Czy ESG jest ważne?
Dobre wyniki niefinansowe przedsiębiorstwa mogą odgrywać istotną rolę w jego działalności, np. uzyskać korzystniejsze oprocentowanie kredytu inwestycyjnego. Także dla wielu klientów nie zawsze cena jest najważniejsza, liczy się również oddziaływanie firmy na środowisko albo polityka prospołeczna. Przestrzeganie ładu korporacyjnego będzie istotne dla kontrahentów, potencjalnych akcjonariuszy, a działanie etyczne, przestrzeganie praw pracowniczych – dla przyszłych pracowników.
W nowej dyrektywie przyjęto także Europejskie Standardy Zrównoważonego Rozwoju (ESRS), wg których przedsiębiorstwa będą opracowywać swoje raporty. To umożliwi porównywanie wyników niefinansowych firm np. z tej samej branży oraz opracowywanie różnego rodzaju rankingów. Te wykazujące pozytywne działania z zakresu ESG mogą na tej podstawie zyskać przewagę nad konkurencją.
Harmonogram raportowania ESG
Obowiązek opracowywania sprawozdań ESG będzie wprowadzany stopniowo, poczynając od największych przedsiębiorstw o bardzo dużym oddziaływaniu społecznym.
W 2025 roku raport ESG za rok obrotowy 2024 będą zobowiązane przygotować największe jednostki zainteresowania publicznego (np. duże spółki notowane na giełdzie, banki, firmy ubezpieczeniowe) zatrudniające co najmniej 500 pracowników oraz spełniające jedno z następujących kryteriów: suma bilansowa przekraczająca 50 mln euro albo przychody netto ze sprzedaży ponad 25 mln euro.
W 2026 roku dołączą do nich wszystkie duże spółki zatrudniające ponad 250 pracowników oraz spełniające jedno z następujących kryteriów: suma bilansowa powyżej 50 mln euro albo przychody netto ze sprzedaży ponad 25 mln euro. Będą one musiały przygotować raport ESG za rok 2025.
Od 2027 roku obowiązek raportowania ESG zostanie rozszerzony na małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) oraz inne firmy notowane na giełdzie.
Raporty ESG będą podlegać obowiązkowej weryfikacji przez biegłych rewidentów.
Korzyści z ESG
Opracowywanie raportów ESG przyniesie przedsiębiorstwom dodatkowe koszty, ponieważ konieczne będzie zatrudnienie nowych specjalistów lub wyszkolenie własnych pracowników. Jednak w dłuższej perspektywie szersza prezentacja sytuacji niefinansowej oraz wartości przyjętych w firmie może przyczynić się do polepszenia jej pozycji na rynku. Tworzenie wizerunku nowoczesnego, proekologicznego, odpowiedzialnego przedsiębiorstwa jest ważne, gdy rośnie świadomość kryzysu klimatycznego, odpowiedzialności biznesu za stan środowiska, a także społecznego oddziaływania firm. Wiele z nich już dostosowuje swoją działalność do wymogów ESG, choć nie jest to jeszcze od nich wymagane.
Działania na rzecz ESG w budownictwie
Budownictwo jest odpowiedzialne za wysoką emisję gazów cieplarnianych i zużywanie wielkich ilości energii. Dyrektywa budynkowa (EPBD) zakłada stopniowe zmniejszanie zapotrzebowania na energię budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej, produkcyjnych. Projektując nowe budynki, jak i planując modernizację starych, projektanci powinni szukać proekologicznych rozwiązań. Oceniając proponowane rozwiązania należy brać pod uwagę cel środowiskowy – wpływ na klimat, oszczędność energii, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, a także społeczne funkcjonowanie budynków.
„Do inwestycji skłania perspektywa obowiązkowego raportowania ESG i presja związana z ochroną klimatu” -mówi Marcin Wawrzkiewicz, kierownik operacyjny regionu SPIE Building Solutions, spółki zarządzającej nieruchomościami. Według opracowania „Zwiększanie wartości dzięki ESG” grupy doradczej CBRE zajmującej się nieruchomościami komercyjnymi 88% respondentów uważa, że zmniejszanie zużycia energii i emisji dwutlenku węgla jest najważniejszą kwestią ESG, która przekłada się na wartość nieruchomości.
Standardy ESG w budownictwie najszybciej wdraża sektor biurowy oraz magazynowy. Lepsze wskaźniki niefinansowe certyfikowanych budynków dają większą szansę na najem długoterminowy zdecydowanie większej powierzchni niż w przypadku inwestycji niespełniających wysokich standardów.
Kompleks Marynarska Business Park, biurowiec na warszawskim Służewcu, obecnie znany jako Diuna, został poddany modernizacji w celu minimalizacji wpływu na środowisko i poprawy warunków pracy najemców. Zredukowano roczne zużycie energii o 55% poprzez modernizację systemu HVAC (instalacje grzewcze, wentylacyjne, klimatyzacja) i nowy BMS ze sztuczną inteligencją (technologie do monitorowania i regulowania zużycia mediów). Na wcześniej zabetonowanym patio powstał park o pow. 6.000 m2. Rewitalizacja pomogła zwiększyć udział wynajmowanej powierzchni w budynku z 40% do 75%, z perspektywą przedłużania umów. Zmodernizowany kompleks uzyskał certyfikaty BREEAM Excellent, Well HSR oraz Wiredscore Silver. Został uznany za najlepszą realizację ESG w 2024 roku w Europie Środkowo-Wschodniej.
Powierzchnia użytkowa budynków mieszkaniowych stanowi tylko 2,1% łącznej pow. użyt. certyfikowanych budynków (wg raportu „Zrównoważone certyfikowane budynki 2024” przygotowanego przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego). Jednak i deweloperzy zaczynają dostrzegać wagę zielonych rozwiązań oraz to, że mają one wpływ na wybory klientów. W budownictwie stosuje się wiele technologii, które są przyjazne środowisku. Panele fotowoltaiczne, pompy ciepła, zielone dachy, stacje ładowania rowerów elektrycznych przemawiają do klientów chcących kupić mieszkanie. Są korzystne dla środowiska, pozwalają zwiększyć wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. W przetargach na budowę nowych osiedli dominuje kryterium ceny – im taniej, tym lepiej. Niemniej niektórzy deweloperzy zaczynają budować drożej, ponieważ dla klientów ważna jest ochrona środowiska.
Mateusz Bromboszcz, wiceprezes Atal, wyjaśnia: „Nie tylko standard mieszkań i powierzchni wspólnych, lecz także sposób zagospodarowania terenów zewnętrznych i zieleń na osiedlach są ważnym atutem sprzedażowym. Zwłaszcza dla młodszych pokoleń klientów, zwracających uwagę na kwestie ekologii i zrównoważenia środowiska. Choć w realiach wysokich stóp procentowych i wobec trudności z pozyskaniem finansowania na zakup własnego M, kluczowym kryterium wyboru wciąż jest cena”.
Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic, zauważa jednak, że choć dbałość o środowisko w inwestycjach mieszkaniowych „w oczywisty sposób wiąże się ze wzrostem kosztów realizacji, a co za tym idzie nieco wyższą ceną, te koszty jednak procentują klientom w późniejszym czasie, bowiem podnoszą jakość życia i zwiększają wartość nieruchomości”.
Nowe podejście zaczyna być widoczne także w budowie dużych obiektów produkcyjnych. W przypadku dużych firm z branży nieruchomości coraz częściej zdarza się, że inwestor patrzy na nowe projekty nie tylko w bliskiej perspektywie. „Szuka się bardziej zaawansowanych rozwiązań, nie najtańszych, lecz najlepiej działających z punktu widzenia ochrony środowiska i wykorzystania naturalnych zasobów” – zauważa Marcin Kosieniak, projektant instalacji, współwłaściciel biura projektowego PM Projekt. I przytacza przypadek, w którym przedstawiciel wielkiej marki „specjalista ze Szwajcarii zaakceptował i wyróżnił zaproponowane przez nas rozwiązanie, choć było wyższe kosztowo”.