osprzęt kabli teletechnicznych	0,3%	0,4%	1,8%	-0,1%
79- Mat. elektryczne: przewody i kable elektroenergetyczne i sygnalizacyjne	3,5%	6,6%	10,0%	8,6%
80- Mat. elektryczne: przewody i kable teletechniczne	2,3%	4,3%	5,7%	4,2%
81- Mat. elektryczne: słupy, fundamenty, kanały kablowe	5,9%	12,6%	14,3%	14,9%
83- Mat. elektryczne: wyroby ze stali, żeliwa i metali żelaznych	7,8%	18,5%	20,4%	17,7%
85- Mat. elektryczne: wyroby z papieru, tworzyw sztucznych, tekstylnych i gumy	1,4%	4,0%	5,6%	5,9%

Trendomierz cen

Aby sprawdzić szczegółowo, jakie materiały wchodzą w skład danej grupy wystarczy wejść w zakładkę Trendomierz i wybrać np. materiały budowlane (fot. 1). Następnie rozwijając drzewko produktów można przeglądać poszczególne grupy asortymentów (fot. 2). Dla każdej z nich jest dostępny wykres trendu przedstawiający zmianę ceny danego materiału w ostatnich czterech kwartałach (fot. 3). Użytkownik z aktywnym dostępem do bazy zobaczy trend z ostatniego roku, a niezalogowany dane archiwalne obrazujące jedynie funkcjonalność aplikacji.

*Fot. 2 Drzewko produktów dla grupy Materiały budowlane*

*Fot. 3 Wykres trendu pokazujący zmianę ceny dla danego materiału lub grupy materiałowej w ciągu roku*

*Fot. 4 Przykładowe symbole ETO stosowane w KNR-ach i bazach cenowych*

Stawki robocizny

Zmiany stawek robocizny są podawane dla pięciu głównych rodzajów robót – ogólnobudowlanych, sanitarnych, elektrycznych, inżynieryjnych i specjalistycznych o wysokim standardzie. Zakres czasowy obejmuje cztery ostatnie kwartały, tak samo jak dla materiałów (tab. 3).

Tab. 3 Współczynniki zmiany stawek robocizny do waloryzacji wg rodzaju robót

Robocizna wg rodzaju robot	3 kw. 22/ 2 kw. 22	3 kw. 22/ 1 kw. 22	3 kw. 22/ 4 kw. 21	3 kw. 22/ 3 kw. 21
Roboty ogólnobudowlane	6,3%	9,2%	9,9%	10,2%
Instalacje sanitarne	3,2%	5,4%	8,6%	8,6%
Instalacje elektryczne	3,0%	5,5%	8,1%	8,4%
Roboty inżynieryjne	4,2%	4,6%	4,6%	5,3%
Roboty specjalistyczne – wysoki standard	2,8%	6,0%	7,7%	9,1%

Ceny sprzętu

Podobnie jak w przypadku materiałów, współczynniki waloryzacyjne dla cen pracy sprzętu są podawane w podziale na podstawowe rodzaje robót (tab. 4) oraz w grupach obejmujących poszczególne typy urządzeń (tab. 5).

Tab. 4 Współczynniki zmiany cen pracy sprzętu do waloryzacji wg rodzajów robót

Sprzęt wg rodzaju robót	3 kw. 22/ 2 kw. 22	3 kw. 22/ 1 kw. 22	3 kw. 22/ 4 kw. 21	3 kw. 22/ 3 kw. 21
Roboty ogólnobudowlane	1,2%	2,5%	2,2%	5,4%
Instalacje sanitarne	1,6%	2,1%	2,5%	4,9%
Instalacje elektryczne	1,5%	2,3%	2,5%	5,2%
Roboty inżynieryjne	1,1%	2,7%	2,1%	5,5%
Roboty specjalistyczne – wysoki standard	1,4%	2,0%	2,3%	4,3%

Tab. 5 Współczynniki zmiany cen pracy sprzętu do waloryzacji wg grup

Sprzęt wg grup	3 kw. 22/ 2 kw. 22	3 kw. 22/ 1 kw. 22	3 kw. 22/ 4 kw. 21	3 kw. 22/ 3 kw. 21
11- Maszyny do odspajania i przemieszczania gruntu	0,7%	4,7%	6,1%	7,7%
12- Maszyny do zagęszczania gruntu i nawierzchni drogowych	0,9%	4,0%	5,0%	6,7%
13- Maszyny do robót agrotechnicznych i melioracyjnych	0,6%	2,8%	3,7%	8,5%
14- Pompy	0,9%	2,2%	3,4%	6,3%
15 -Maszyny do wierceń budowlanych i odwodnieniowych	0,8%	2,9%	3,7%	7,7%
21- Kafary, młoty i wibratory	0,9%	3,8%	4,7%	7,5%
31- Żurawie samochodowe, samojezdne i gąsienicowe	0,9%	6,7%	8,1%	12,3%
32- Żurawie wieżowe i suwnice bramowe	0,6%	4,9%	6,7%	9,7%
34- Wyciągi towarowo-osobowe i budowlane	2,0%	4,4%	5,3%	8,1%
35- Żurawiki, podnośniki, wciągarki i wciągniki	0,9%	2,7%	3,6%	7,5%
36- Przenośniki taśmowe	2,2%	4,3%	5,0%	8,5%
38- Wózki jezdniowe	1,1%	3,6%	4,1%	6,8%
39- Ciągniki, samochody i przyczepy	2,2%	5,7%	7,1%	10,4%
42- Zbiorniki do cementu kruszywa, wody, betonu i zapraw	0,8%	2,3%	2,8%	5,2%
43- Betoniarnie i betoniarki	0,2%	2,7%	3,8%	5,9%
44- Urządzenia do transportu betonu i zapraw	1,0%	3,8%	5,4%	9,1%
45- Urządzenia do zagęszczania betonów	1,1%	2,9%	3,6%	5,2%
46- Urządzenia do mieszania, transportu i nakładania zapraw	1,3%	3,2%	4,0%	6,3%
47- Deskowania i ślizgi	0,8%	2,5%	3,6%	8,9%
48- Rusztowania	0,4%	2,5%	3,3%	4,9%
51- Maszyny do budowy nawierzchni betonowych	1,9%	3,3%	4,2%	5,8%
52- Maszyny do budowy nawierzchni z mas bitumicznych	0,8%	3,5%	4,2%	5,4%
68- Maszyny do budowy nawierzchni kolejowych	0,6%	2,4%	3,0%	4,8%
71- Maszyny i urządzenia do obróbki metali	2,8%	4,8%	5,4%	6,9%
72- Maszyny i urządzenia do spawania i zgrzewania metali	1,8%	3,7%	4,4%	6,5%
73- Przyrządy kontrolno-pomiarowe	0,8%	2,0%	3,2%	5,7%
75- Maszyny do obróbki betonu, kamienia i materiałów ogniotrwałych	0,5%	2,2%	3,0%	7,3%
76- Agregaty	2,1%	4,2%	5,4%	8,2%
77- Urządzenia pozostałe w robotach wykończeniowych	-0,2%	2,2%	2,8%	3,9%
78- Pogrążarki	0,6%	3,9%	4,6%	7,8%
79- Osuszanie i oczyszczanie powietrza	0,3%	1,9%	2,9%	4,1%
81- Maszyny i urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej	2,8%	4,6%	5,2%	7,1%
82- Urządzenia grzewcze	1,7%	3,0%	4,2%	6,8%
83- Sprężarki powietrza i zbiorniki do sprężonego powietrza	0,8%	2,8%	3,4%	5,5%
84- Wentylatory	0,8%	2,4%	3,5%	5,5%

Koszyki waloryzacyjne

Do szybkiej orientacji, jak w danym kwartale zmieniły się ceny materiałów istotnych w różnych obszarach budownictwa niezastąpione będą koszyki waloryzacyjne. Obecnie co kwartał przygotowywane są koszyki dla budownictwa mieszkaniowego, kolejowego oraz drogowego – nawierzchnie betonowe i bitumiczne. Można je znaleźć na blogu Intercenbudu lub zapisać się na newsletter serwisu Intercenbud.pl – wtedy dostaniemy je e-mailem, co kwartał na swoją skrzynkę.

Tab. 6 Koszyk waloryzacyjny dla budownictwa mieszkaniowego 3 kw. 2022 r.

Budownictwo mieszkaniowe – 3 kw. 2022 r.
Wskaźnik	Zmiana w stosunku do 2 kwartału 2022 r.
Betony i zaprawy	1,20%
Drewno	0,50%
Farby, lakiery, rozpuszczalniki	0,20%
Gips, wyroby z gipsu	5,50%
Izolacje p. wodne	3,10%
Izolacje termiczne	-0,90%
Kleje i zaprawy workowane	-1,60%
Kruszywa	-0,30%
Produkty z tworzyw, chemia	1,60%
Stolarka	1,40%
Wyroby ceramiczne	2,10%
Stal konstrukcyjna	-29,80%
Wyroby z betonu	-1,50%
Wyroby metalowe	-0,50%
Robocizna	6,30%

Jak zaktualizować kosztorys korzystając ze współczynników waloryzacyjnych Intercenbudu?

radzi Grzegorz Lusa, trener i szkoleniowiec prowadzący kursy kosztorysowania w programie Norma

Aby zaktualizować kosztorys np. na podstawie grup materiałowych wystarczy w programie Norma wyświetlić zestawienie nakładów M, a następnie posortować listę wg indeksów. Po zaznaczeniu dowolnej grupy materiałów należy wybrać polecenie Zmień ceny (fot. 5) i w kolejnym kroku podać wartość współczynnika odczytanego z tabeli waloryzacyjnej np. 13,5 % dla grupy nr 23 za okres 3 kw. 2022/3 kw. 2021 (fot. 6).

wsp-waloryzacyjne-fot-05