Zamówienia publiczne w Republice Armenii

Armenia, oficjalnie Republika Armenii (Հայաստան - Hajastạn, Հայաստանի Հանրապետություն - Hajastani Hanrapetutjun) to górzyste państwo (90% kraju położone powyżej 1000 m npm) w Azji Południowo – Zachodniej (aczkolwiek jest członkiem Rady Europy, a jej piłkarze biorą udział w kwalifikacjach europejskich). Powierzchnia Armenii wynosi 29 tys. km kwadratowych (czyli jest to kraj mniej więcej wielkości Belgii), zaś liczba ludności to nieco ponad 3 mln (co ciekawe, znacznie więcej Ormian żyje poza Armenią niż w jej granicach). Jest to z jednej strony jedno z najstarszych państw świata, wg legendy założone przez Haika - praprawnuka Noego, tak - tego od potopu, (w każdym razie stolica kraju – Erywań^[1] jest ponoć o 30 lat starsza niż Rzym), a równocześnie jedno z młodszych (utraconą w XV wieku państwowość Armenia odzyskała dopiero w 1991 r., jeśli nie liczyć krótkiego okresu niepodległej Armenii pomiędzy upadkiem carskiej Rosji i powstaniem Związku Radzieckiego (1918-1922).

Słynny ormiański klasztor Chor Wirap w Armenii na tle Araratu

Armenia zostanie niebawem (pozostała tylko kwestia ratyfikacji umowy) członkiem Porozumienia w sprawie zamówień rządowych (GPA), umowy międzynarodowej w ramach systemu Światowej Organizacji Handlu (WTO), regulującej kwestie procedur zamówieniowych oraz dostępu do zamówień publicznych w państwach sygnatariuszy. Oznacza to, że wykonawcy z Polski będą mieli na zasadzie równego traktowania dostęp do zamówień publicznych w Armenii (w istocie, ustawa o zamówieniach publicznych, o której poniżej zapewnia niedyskryminacyjny i równy dostęp do przetargów wszystkim wykonawcom bez względu na ich siedzibę).

Kwestie zamówień publicznych reguluje przyjęta w 2010 r. ustawa o zamówieniach publicznych. Obowiązuje ona od 1 stycznia 2011 r.
Jej zakresem objęte są zamówienia publiczne na dostawy, roboty budowlane i usługi udzielane przez następujące kategorie zamawiających:

Ustawa dotyczy również zamówień w tzw. sektorach użyteczności publicznej – dostawy wody, prądu, wydobywanie kopalin, transport kolejowy oraz autobusowy. Ustawa reguluje ponadto środki oraz procedury odwoławcze dostępne przedsiębiorstwom (jak wyniknie z poniższego opisu – w sposób bardzo podobny do arbitrażu obowiązującego w Polsce w latach 1994 – 2007).

Organem właściwym w sprawach zamówień publicznych jest Urząd Zamówień Publicznych (http://gnumner.am/am/home.html), który stanowi formalnie część Ministerstwa Finansów. Informacje dostępne na jego stronie są podane w języku ormiańskim, rosyjskim oraz częściowo także angielskim.

Procedury udzielania zamówień publicznych

Zamawiający mają do wyboru następujące tryby wyboru wykonawcy zamówienia publicznego:

Dla zamówień małej wartości obowiązuje procedura uproszczona.

Podstawowym trybem jest przetarg nieograniczony – wszystkie pozostałe mogą być stosowane tylko w okolicznościach wskazanych w ustawie.
Dla przykładu, przetarg ograniczony można zastosować tylko wówczas, gdy w grę wchodzi ochrona tajemnicy państwowej, służbowej lub bankowej, zaś dialog konkurencyjny – jeżeli zamawiający nie jest obiektywnie zdolny do opisania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymogami ustawy oraz umożliwia wykonawcom przedstawienie alternatywnego sposobu wykonania zamówienia oraz zachodzi potrzeba negocjacji. Z kolei negocjacje – tylko w wyjątkowych okolicznościach, np. kiedy zachodzi niezwykle pilna potrzeba wykonania zamówienia, albo ze względu na ochronę praw wyłącznych jest tylko jeden wykonawca zdolny do realizacji zamówienia.

Ogłoszenia o zamówieniach publicznych publikowane są w Biuletynie prowadzonym przez Urząd, dostępnym pod podanym wyżej adresem, w języku ormiańskim oraz rosyjskim i angielskim.
Minimalny termin składania ofert w przetargu nieograniczonym wynosi 40 dni, licząc od daty publikacji ogłoszenia w Biuletynie. Wykonawcom przysługuje prawo zwrócenia się o wyjaśnienie treści dokumentacji przetargowej, jeśli mają jakieś wątpliwości czy pytania, ale nie później niż na 5 dni przed upływem terminu składania ofert. Obowiązkowe jest wniesienie wraz z ofertą wadium w wysokości określonej przez zamawiającego, nie mniejsze jednak niż 2% ceny oferty. Oferty są otwierane na spotkaniu, które jest organizowane bezpośrednio po upływie terminu składania ofert – mogą w nim wziąć udział oferenci lub ich przedstawiciele. Zwycięski wykonawca powinien, w ciągu 5 dni od dnia powiadomienia go o wyborze, wnieść zabezpieczenie należytego wykonania zamówienia o wartości co najmniej 5%, ale nie więcej niż 10% wartości umowy. Pomiędzy poinformowaniem o wyborze oferty najkorzystniejszej i podpisaniem umowy powinno upłynąć co najmniej 10 dni (5 dni w przypadku zamówień małej wartości) – jest to tzw. okres „standstill”. Nie ma on zastosowania jedynie w sytuacji, kiedy nie była wymagana publikacja ogłoszenia o zamówieniu lub w postępowaniu złożono tylko jedną ważną ofertę.

Przepisy armeńskie zawierają kilka dość oryginalnych rozwiązań. Dla przykładu – negocjacje, o ile w ogóle dopuszczalne, są prowadzone równocześnie ze wszystkimi wykonawcami zaproszonymi do udziału w postępowaniu (obowiązuje zakaz indywidualnych negocjacji); poza tym, w przypadku kiedy okaże się, że dwie najbardziej korzystne oferty opiewają na tę samą cenę, zamawiający ma obowiązek zaprosić wszystkich oferentów (a więc również tych, którzy byli niżej w rankingu) do złożenia jeszcze raz nowych ofert; tak samo w sytuacji, kiedy najkorzystniejsza oferta przekracza finansowe możliwości zamawiającego. Z kolei, w przetargu ograniczonym możliwe jest skrócenie wyznaczonego już terminu składania ofert, jeśli wszyscy zaproszeni wykonawcy wyrażą na to zgodę.

Procedury i środki odwoławcze

Prawo do wniesienia odwołania od decyzji zamawiającego lub komisji przetargowej przysługuje każdemu, kto ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia i jego prawa zostały lub mogą zostać naruszone przez niezgodne z prawem działania lub zaniechania zamawiającego. Jeżeli przedmiotem odwołania jest decyzja zamawiającego o wyborze oferty, odwołanie powinno być wniesione w ciągu 10 (5) dni od daty otrzymania informacji od zamawiającego (jest to więc termin identyczny z terminem „standstill” wyżej opisanym). Odwołania są rozpatrywane przez Komisję Odwoławczą. Jej członkowie są powoływani na okres 5 lat (z możliwością ponownego mianowania), po przeprowadzeniu egzaminów, spośród kandydatów wskazanych przez organy administracji publicznej, bank centralny, oraz organizacje pozarządowe. W chwili obecnej komisja liczy ok. 100 członków. Poszczególne odwołania są rozpatrywane przez zespoły 3-osobowe powołane specjalnie dla danej sprawy, na zasadzie rotacji. Podejmują one decyzję w imieniu całej Komisji. Przewodniczący takiego zespołu musi mieć wykształcenie prawnicze oraz co najmniej 5 lat doświadczenia zawodowego. Decyzje zapadają większością głosów członków zespołu, w ciągu nie później niż 20 dni od dnia otrzymania odwołania. Od decyzji komisji przysługuje prawo skargi do sądu powszechnego.

^[1] Erywań jest jednym z najstarszych miast na świecie. Z inskrypcji umieszczonej na bazaltowej tablicy odkrytej na wzgórzu Arin Berd wynika, że w tym miejscu w 782 r. p.n.e., król Urartu - Argiszti zbudował warownię Erebuni "dla wzmocnienia potęgi kraju Biainos i trwogi ich sąsiadów".

http://www.botev.pl/wyprawy/zakaukazie2010/armenia1.html