Sposób wykańczania ścian wewnętrznych znacząco wpływa na charakter i wygląd danego pomieszczenia, a także na jego funkcjonalność. Zastosowanie odpowiednich powłok oraz łączenie ich ze sobą sprawia, że otrzymamy nie tylko odpowiedni efekt wizualny, ale również użytkowy. Do najczęściej stosowanych sposobów wykańczania ścian wciąż należą powłoki malarskie. Szeroko dostępne, o różnej strukturze, barwie i odcieniu, farby to nieodzowny element mieszkań, biur, budynków użyteczności publicznej itp. W zależności od przeznaczenia w przeważającej części decydujemy się na tradycyjne wyroby lateksowe i akrylowe, uznawane za jedne z najlepszych do ścian wewnętrznych. Mamy również dostępny inny rodzaj farb, które mogą w sposób znaczący ożywić pokój dziecięcy, kuchnię, biuro, sale konferencyjne itd. i sprawić, że będą one bardziej funkcjonalne i niepowtarzalne. W dzisiejszym artykule zajmiemy się farbami o właściwościach magnetycznych, farbami tablicowymi kredowymi i suchościeralnymi oraz luminescencyjnymi. Będą nas interesowały ich właściwości, sposób aplikacji oraz oczywiście cena, którą porównamy do tradycyjnych farb lateksowych. Doskonale wszyscy znamy tablice szkolne, te starsze, po których pisaliśmy kredą, nowsze – gdzie oprócz kredy można do nich przyczepić magnesy, i takie do których oprócz magnesów możemy stosować pisaki suchościeralne – znamy je z sal konferencyjnych, biur itd. Efekt pisania i przyczepiania magnesów uzyskamy także stosując specjalne farby, którymi możemy pomalować nie tylko ściany, lecz również meble, stolarkę drzwiową i inne.
Farby magnetyczne
Farby magnetyczne to najczęściej dyspersyjne farby podkładowe, w kolorze ciemnoszarym lub czarnym, zawierające dodatek bardzo drobnych cząstek żelaza (magnetytu żelazowego). To dzięki niemu uzyskujemy powierzchnię ściany/ mebli, do której można przyczepić za pomocą magnesów zdjęcia, kartki, notatki itp.
Farbą magnetyczną możemy pomalować tynki cementowo-wapienne i cementowe, gipsowe, podłoża betonowe, ściany nieotynkowane z pustaków ceramicznych, silikatowych, cegieł, betonu komórkowego, płyty gipsowo-kartonowe i OSB, a także tapety papierowe, winylowe i z włókna szklanego oraz akrylowe powłoki malarskie. Pomalujemy nią też meble i inne drewniane lub plastikowe przedmioty. W każdym przypadku powierzchnie, na które nanosimy farby magnetyczne, powinny być "nośne", a chłonne podłoża należy zagruntować gruntem. Farbę magnetyczną nanosi się pędzlem lub wałkiem malarskim z gąbki lub flockowym. Nie należy stosować metody natryskowej. Na pomalowaną powierzchnię można nanieść większość farb dyspersyjnych, wodorozcieńczalne lakiery i lakiery na bazie żywic syntetycznych w dowolnym kolorze. Możemy powierzchnię pokrywać także cienką tapetą.
Każda z warstw farby magnetycznej schnie od 2 do 6 godzin. Całkowity czas schnięcia, po upływie którego można nanosić kolejne warstwy lub farbę nawierzchniową, może wynieść około 10-12 godzin. W przypadku malowania farbą tablicową na warstwie farby magnetycznej powinniśmy odczekać nawet 2 tygodnie.
Co należy uwzględnić w naszym harmonogramie robót? Litr farby magnetycznej wystarcza średnio na jednokrotne pomalowanie powierzchni od około 4 m² do 6 m². Producenci zalecają nałożenie co najmniej dwóch warstw. Ponieważ farba magnetyczna, w przeważającej części, stanowi bazę pod inne farby, stąd dla uzyskania efektu trzymania przytwierdzanych przedmiotów, dla magnesów neodymowych o bardzo silnym polu magnetycznym malujemy ścianę 3-4 krotnie, dla słabszych magnesów "lodówkowych" nawet sześciokrotnie. Musimy również pamiętać, że w przypadku nakładania farby magnetycznej na całe powierzchnie ścian osłabia ona fale radiowe, co może wpływać na odbiór bezprzewodowy lub korzystanie z telefonu komórkowego.
Farby tablicowe
Farba tablicowa służy do malowania ścian pomieszczeń wewnątrz budynków, tworząc na powierzchni ściany twardą i odporną na zmywanie powłokę, po której można pisać kredą. Możemy ją stosować na tynki cementowo-wapienne i cementowe, podłoża betonowe, ściany nieotynkowane z pustaków ceramicznych, silikatowych, cegieł, betonu komórkowego, tynki gipsowe, płyty g-k i OSB, na tapety papierowe, winylowe i z włókna szklanego oraz na akrylowe powłoki malarskie, a także na drewnie, szkle i metalu. Farbę nakładamy na podłoże stabilne, odpylone i oczyszczone ze starych powłok malarskich oraz z innych warstw mogących osłabić przyczepność farby. Powinno ono być równe, bez spękań i ubytków. Podłoża chłonne należy zagruntować. Farbę nanosimy za pomocą wałka lub pędzla. Farbę należy nakładać w minimum 2 warstwach. Drugą warstwę można nakładać po całkowitym wyschnięciu poprzedniej (po około 2 godzinach, zależnie od podłoża, temperatury i wilgotności). Litr farby tablicowej wystarcza średnio na jednokrotne pomalowanie powierzchni od ok. 8 m² do 10 m². Farba tablicowa występuje najczęściej w kolorze czarnym, szarym i zielonym. Mamy również i takie, które można wybarwiać na wybrany przez siebie kolor. Nie powinno zdziwić nas, gdy zobaczymy ścianę granatową, różową, limonkową czy pomarańczową. Dla tych, którzy już mają pomalowane ściany w wybranym siebie kolorze, a chcieliby po nich pisać kredą, dostępna jest wersja transparentna farby. Najczęściej stosowana jest w połączeniu z farbą magnetyczną będącą dla niej "podkładem".
Farba magnetyczno-tablicowa (2w1)
To połączenie farby magnetycznej i tablicowej w jednej. Tworzy ona zmywalną, czarną tablicę magnetyczną, po której można pisać kredą. Po aplikacji można ją pokryć wodorozcieńczalną farbą nawierzchniową w dowolnym kolorze. Zakres stosowania jest identyczny, jak w przypadku ww. farb. Do nakładania zaleca się wałek gąbkowy lub flockowy. Zalecane jest położenie trzech - czterech warstw farby o wydajności od 5 m² do 6 m² z litra.
Farba suchościeralna
Farba suchościeralna z kolei pozwala zamienić dowolną gładką powierzchnię w tablicę suchościeralną, po której można pisać i rysować markerami i pisakami.
Do dyspozycji mamy farby tablicowe suchościeralne bezbarwne, gdzie kolor tablicy nadaje farba pod spodem, oraz białe. Po aplikacji otrzymujemy gładką i łatwą do czyszczenia tablicę suchościeralną odporną na promienie UV i nieżółknącą. Farby do tablic suchościeralnych nakładamy na dokładnie wyrównane, gładkie podłoże za pomocą pędzla, wałka lub pada malarskiego. Farbę suchościeralną możemy "położyć" na powierzchnie mineralne, tynki, beton, płyty g-k, kamień naturalny, cegły, stal, aluminium, miedź, stal nierdzewną, drewno, płytki, wszelkie podłoża pokryte farbami i lakierami.
Litr farby suchościeralnej wystarcza średnio na jednokrotne pomalowanie powierzchni od około 5 m² do 7 m².
Najczęściej ścianę pokrywamy dwiema warstwami farby suchościeralnej. Po wyschnięciu pierwszej warstwy należy odczekać 24 godziny. Następnie powierzchnię trzeba lekko przeszlifować drobnoziarnistym papierem ściernym (gr. 150-200) celem usunięcia chropowatości i nałożyć drugą warstwę. Przeszlifowanie po pierwszej warstwie pozwala uzyskać gładszą powłokę o lepszych właściwościach zmywalnych. Tablica jest w pełni utwardzona i gotowa do użycia po 5-7 dniach. W ciągu pierwszego miesiąca nie należy pozostawiać markerów na tablicy na dłużej niż 1 godzinę, gdyż inaczej mogą być trudne do zmycia. Po około miesiącu można je zostawiać na dłuższy czas.
Znajdziemy też farby, w przypadku których drugą warstwę kładziemy po 20-30 minutach od położenia pierwszej, a pełne utwardzenie farby następuje po 7 dniach oraz takie, które wystarczy zaaplikować jednokrotnie.
Powłoki suchościeralne w długim okresie użytkowania wycierają się, tak samo jak zwykłe tablice suchościeralne. Można je odświeżyć używając glinki do lakieru, która lekko poleruje podłoże lub można też tablicę delikatnie przeszlifować za pomocą drobnoziarnistego papieru ściernego, a następnie nałożyć jedną warstwę odpowiedniej farby tablicowej.
Farby luminescencyjne, to farby świecące w ciemności, po wcześniejszej ekspozycji na świetle. Efekt luminescencyjny najlepiej widoczny jest w ciemnym otoczeniu, w nocy. Farba luminescencyjna nadaje się do stosowania na drewnie, metalu, murze, cegle, włóknie szklanym i wielu innych powierzchniach po zastosowaniu odpowiedniego podkładu. Najczęściej używana jest do identyfikacji drzwi, oznaczeń bhp, jak również do tworzenia efektów teatralnych, dekoracyjnych i artystycznych (np. przy wykorzystaniu szablonów malarskich). Farby te wymagają zabezpieczenia lakierem ochronnym celem zwiększenia odporności na ścieranie oraz promieniowanie UV. Farba luminescencyjna może być nakładana pędzlem, wałkiem lub natryskiem bezpowietrznym (po odpowiednim rozcieńczeniu). Litr farby pozwala na pomalowanie powierzchni około 10-13 m². Farba ma delikatny seledynowo-biały kolor, charakterystyczny dla produktów luminescencyjnych. Aby zapewnić jak największą widoczność powłoki, zaleca się nakładanie 2-3 warstw farby luminescencyjnej na białe powierzchnie.
Zaopatrzeni w niezbędną wiedzę, wiemy już jak przy pomocy różnego typu farb "ożywić" przestrzeń, w której przebywamy. Pora sprawdzić ile pojedyncze oraz systemy farb będą kosztowały.
Zakup materiałów
Farby magnetyczne: 35 zł/dm³ do 120 zł/dm³.
Farby tablicowe: 30 zł/dm³ do 130 zł/dm³.
Farby magnetyczno-tablicowe: 45 zł/dm³ do 110 zł/dm³.
Farby suchościeralne: 120 zł/dm³ do 300 zł/dm³.
Farby luminescencyjne: 175 zł/dm³ do 290 zł/dm³ + podkład około 50 zł/dm³ i lakier zabezpieczający około 50 zł/dm³.
Dla porównania, farby lateksowe: 10 zł/dm³ do 60 zł/dm³.
Oprócz ceny za litr farby musimy znać ilość zużycia na 1 m² malowanej powierzchni oraz ilość warstw, które należy nałożyć, by uzyskać interesujący nas efekt końcowy.
Jak przedstawia się cena 1 m² malowania ściany dla różnych farb i ilości aplikowanych warstw, przedstawiają poniższe tabele (cena tylko za materiał).
Poza powyższymi wycenami możemy poskładać inne warianty "malowanych ściennych tablic".
Trzeba pamiętać, że w zależności od rodzaju podłoża, które będziemy pokrywać naszymi farbami, konieczne może być jego zagruntowanie. To dodatkowy koszt od 0,8 zł do 2,0 zł za 1 m² (tylko materiał).
Z powyższych tablic wynika, że koszt "urozmaicenia" powierzchni ściany nie jest wcale taki mały w porównaniu nawet z najdroższą farbą lateksową. W większości przypadków nie malujemy ww. farbami całych powierzchni ścian; w zupełności wystarczają 4 - 6 m², a pozostałą część tworzy powłoka lateksowa.
Jeżeli kogoś przeraziły powyższe ceny, to dla porównania przedstawiam ceny tablic tradycyjnych zawieszanych:
Czyli mamy od ok. 100 zł do ponad 200 zł za 1m² tablicy zawieszanej.
Jeszcze mniejsze powierzchnie będą pokrywane farbami luminescencyjnymi. Do aplikacji tych farb warto posłużyć się zrobionymi z tworzywa sztucznego szablonami malarskimi. W zależności od wielkości oraz skomplikowania kształtów ceny rozpoczynają się od 30 zł za szablon o wielkości 100x70 cm, do około 180 zł za szablon o wymiarach 280x200 cm. Co ważne, możemy ich użyć wielokrotnie. W handlu mamy dostępne rozmaite wzory szablonów – od inspirowanych naturą, po geometryczne, czy abstrakcyjne.
Wyżej wymienione wyliczenia dotyczą przypadku, gdy samodzielnie będziemy malować ściany. Jeżeli prace te powierzymy fachowcom, doliczyć trzeba będzie koszt robocizny.
A jak przedstawia się obecna sytuacja na rynku prac malarskich?
Gruntowanie ścian i sufitów to 2,0÷3,5 zł/m² (tylko R).
Malowanie dwukrotne ścian (kolor) i sufitów (farba biała) - 9,0÷12,0 zł/m², każda kolejna warstwa 5,0÷6,0 zł/m² (tylko R).
Malowanie dwukrotne każdej ściany w innym kolorze od 10,0 do 15,0 zł/m² (tylko R).
Dla naszych farb, gdzie powierzchnie malowania są małe, będziemy musieli przyjąć najwyższe wartości robocizny, tj. 15 zł/m² za dwie warstwy malowania. W najgorszym przypadku mamy łącznie 8 warstw farby, czyli 4 x 15 zł/m² = 60 zł/m².
Podsumowując, np. łączny koszt tablicy "wykonanej" z farby magnetycznej (6 warstw) i farby tablicowej (2 warstwy) wyniesie nas od około 125 zł do ponad 340 zł za 1m² (razem R+M).
Dla osób posługujących się Katalogami Nakładów Rzeczowych dodam, że aby "osiągnąć" przy malowaniu dwukrotnym ścian i sufitów kwotę około 9 zł za 1m² (za samą robociznę), musimy przyjąć stawkę godzinową na poziomie 32,40 zł/r-g, koszty pośrednie na poziomie 70,5% i zysk w wysokości 12,3% – to dokładnie wg Intercenbudu robocizna dla robót ogólnobudowlanych w aglomeracji warszawskiej!!!
Decydując się na malowanie ścian farbami o właściwościach magnetycznych, farbami tablicowymi kredowymi i suchościeralnymi, unikniemy użycia mocowań niszczących lub brudzących powierzchnię - pinezek, gwoździ, taśm samoprzylepnych, a w połączeniu z elementami pomalowanymi farbami luminescencyjnymi otrzymamy niepowtarzalną przestrzeń do kreatywnej pracy i zabawy.
Ilość dostępnych farb, sposób aplikacji i wydajność są ogromnie zróżnicowane, dlatego należy dokładnie „wczytać się” w specyfikację i zalecenia producenta odnośnie stosowania danej farby i łączenia jej z innymi materiałami wykończeniowymi.
dane na 25 marca 2019 r.