Co piąty wyrób budowlany miał właściwości gorsze od deklarowanych

Jest lepiej, ale nadal źle

Cieszyć może jedynie to, że ryzyko trafienia na bubel jest coraz mniejsze. Od 2016 r. spada bowiem ilość negatywnych wyników badań. Przypomnijmy, że kiedy osiem lat temu nadzór budowlany rozpoczął akcję kontrolną na budowach, w sklepach i składach budowlanych, odsetek wykrytych wyrobów o obniżonej jakości sięgał 60%. Sytuacja systematycznie się poprawiała, bo ustawa o wyrobach budowlanych nie tylko zobowiązała nadzór budowlany do badania próbek podejrzanych wyrobów, ale też do publikowania na swojej stronie internetowej wyników tych badań, łącznie z nazwami producentów. Producenci zakwestionowanych wyrobów są obciążani kosztami badań w akredytowanym laboratorium. Ponadto muszą je wycofać z rynku.

Do tej pory GUNB opublikował pozytywne i negatywne wyniki badań próbek blisko 3 tys. wyrobów budowlanych. Tych drugich była blisko 1/3  (rys. 1).

Z dotychczasowych raportów GUNB wynika, że istnieją kategorie wyrobów budowlanych, w przypadku których częściej niż w innych występują nieprawidłowości. Na podstawie analizy, dotyczącej także lat ubiegłych, można stwierdzić, że szczególnej uwagi – ze względu na skalę nadużyć – wymagają materiały termoizolacyjne, urządzenia do ogrzewania pomieszczeń, wyroby do izolacji wodnej i przeciwwilgociowej, kleje budowlane, wyroby podłogowe i posadzkowe oraz materiały murowe.

Wyniki kontroli GUNB w 2023 roku

W 2023 r. najgorzej w badaniach wypadły membrany, w tym stosowane w postaci płynnej, izolujące przed wilgocią lub parą wodną (rys. 2). Na 17 przebadanych tego typu wyrobów, aż 13, czyli 43%, miało zaniżone parametry. Fatalna sytuacja dotyczyła także materiałów termoizolacyjnych (płyty styropianowe) – nieprawidłowości stwierdzono aż w 31% przypadków. Złe wyniki uzyskały także:

• urządzenia do ogrzewania pomieszczeń (25% negatywnych wyników),
• kleje budowlane (23% negatywnych wyników),
• wyroby podłogowe i posadzkowe (17% negatywnych wyników),
• wyroby murowe i wyroby związane (11% negatywnych wyników).

Nadzór budowlany sprawdza również, czy wyroby budowlane zostały wprowadzone do obrotu w sposób legalny. Innymi słowy, czy są prawidłowo oznakowane i czy jest do nich dołączona informacja o wyrobie oraz instrukcja stosowania w języku polskim. Spośród 2773 produktów objętych kontrolami w 2023 r., stwierdzono nieprawidłowości u 829, czyli 30%. W GUNB zwracają uwagę, że także w przypadku tego typu kontroli maleje udział wyrobów nieprawidłowych, np. w 2017 r. było ich aż 41%.

– Widać zatem stałą potrzebę nadzoru nad rynkiem wyrobów budowlanych, tak aby udostępniane konsumentom na rynku wyroby spełniały wymagania w zakresie informacji i dokumentów, które są obowiązkowo przekazywane wraz z nimi, a także by faktycznie wykazywały te właściwości użytkowe, które deklaruje producent. Jest to szczególnie ważne, gdyż nabywcy trudno jest stwierdzić, czy materiały budowlane dostępne na rynku posiadają odpowiednie właściwości użytkowe. Dlatego poza prowadzonymi czynnościami kontrolnymi, wyjaśniamy i edukujemy jak bezpiecznie i świadomie kupować materiały budowlane, aby uniknąć nietrafionych decyzji – komentuje Dorota Cabańska, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.