Hydroizolacja fundamentów – zasady doboru i koszty wykonania

Dobór izolacji do warunków gruntowo-wodnych

Dobór prawidłowego rozwiązania hydroizolacji budynku wymaga w pierwszym rzędzie zdefiniowania rodzaju obciążenia wodą, która w gruncie może występować pod postacią:

• wody włoskowatej (wilgotności gruntu),
• wody przesiąkającej (nie wywierającej ciśnienia hydrostatycznego),
• wody zaskórnej oraz gruntowej (w obu przypadkach działającej pod ciśnieniem) [1].

Dla sprecyzowania klasy oddziaływania wody na hydroizolację istotna jest wodoprzepuszczalność gruntu budowlanego – jako wartość graniczna między gruntem dobrze przepuszczalnym a gruntami o słabszej wodoprzepuszczalności uznawana jest wartość współczynnika wodoprzepuszczalności k = 10^–4 m/s [2], [3] (Tab. 1).

Ponieważ kluczowe znaczenie ma intensywność działania wody na budynek, w fazie projektowania należy przede wszystkim prawidłowo określić poziomy wody gruntowej (i/lub powodziowej), rodzaj gruntu, jak również jego ukształtowanie w miejscu planowanej lokalizacji budynku [6].

Norma DIN 18533 [2] określa wymagania dotyczące hydroizolacji (Tab. 2) w przypadku:

• wilgotności gruntu,
• wody bez ciśnienia (niespiętrzającej się wodzie infiltracyjnej),
• wody napierającej z zewnątrz (spiętrzonej, gruntowej, powodziowej),
• nienapierającej wody powierzchniowej i infiltracyjnej na stropach zagłębionych w gruncie,
• wody rozbryzgowej w strefie cokołowej,
• wody podciąganej kapilarnie.

Rodzaje hydroizolacji

Z uwagi na rodzaj wywoływanego przez wodę obciążenia izolacje podzielić można na [6]:

• izolacje przeciwwilgociowe – chroniące obiekty przed działaniem wilgoci zawartej w gruncie oraz wody nie wywierającej ciśnienia hydrostatycznego,
• izolacje wodochronne – zabezpieczające obiekty przed działaniem wody wywierającej parcie hydrostatyczne,
• paroizolacje - chroniące obiekty przed szkodliwym oddziaływaniem kondensacji pary wodnej wewnątrz przegród budowlanych.

Ważne! Zarówno na etapie projektowania jak i wykonawstwa należy dołożyć wszelkich starań, aby zastosowane rozwiązanie hydroizolacyjne było w stanie spełnić następujące warunki [7]:

• stanowić ciągły i szczelny układ oddzielający budynek lub jego część od wody lub pary wodnej,
• materiały powinny ściśle przylegać do izolowanego podłoża,
• izolacja pozioma powinna w sposób ciągły (bez przerw) przechodzić w izolację pionową.

KALKULACJA KOSZTÓW IZOLACJI FUNDAMENTÓW

Kalkulacja kosztów wykonania hydroizolacji części budynków stykających się z gruntem została wykonana w programie Norma EXPERT przy wykorzystaniu Katalogu Nakładów Rzeczowych nr AT-50 Hydroizolacje i renowacje budynków w technologii Remmers. Katalog ten umożliwia wycenę uszczelnienia budynku przy zastosowaniu bitumicznych mas uszczelniających (PMBC) oraz polimerowych powłok grubowarstwowych (FPD).

Materiały hydroizolacyjne użyte do kalkulacji

Bitumiczne masy grubowarstwowe modyfikowane tworzywami sztucznymi PMBC (ang. polymer modified bituminous thick coatings), określane czasem jako masy KMB, to materiały jedno- lub dwukomponentowe, które można nanosić zarówno ręcznie, jak i mechanicznie. Zapewniają one ochronę przed wilgocią oraz wodą praktycznie w każdych warunkach gruntowo-wodnych. Najważniejsze zalety tego materiału to:

• możliwość wykonania ciągłej, bezspoinowej powłoki,
• pełne połączenie z podłożem praktycznie uniemożliwiające podciekanie wody,
• zdolność mostkowania rys w podłożu,
• możliwość pewnego i nieskomplikowanego wykonania uszczelnień tzw. miejsc krytycznych (połączenia różnych elementów konstrukcyjnych, przejść instalacyjnych, szczelin dylatacyjnych),
• doskonała przyczepność do wielu podłoży budowlanych, w tym do stali oraz tworzyw sztucznych,
• możliwość aplikacji materiału na podłoża matowo wilgotne,
• brak konieczności wykonywania tynków na ścianach z elementów drobnowymiarowych.

System uszczelnienia ścian przyziemia przy zastosowaniu masy PMBC przedstawia rys. 1.

Polimerowe powłoki grubowarstwowe FPD (niem. flexible polymermodifizierte Dickbeschichtung), są materiałem nowej generacji (nieujętym jeszcze w normie DIN 18533). Łączą one zalety bitumicznych mas grubowarstwowych oraz mineralnych zapraw uszczelniających. Elastyczne polimerowe powłoki są określane czasem (z uwagi na podobieństwo do mas KMB oraz brak bitumu w składzie) jako masy KMB bez B, częściej zaś jako izolacje hybrydowe lub reaktywne [8]. Są to najczęściej materiały dwukomponentowe, wyróżniające się szybkim procesem schnięcia, niewielką (szczególnie w porównaniu do mas bitumicznych) grubością nakładanej warstwy, wygodną aplikacją, w tym doskonałą przyczepnością do niemal wszystkich podłoży.
System uszczelnienia ścian przyziemia przy zastosowaniu masy FPD przedstawia rys. 2.

Zakres wycenionych prac

W celu porównania kosztów poszczególnych typów izolacji wykonywanych przy zastosowaniu mas uszczelniających, wykonano – w oparciu o KNR AT-50 – wycenę uszczelnienia budynku jednorodzinnego o powierzchni zabudowy ok. 100 m²:

• budynek podpiwniczony, na planie prostokąta o osiowych wymiarach ścian zewnętrznych 12,30 x 8,70 m,
• posadowiony na fundamencie ze zbrojonego betonu C20/25 (szer. odsadzki fundamentowej 0,13 m) – dolny poziom fundamentu -2,30 m,
• ściana piwnicy murowana o szer. 0,24 m, zagłębiona w gruncie na 2,00 m,
• uszczelnienie strefy cokołowej przewidziano do poziomu +0,50 m,
• ściana przyziemia, do górnego poziomu strefy cokołowej, ocieplona polistyrenem ekstrudowanym (XPS), klejonym całopowierzchniowo do warstw hydroizolacji – płyty XPS pełnią również funkcję ochrony uszczelnienia przed uszkodzeniem mechanicznym.

Wyceniony system uszczelnienia przyziemnej części budynku obejmuje następujący zakres prac:

• przygotowanie podłoża, czyli oczyszczenie i fazowanie zewnętrznych narożników odsadzki fundamentowej,
• gruntowanie podłoża,
• wykonanie izolacji pionowej (w tym szpachlowanie wypełniające) z masy:
  • PMBC – przeciwwilgociowej o grub. 3 mm, lub
  • PMBC – przeciwwodnej o grub. 4 mm z wkładką zbrojącą, lub
  • FPD – przeciwwilgociowej o grub. 2 mm, lub
  • FPD – przeciwwodnej o grub. 3 mm,
• wykonanie izolacji termicznej z płyt XPS klejonych do warstwy uszczelnienia masą:
  • PMBC w przypadku uszczelnienia bitumicznego,
  • FPD lub PMBC w przypadku izolacji hybrydowej,
• uszczelnienie pośrednie (przeciw wilgoci działającej od strony podłoża) styku ściany piwnicy oraz odsadzki fundamentowej, jak również strefy cokołowej (pozycja opcjonalna),
• wykonanie fasety uszczelniającej w miejscu styku ściany piwnicy z odsadzką fundamentową,
• wykonanie uszczelnienia strefy cokołowej budynku,
• wykonanie tynku na warstwie zbrojonej w strefie cokołowej.

Porównanie kosztów

Zastosowano następujące warianty stawek nakładów:

• dla robocizny: średnią stawkę dla robót ogólnobudowlanych R=32,20 zł/r-g (INTERCENBUD, II kwartał 2021 r.) oraz stawkę podwyższoną (XL) R=50,00 zł/r-g,
• dla materiałów: wg cennika producenta/dostawcy bez rabatu oraz z rabatem 30%.

Wyniki kalkulacji w czterech wariantach, wraz z ceną jednostkową, tj. 1 m² uszczelnionej powierzchni, zestawiono w tab. 3-6. Pełną wersję kosztorysu (format .ath) można pobrać na dole strony w sekcji "Do pobrania".