Z początkiem 2021 r. rozpoczęto cyfryzację procesu budowlanego, uruchamiając portal e-Budownictwo i możliwość składania projektów budowlanych w postaci elektronicznej. Nowelizacją Prawa budowlanego z lipca 2022 r. [1] rozpoczęto drugi etap cyfryzacji w budownictwie, wprowadzając oczekiwane przez uczestników procesu budowlanego narzędzia, czyli dziennik budowy w postaci elektronicznej (system EDB), cyfrową książkę obiektu budowlanego (system c-KOB, zwany też potocznie systemem eKOB), a także elektroniczny Centralny Rejestr Osób Posiadających Uprawnienia Budowlane (system eCRUB). Obecnie możemy już więc mówić o wdrożonych czterech rozwiązaniach informatycznych do procesu inwestycyjno-budowlanego.

Wnioski w wersji elektronicznej

Portal e-Budownictwo, dostępny na stronie internetowej www.e-budownictwo.gunb.gov.pl, to rządowa aplikacja do generowania wniosków w procesie budowlanym, w szczególności o pozwolenie na budowę czy zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych (obecnie jest dostępnych 26 różnych wniosków i oświadczeń).

Podkreślić jednak trzeba dość jednoznacznie, że nie jest to platforma mająca zastąpić dotychczasowe formy podpisywania i przesyłania podań w formie elektronicznej (aktualnie, w uproszczeniu, za pośrednictwem ePUAPu). Dlatego też należy zauważyć, że użyte w Prawie budowlanym sformułowania dotyczące składania wniosków „za pośrednictwem portalu e-Budownictwo” nie są w tym zakresie najodpowiedniejsze.

Przykładowo można tu przywołać art. 30 ust. 4d i art. 33 ust. 2c Prawa budowlanego, które stanowią odpowiednio: „zgłoszenia budowy lub wykonywania innych robót budowlanych dokonuje się w postaci papierowej albo formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem portalu e-Budownictwo” oraz „wniosek o pozwolenie na budowę składa się w postaci papierowej albo formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem portalu e-Budownictwo”.

Jednocześnie jednak ustawodawca wskazał, że portal e-Budownictwo zapewnia możliwość wygenerowania wniosku (w szczególności właśnie o pozwolenie na budowę, zgłoszenia budowy lub wykonywania innych robót budowlanych), a utworzenie tego dokumentu zgodnie z Prawem budowlanym, ma polegać na wypełnieniu formularza w portalu e-Budownictwo oraz zapisania go w postaci pliku komputerowego poza portalem albo jego wydrukowaniu.

W konsekwencji analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że hasło na stronie internetowej „Oficjalna rządowa aplikacja do składania wniosków w procesie budowlanym”, a także użycie przez ustawodawcę sformułowania dotyczącego złożenia wniosku, czy też zgłoszenia „w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem portalu e-Budownictwo” może wprowadzać w błąd.

Ważne!

Portal e-Budownictwo umożliwia jedynie wygenerowanie wniosku lub zgłoszenia. Tak stworzony dokument inwestor lub jego pełnomocnik musi następnie wydrukować i własnoręcznie podpisać, a w dalszej kolejności, po ewentualnym uprzednim dołączeniu pełnomocnictwa i innych wymaganych przepisami dokumentów:

  • złożyć w odpowiednim organie administracji architektoniczno-budowlanej osobiście lub za pośrednictwem operatora pocztowego, albo
  • zapisać plik komputerowy zawierający wypełniony wniosek lub zgłoszenie i wysłać do właściwego organu za pośrednictwem platformy ePUAP, podpisując je wcześniej odpowiednim podpisem elektronicznym i dołączając wymagane załączniki.

Mimo powyższych zastrzeżeń można jednak stwierdzić, że portal e-Budownictwo jest przydatną dla inwestorów aplikacją pomagającą prawidłowo wypełnić wniosek o pozwolenie na budowę, czy zgłoszenie dokonywane organom administracji architektoniczno-budowlanej.

Projekt budowlany w postaci elektronicznej

Największą zmianą w Prawie budowlanym związaną z cyfryzacją procesu inwestycyjnego jest i pozostaje bez wątpienia wprowadzenie od 1 lipca 2021 r. możliwości sporządzenia i przedłożenia projektu budowlanego w postaci elektronicznej – „projekt zagospodarowania działki lub terenu, projekt architektoniczno-budowlany oraz projekt techniczny, sporządza się w postaci papierowej albo elektronicznej”. Jednocześnie jednak ustawodawca nie określił formy, w jakiej projekt budowlany w postaci elektronicznej powinien zostać wykonany, zaznaczając jedynie, że w przypadku sporządzenia projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego w postaci elektronicznej jego zatwierdzenie polega na opatrzeniu projektów kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym lub kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną organu zatwierdzającego projekt.
Szczegóły techniczne dotyczące opracowania projektu budowlanego w postaci elektronicznej zawarto w rozporządzeniu w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego [2], wskazując, m.in., że:

  • stronę tytułową, spis treści, spis załączników, część opisową i część rysunkową projektu budowlanego w postaci elektronicznej zapisuje się w plikach komputerowych w formacie PDF,
  • rozwiązania projektowe w części rysunkowej zapisywanej w pliku elektronicznym sporządza się w postaci wektorowej,
  • pojedynczy plik komputerowy w formacie PDF nie może przekraczać 150 MB,
  • projektant lub/i sprawdzający, biorący udział w opracowaniu lub sprawdzeniu danej części projektu budowlanego w postaci elektronicznej w zakresie objętym plikiem komputerowym opatruje ten plik kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem osobistym albo podpisem zaufanym.

Dodatkowo w załączniku do tego rozporządzenia określono sposób oznaczania plików komputerowych projektu budowlanego w postaci elektronicznej (przykładowo: PZT_z – jako projekt zagospodarowania działki lub terenu, ZL_z – jako załączniki do projektu budowlanego, PZT_PAB_ZL_z – jako plik obejmujący projekt zagospodarowania działki lub terenu, projekt architektoniczno-budowlany i załączniki, gdzie „z” oznacza datę sporządzenia plików napisaną w formacie rrrr.mm.dd.).