Tworząc kosztorys inwestorski najprościej i najszybciej jest podeprzeć się bazami cenowymi dla obiektów lub cennikiem robót – to znacznie oszczędza czas (nie musimy ustalać cen RMS). Po zalogowaniu się do serwisu Intercenbud.pl, gdy otworzycie bazę cen do kosztorysów, w zakładce „Ceny robót”, zauważycie też (może nawet przypadkiem) zestaw, który do żadnego katalogu nie przystaje i ma zupełnie nietypową nazwę. Warto tam zajrzeć i sprawdzić, jak wygląda zbiór CJP PRE-ST1. Nazwa na pozór dziwaczna, ale kryje się pod nią skrót do cen jednostkowych pozycji dla robót związanych z sieciami preizolowanymi stalowymi. Można zadać pytanie: dlaczego po prostu nie wycenić pozycji dla katalogów, które obejmują swym zakresem właśnie te sieci i wstawić je do wymienionego zbioru?

Pułapki przy wycenie sieci ciepłowniczych na postawie KNR-ów

Jak widzimy na rys. 1, w bazie cen robót w Intercenbudzie nie ma wycen dla katalogów dotyczących sieci ciepłowniczych. Czy jest jakaś trudność z przeliczeniem pozycji i wstawieniem do cennika robót? Tak! Właśnie z powodu, że wykryliśmy tu duży problem, dotychczas tego nie zrobiliśmy (i zapewne w przyszłości także tego nie zrobimy). W zamian za to umieściliśmy cennik, którego podstawa znajduje się na liście katalogów, ale w żadnym programie kosztorysowym jej nie znajdziecie.

zrzut ekranu

Rys. 1 Baza cen robót wg KNR dla sieci zewnętrznych

Pierwszym problemem jest aktualność katalogów dla sieci ciepłowniczych:

  • KNR 2-20 0215-07 „Zewnętrzna sieć cieplna”, pozycja „Rurociągi z rur preizolowanych o średnicy 48.3/110 mm; grubość ścianek rur stalowych 2.6 mm” – wydany w 1987 r., z uzupełnieniami i poprawkami do 1996 r.
  • KNR-W 2-20 0501-01 „Zewnętrzna sieć cieplna”, pozycja „Montaż rur preizolowanych o średnicy do 48.3/110 mm (grubość ścianki 2.6 mm)” – wydany w 1992 r.
  • KNR 0-10 0215-07 „Zewnętrzne sieci ciepłownicze z rur preizolowanych”, pozycja „Rurociągi z rur preizolowanych o śr. 48.3/110, grubość ścianek rur stalowych 2.6 mm” – wydany w 1995 r.
  • KNNR 4 2301-01 „Instalacje sanitarne i sieci zewnętrzne”, pozycja „Montaż rur preizolowanych o śr. do 48,3/110 mm (gr. ścianki 2,6 mm)” – wydany w 2001 r.

Ten „najnowszy” ma już prawie ćwierć wieku, ale tak naprawdę ponad 30 lat (bo praktycznie jest przepisanym KNR-W 2-20), a przez tak długi okres zarówno materiały, jak i technologie znacząco się zmieniły.

Porównajmy nakłady dla podobnych pozycji z tych katalogów. W przypadku robocizny jej nakład jest mocno zróżnicowany – 0,23 i 0,41 r-g, a rozbieżności występują „parami” (tab. 1). Sprawdźmy, czy wynikają one z zakresu przyjętych czynności dla tych pozycji (tab. 2). Jak widzimy zgodność jest analogiczna, choć trudno zrozumieć, dlaczego nakład robocizny w KNR-W 2-20 i KNNR 4 jest większy, mimo że nie został tam wkalkulowany montaż mufy. Z kolei w orgbudowskim katalogu KNR 2-20 robocizna jest mniejsza, a zakres czynności szerszy, bo dochodzi montaż muf, więc wydawać by się mogło, że powinno być odwrotnie.

Tab. 1 Robocizna dla przykładowych pozycji z KNR-ów

KNR 2-20 0215-07 Rurociągi z rur preizolowanych o śr. 48.3/110 mm
(gr. ścianek rur stalowych 2,6 mm)
r-g 0,2353
KNR-W 2-20 0501-01 Montaż rur preizolowanych o śr. do 48.3/110 mm
(gr. ścianki 2,6 mm)
r-g 0,4100
KNR 0-10 0215-07 Rurociągi z rur preizolowanych o śr. 48.3/110 mm
(gr. ścianek rur stalowych 2,6 mm)
r-g 0,2301
KNNR 4 2301-01 Montaż rur preizolowanych o śr. do 48,3/110 mm
(gr. ścianki 2,6 mm)
r-g 0,4100

Tab. 2 Wyszczególnienie robót dla przykładowej pozycji

KNR 2-20
0215-07
  1. Opuszczanie rur do wykopu i ułożenie na podpórkach z drewna.
  2. Cięcie i ukosowanie rur.
  3. Oczyszczenie końcówek rur z zanieczyszczeń i nalotów rdzy.
  4. Nadanie rurom odpowiedniego spadku z zachowaniem wymaganej odległości między rurami.
  5. Wykonanie spoin sczepnych.
  6. Wykonanie połączeń spawanych.
  7. Szlifowanie spawów.
  8. Nałożenie uszczelniaczy na rurę zewnętrzną i mufę.
  9. Nałożenie mufy i zabicie zamków.
  10. Poddanie mufy próbie ciśnieniowej za pomocą urządzenia testującego.
  11. Wypełnienie mufy pianką izolacyjną.
  12. Założenie zatyczek na gotowo.
KNR-W 2-20
0501-01
  1. Opuszczenie rur do wykopu i ułożenie na podpórkach z drewna.
  2. Oczyszczenie końcówek rur z zanieczyszczeń i nalotów rdzy.
  3. Wyregulowanie spadku z zachowaniem wymaganej odległości pomiędzy rurami.
  4. Cięcie i ukosowanie rur.
  5. Wykonanie spoin sczepnych.
KNR 0-10
0215-07
  1. Opuszczanie rur do wykopu i ułożenie na podpórkach z drewna.
  2. Cięcie i ukosowanie rur.
  3. Oczyszczenie końcówek rur z zanieczyszczeń i nalotów rdzy.
  4. Nadanie rurom odpowiedniego spadku z zachowaniem wymaganej odległości między rurami.
  5. Wykonanie spoin sczepnych.
  6. Wykonanie połączenia.
  7. Szlifowanie spawów.
  8. Nałożenie uszczelniaczy na rurę zewnętrzną i mufę.
  9. Nałożenie mufy i zabicie zamków.
  10. Poddanie mufy próbie ciśnieniowej za pomocą urządzenia testującego.
  11. Wypełnienie mufy pianką izolacyjną.
  12. Założenie zatyczek na gotowo.
KNNR 4
2301-01
  1. Opuszczenie rur do wykopu i ułożenie na podpórkach z drewna.
  2. Oczyszczenie końcówek rur z zanieczyszczeń i nalotów rdzy.
  3. Wyregulowanie spadku z zachowaniem wymaganej odległości pomiędzy rurami.
  4. Cięcie i ukosowanie rur.
  5. Wykonanie spoin sczepnych.

Zerknijmy jeszcze na zestawienia materiałów (tab. 3) – tu wątpliwość budzi nakład na mufy. Producenci oferują rury preizolowane w dwóch podstawowych długościach: 12 i 6 m. Jeżeli przyjmiemy nawet ten dłuższy wariant, to zużycie muf wyniesie: 1/12= 0,0833 szt./m, ale już przy odcinkach sześciometrowych będzie 0,17 szt./m. Dlaczego zatem w katalogach przyjęte są mniejsze wartości? Odpowiedzi nie znam, ale to przecież nie jedyna pułapka w KNR-ach. Ponieważ długości poszczególnych odcinków rur są często mniejsze od tych standardowych (ze względu na przebieg sieci, konieczność kompensacji wydłużeń), stąd na plac budowy zamawia się krótsze lub tnie te dwunasto- czy sześciometrowe i wtedy zużycie muf jest dużo wyższe. Z tego powodu wliczanie tego elementu w długość rurociągu, a nie kalkulowanie odrębne jest raczej błędnym założeniem.
Z kolei w katalogach KNR 0-10 i KNNR-4 w nakładach materiałowych podane są wyłącznie rury i materiały pomocnicze, a przy tym nakład R znacznie się różni.

Tab. 3 Zestawienia materiałów dla przykładowej pozycji

KNR 2-20 0215-07 rury preizolowane m 1,03
mufa kpl. 0,074
pianka izolacyjna dm³ 0,0261
drut stalowy niepokryty do spawania kg 0,0022
tlen techniczny sprężony 0,0022
acetylen techniczny rozpuszczony kg 0,0015
drewno na podkłady 0,0002
KNR-W 2-20 0501-01 rury preizolowane m 1,03
mufa kpl. 0,0668
pianka izolacyjna dm³ 0,0261
drut stalowy niepokryty do spawania kg 0,002
tlen techniczny sprężony 0,002
acetylen techniczny rozpuszczony kg 0,0013
drewno na podkłady 0,0002

Z wyżej opisanych powodów, problematycznym wydaje się „podpowiadanie” i publikowanie cen dla pozycji z tych katalogów w oczywisty sposób tak niejednoznacznych.

Nowy cennik CJP dla sieci ciepłowniczych

W bazie INTERCENBUD staramy się zamieszczać ceny możliwie najbardziej oddające stan faktyczny i dlatego nie chcemy bezkrytycznie przeliczać czegoś, co już na starcie jest wątpliwe. Obserwując rynek, czyli porównując kosztorysy inwestorskie z ofertami w różnych przetargach stwierdzamy, że najbliższy rzeczywistości jest katalog KNR 0-10, jednak bez uzupełnień i modyfikacji nie można go wycenić i publikować w bazie cen robót. Aby nie wchodzić w prawa autorskie i podać rzeczywiste wartości przydatne w tworzeniu kosztorysów inwestorskich, posiłkując się KNR 0-10 przedstawiamy nowy cennik CJP PRE, który jest „wolny od problemów” wynikających ze stosowania starych KNR-ów do sieci ciepłowniczych.
Zapewne taka sytuacja nie będzie wyjątkiem, bo podobnych nieprawidłowości w innych branżach znajdzie się pewnie jeszcze wiele i może uda się tę lukę wypełnić.

Układ cennika CJP PRE jest przejrzysty i nie powinien sprawić kłopotu.

Pozycje od 01-01 do 01-15 określają wartości montażu rur preizolowanych o określonych średnicach.

Wyszczególnienie robót:

  1. Opuszczenie rur do wykopu i ułożenie na podpórkach z drewna.
  2. Oczyszczenie końcówek rur z zanieczyszczeń i nalotów rdzy.
  3. Wyregulowanie spadku z zachowaniem wymaganej odległości pomiędzy rurami.
  4. Cięcie i ukosowanie rur.
  5. Wykonanie spoin sczepnych. 

Pozycje 02-01 do 02-24 to kolana – i zawierają nakłady:

  1. Opuszczanie kolan do wykopu i ułożenie na podpórkach z drewna.
  2. Cięcie i ukosowanie rur.
  3. Oczyszczenie końcówek rur z zanieczyszczeń i nalotów rdzy.
  4. Nadanie kształtce odpowiedniego spadku z zachowaniem wymaganej odległości między rurami.
  5. Wykonanie spoin sczepnych.
  6. Wykonanie połączenia.
  7. Szlifowanie spawów.

Identyczny zakres prac jest dla montażu elementów w pozycjach zaczynających się od 03 do 06, i tak:

  • od 03-01 do 03-90 mamy ceny montażu trójników,
  • od 04-01 do 04-22 – ceny redukcji,
  • od 05-01 do 05-13 – ceny dotyczą odpowietrzenia lub odwodnienia sieci. Dla obu elementów są identyczne, tak jak i same kształtki – to kwestia sposobu montażu, a co za tym idzie ich funkcji.
  • od 06-01 do 06-42 – tu znajdziemy zawory preizolowane zwykłe, z zaworem odpowietrzającym lub odwadniającym oraz zawory z wbudowanymi jednocześnie zaworami odwodniającym i odpowietrzającym.

Pozycje 07-01 do 07-13 to montaż muf termokurczliwych. Występują one przy montażu innych elementów, dlatego traktujemy je odrębnie. Przykładowo dla trójników będą trzy szt. a dla innych kształtek po dwie sztuki i często o różnych średnicach. Potem mamy jeszcze pokrywy końcowe (u wielu producentów określane nazwą END CAP, a u innych rękawem termokurczliwym) oraz tuleje ścienne.

Dzięki takiemu układowi powinno być łatwiej sporządzić kosztorys inwestorski dla tej branży.