Ministerstwo Rozwoju i Technologii, które jest autorem projektu zapewnia, że zmiany w przepisach powinny skrócić czas realizacji zarówno inwestycji publicznych, jak i prywatnych. W efekcie będą one tańsze. Nowe przepisy ułatwią też m.in. uzyskiwanie zgód na odstępstwa od norm technicznych, a cały proces związany z budową stanie się bardziej elastyczny.

Kolejne obiekty bez pozwolenia na budowę

W wielu przypadkach zamiast wymaganego dotychczas pozwolenia na budowę wystarczające będzie samo zgłoszenie. Dotyczy to takich obiektów jak:

  • wolnostojących przydomowych budowli ochronnych o pow. użytkowej do 35 m2, bez zmiany zewnętrznych ścian i konstrukcji,
  • wolnostojących budynków użyteczności publicznej o pow. użytkowej do 200 m2,
  • kontenerów telekomunikacyjnych do 35 m2 i 3 m wysokości,
  • boisk i kortów służących nie tylko rekreacji, ale i sportowi,
  • zadaszonych tarasów przydomowych – tarasy powyżej 35 m2, ale nieprzekraczające 50 m2 powierzchni zadaszenia, będą mogły być budowane na zgłoszenie; dla tych do 35 m2pow. zadaszenia nie będzie wymagane zgłoszenie,
  • przepustów do 20 m długości i o przekroju wewnętrznym do 3 m2, a także wylotów do cieków naturalnych.

Przedłużony ma być również termin obowiązkowego korzystania z elektronicznego dziennika budowy – nowy termin to 31 grudnia 2034 r. (zamiast 2029). Tyle samo czasu będą mieli właściciele i zarządcy budynków na przejście z papierowych książek obiektu na wersję elektroniczną.

Ułatwienia dla rolników

Nowe przepisy pomogą też rolnikom. Będą mogli oni budować zbiorniki na deszczówkę i wodę z roztopów do 30 m3 jako uzupełnienie zabudowy zagrodowej na istniejących działkach siedliskowych bez konieczności opracowywania projektu budowlanego (i uzyskania pozwolenia na budowę). To przyspieszy inwestycje i ułatwi dostęp do programów takich jak „Moja Woda” czy funduszy z Wspólnej Polityki Rolnej.

Podobne ułatwienia mają dotyczyć budowy basenów i oczek wodnych. Instalacje do 50 m2 będzie można realizować bez zgłoszenia – również przy domkach letniskowych. Przy stawianiu basenów do 15 m2 i oczek do 10 m2  w Rodzinnych Ogrodach Działkowych niepotrzebne będą żadne formalności

Wsparcie dla OZE i magazynów energii

Projektowane zmiany w przepisach mają dać impuls dla rozwoju energetyki rozproszonej. Montaż mikro instalacji wiatrowych do trzech metrów i magazynów energii do 20 kWh nie będzie wymagać żadnych formalności. Przy wyższych instalacjach (do 12 m) konieczny będzie jedynie projekt architektoniczno-budowlany.

Łatwiejsza legalizacja samowoli budowlanych

Zmiany w przepisach budowlanych zakładają większą wyrozumiałość wobec drobnych błędów inwestorów. Wprowadzony zostanie mechanizm „żółtej kartki” – w przypadku istotnych odstąpień od dokumentacji projektowej inwestor najpierw dostanie ostrzeżenie i nakaz doprowadzenia budowy do zgodności z dokumentacją, bez przerywania prac i wszczynania postępowania administracyjnego.

Z kolei rozszerzenie tzw. uproszczonego postępowania legalizacyjnego, pozwoli na legalizację obiektów budowlanych, gdy od zakończenia robót minęło co najmniej 10 lat. Dzięki temu łatwiej będzie uregulować ich status takich.
Przypomnijmy, że przyspieszenie procedur w zakresie potencjalnych delegalizacji samowól budowlanych przez urzędy z 20 do 10 lat zaproponował zespół deregulacyjny Rafała Brzoski. Eksperci zwrócili uwagę, że z uproszczonego postępowania legalizacyjnego nie mogą obecnie skorzystać, a powinni, inwestorzy, którzy uzyskali pozwolenie na budowę lub dokonali zgłoszenia, ale na etapie prowadzenia prac budowlanych dokonali tzw. istotnych odstępstw budowlanych. Jak widać, rząd przychylił się do propozycji przedsiębiorców. Pamiętajmy jednak, że kwestia samowoli budowlanych wywołuje olbrzymie emocje społeczne, a obecne przepisy są kompromisem między przeciwnikami i zwolennikami karania samowolek nakazem rozbiórki. Więcej na ten temat pisaliśmy w BzG 2/2025.