Integrated Project Delivery (IPD) połączone z metodami Lean management i technologią BIM wydaje się przyszłością branży budowlanej w czasach, gdy coraz bardziej zaczyna liczyć się optymalizacja kosztów, zmniejszenie robót dodatkowych i wszelkich zmian projektowych, a także brak konfliktów między uczestnikami przedsięwzięć.
Celem IPD (Integrated Project Delivery) rozumianego jako zintegrowana realizacja przedsięwzięcia budowlanego jest stworzenie lepszego systemu współpracy i komunikacji między uczestnikami projektu (od inwestora, przez projektanta, po wykonawcę i wszelkie zaangażowane branże i dostawców) niż w dotychczasowych systemach organizacyjnych. IPD różni się znacznie podejściem i sposobem organizacji procesu budowy od tradycyjnego modelu realizacji inwestycji „Design Bid Build” (DBB), a nawet od systemu „Design & Build” (DB).
Definicja IPD
Żaden ze sposobów realizacji przedsięwzięcia budowlanego (ang. project delivery method) nie jest pozbawiony wad. W większości znanych i wykorzystywanych metod, relacje między kluczowymi uczestnikami inwestycji budowlanej (inwestorem, architektem, wykonawcą) tworzone na bazie umów dwustronnych prowadzą często do konfliktów. Typowe jest przerzucanie w zapisach umownych na drugą stronę ryzyka i odpowiedzialności za popełnione błędy i ochrona jedynie swoich interesów. Problemy wynikające z prowadzenia przedsięwzięcia budowlanego zmuszają do ciągłego poszukiwania coraz to lepszych form współpracy. Starając się więc udoskonalić proces i mając na uwadze konieczność stworzenia formalnej podstawy do współpracy opartej na porozumieniu stron, American Institute of Architects (AIA) stworzył nowy rodzaj umowy, wykorzystywany dla celów realizacji projektów budowlanych, zwany IPD (Integrated Project Delivery).
Zgodnie z definicją opublikowaną przez AIA w 2007 roku w dokumencie pt. „Integrated Project Delivery: A Guide” [1], zintegrowana realizacja przedsięwzięcia budowlanego (IPD) to podejście do realizacji przedsięwzięcia, które integruje ludzi, systemy, struktury biznesowe i praktyki w procesie oraz wykorzystuje wspólne talenty i spostrzeżenia wszystkich uczestników w celu optymalizacji wyników projektu, zwiększenia wartości dla inwestora, zmniejszenia strat i maksymalizacji wydajności na wszystkich etapach projektowania, wytwarzania i budowy.
W nowszym poprawionym dokumencie definicja została poszerzona o sformułowanie, że zintegrowana realizacja przedsięwzięcia budowlanego zawiera co najmniej następujące elementy:
- ciągłe zaangażowanie inwestora i kluczowych projektantów oraz wykonawców budowlanych od wczesnego etapu projektowania do zakończenia przedsięwzięcia,
- uzgodnienie interesów biznesowych poprzez podział ryzyka/nagrody, w tym zysku finansowego narażonego na ryzyko, który jest zależny od wyników przedsięwzięcia,
- wspólna kontrola projektu przez inwestora, kluczowych projektantów i wykonawców budowlanych,
- umowa wielostronna lub równorzędne powiązane ze sobą umowy,
- ograniczona odpowiedzialność pomiędzy inwestorem, kluczowymi projektantami i wykonawcami budowlanymi.
Zasady IPD można zastosować wg AIA do różnych ustaleń umownych, a zespoły IPD mogą obejmować także uczestników znacznie wykraczających poza standardową triadę inwestor – architekt – wykonawca. We wszystkich przypadkach, przedsięwzięcia zintegrowane wyróżniają się wyjątkowo efektywną współpracą między inwestorem, głównym projektantem i głównym wykonawcą, począwszy od koncepcji, aż do zakończenia realizacji inwestycji.
Z tego zapisu jasno wynika, że należy zmienić podejście i mentalność poprzez dążenie do osiągnięcia wspólnego sukcesu przy realizacji projektu budowlanego, a nie szukać jedynie spełnienia własnych celów.
Zintegrowana realizacja przedsięwzięcia to podejście do zamówień, w którym inwestor, architekt, wykonawca, a także ewentualnie podwykonawcy, dostawcy, zawierają jedną, wielostronną umowę. Taka umowa pozwala określić wspólne cele oraz sposób podziału ryzyka i zysków.
Definicję IPD wprowadza w Polsce opracowanie BIM Standard PL opisując IPD jako zintegrowaną realizację inwestycji, która jest formą realizacji zamierzenia budowlanego opartego na współpracy, w której trzy główne strony (zamawiający, projektant, wykonawca) zawierają umowę obejmującą wszystkie sfery związane z realizacją przedsięwzięcia. Ważną zasadą w IPD jest równe dzielenie przez partnerów zarówno zysków, jak i strat, co ma zachęcić do zintegrowanego projektowania i budowy [3].
Wydanie:
BUDUJ Z GŁOWĄ
Magazyn branżowy nr 1/2023