Kosztorysowanie robót budowlanych w nowych technologiach (część I)

Różnorodność dostępnych na rynku materiałów, różne technologie, brak rozrysowanych w projekcie szczegółów i detali powodują, że kosztorysant musi wykazać się zarówno dobrą znajomością technologii kosztorysowanych robót, jak i znajomością katalogów. Nawet dla osób zawodowo zajmujących się kosztorysowaniem, może to stanowić problem. Sytuacji nie ułatwia jakość dokumentacji projektowej (brak uszczegółowienia, niechlujne wykonanie, błędy), a kosztorysant jest w rzeczywistości ostatecznym weryfikatorem projektu. Powinien on ująć w kosztorysie wszystkie, niezbędne z technologicznego punktu widzenia czynności; z tym się także wiąże przyjęcie odpowiedniego materiału i ceny.

Balkony i tarasy

Sygnalizowany powyżej problem łatwo przedstawić na przykładzie tarasów i balkonów. Możemy przede wszystkim wyróżnić tarasy nad pomieszczeniami ogrzewanymi (zwane tarasami nadziemnymi) oraz tarasy naziemne (na gruncie). Każdy z tych rodzajów może być wykonany jako taras z powierzchniowym (rysunek 1) albo drenażowym odprowadzeniem wody; przy czym ten ostatni wariant może być w tzw. układzie odwróconym (gdy hydroizolacja chroniona jest przez termoizolację przed uszkodzeniem – rysunek 2), albo układzie klasycznym (gdy hydroizolacja znajduje się powyżej termoizolacji).
To wszystko rodzi pewne konsekwencje związane z rodzajem materiałów użytych do wykonania poszczególnych warstw.

Rysunek 1 Przykładowy układ warstw tarasu nad pomieszczeniem ogrzewanym dla rozwiązania z uszczelnieniem zespolonym	Rysunek 2 Przykładowy układ warstw tarasu w układzie odwróconym nad pomieszczeniem ogrzewanym z drenażowym odprowadzeniem wody

Kosztorys „Taras nadziemny z okładziną z płytek ceramicznych” opisuje najczęściej występujący przypadek. Jest to kalkulacja dla rzeczywistego tarasu o wymiarach 10*2,5 m.
Należy zwrócić uwagę na pozycje:

• poz. 2 i 3 – spadek powinien być wykonany bezpośrednio na płycie konstrukcyjnej; do wykonania warstwy spadkowej stosować można (zawsze po uprzednim wykonaniu warstwy sczepnej) zaprawy PCC, specjalne suche zaprawy zarabiane wodą oraz tradycyjne zaprawy; te ostatnie muszą mieć grubość przynajmniej 3 cm w najcieńszym miejscu,
• poz. 4÷6 – do wykonania paroizolacji można stosować także papy asfaltowe (najlepiej na osnowie aluminiowej) lub bitumiczne masy KMB,
• poz. 9 i 10 – alternatywnie można stosować np. bitumiczne membrany samoprzylepne,
• poz. 14 – nie stosuje się do wykonywania izolacji podpłytkowej polimerowych mas dyspersyjnych (tzw. folii w płynie),
• poz. 19 – należy przyjmować kleje klasy C2 S2 lub C2 S1, grubość warstwy kleju (zawsze pełne podparcie) wynosi od 3 mm do 5 mm (dla norm podanych w niektórych katalogach konieczna jest korekta zużycia).

Kosztorys na wykonanie tarasu nadziemnego o wymiarach 5*15 m, z drenażowym odprowadzeniem wody, w układzie odwróconym i z warstwą użytkową z płyt betonowych zamieszczono w pliku „Taras nadziemny z drenażowym odprowadzeniem wody w układzie odwróconym z warstwą użytkową z płyt”.

Kosztorys na wykonanie tarasu naziemnego (bez fundamentów) o wymiarach 20*10 m, z drenażowym odprowadzeniem wody, w układzie odwróconym i z warstwą użytkową z płyt betonowych zamieszczono w pliku „Taras nadziemny z drenażowym odprowadzeniem wody w układzie odwróconym z warstwą użytkową z płyt”.

Różnica między balkonem (lub loggią) a tarasem polega na tym, że pod balkonem nie ma pomieszczenia i dlatego układ warstw jest prostszy (rysunek 3). Kosztorys na wykonanie hydroizolacji i warstwy użytkowej z płytek ceramicznych dla loggii o wymiarach 2*4 m znajduje się w pliku „Loggia - uszczelnienie z okładziną z płytek ceramicznych”.

Rysunek 3 Przykładowy układ warstw balkonu dla rozwiązania z uszczelnieniem zespolonym
	1 – okładzina ceramiczna na kleju cienkowarstwowym 2 – izolacja zespolona (podpłytkowa) 3 – płyta konstrukcyjna (ze spadkiem)

Pomieszczenia mokre

Technologię robót związaną z uszczelnieniem pomieszczeń wilgotnych i mokrych zawarto w wykonanych na jednostkowych obmiarach (1 m², 1 m) kosztorysach:

Zwracam tu przede wszystkim uwagę na rodzaj materiałów stosowanych na podłoże pod hydroizolację. Detal hydroizolacji pokazano na rysunku 4.

Rysunek 4 Szczegół izolacji styku podłogi ze ścianą
	okładzina ceramiczna klej typu „flex” hydroizolacja (folia w płynie, elastyczna zaprawa uszczelniająca) tynk tradycyjny taśma uszczelniająca sznur wypełniający silikon sanitarny z systemowym gruntownikiem dylatacja obwodowa jastrych folia PE płyty izolacji termiczno-akustycznej warstwa niwelująco-wygładzająca strop ściana paroizolacja

Wykończoną płytkami specyficzną posadzkę (w pomieszczeniu mokrym) obciążoną wodą z agresywnymi mediami ujmuje kosztorys „Pomieszczenie mokre z obciążeniem agresywnymi mediami - posadzka z płytek - podłoga na gruncie”.

Często występują tu także wysokie obciążenia mechaniczne, dlatego rozwiązanie technologiczno-materiałowe z jednej strony musi zapewniać możliwość przeniesienia obciążeń na niżej położone warstwy (płytę nośną, grunt), z drugiej – zabezpieczyć przed wnikaniem agresywnych mediów w warstwy konstrukcji lub w grunt, z trzeciej – zabezpieczyć przed dyfuzją pary wodnej z niżej położonego pomieszczenia lub kapilarnym podciąganiem wody. Należy zwrócić uwagę na:

• poz. 4 i 5 – izolacją może być także papa termozgrzewalna lub samoprzylepna membrana bitumiczna (Uwaga: jest to izolacja zabezpieczająca przed penetracją wilgoci z gruntu),
• poz. 6 i 7 – płyty styropianowe (EPS) mogą być stosowane z ograniczeniami; muszą być przynajmniej klasy EPS 250 (lub wyższej),
• poz. 8 – w przypadku intensywnego obciążenia agresywnymi mediami warstwa ta musi być wykonana z chemoodpornych folii łączonych np. przez zgrzewanie,
• poz. 17 – do wypełnienia szczelin dylatacyjnych stosuje się masy na bazie polisiarczków (tiokoli) – cechują się one dobrą odpornością chemiczną i elastycznością, poliuretanowe – elastyczne, ale o mniejszej odporności chemicznej oraz epoksydowo-poliuretanowe – odporne chemicznie, ale o bardzo małej elastyczności.

Posadzki przemysłowe z żywic epoksydowych i poliuretanowych

Rozwiązanie konstrukcyjne posadzki będzie różne w zależności od obciążeń i miejsca wbudowania (warunków eksploatacyjnych). Rodzaj zastosowanych materiałów zależy przede wszystkim od rodzaju pomieszczenia i obiektu, sposobu obciążenia wilgocią, obecności i rodzaju agresywnych związków, sposobu użytkowania pomieszczenia, dodatkowych wymagań sanitarnych itp.

Powłoki ochronne (lakiernicze), wycenione przykładowo w kosztorysie ”Powłoki ochronne (lakiernicze)”, stosuje się przy niewielkich obciążeniach mechanicznych i chemicznych. Mogą być wykonane w wariancie gładkim lub antypoślizgowym (rysunek 5).

Rysunek 5 Warstwa lakiernicza gładka
podłoże powłoka ochronna (pierwsza warstwa) (gr. 0,2÷0,3 mm) powłoka ochronna (druga warstwa) (gr. 0,2÷0,3 mm)	podłoże gruntowanie powłoka ochronna (pierwsza warstwa) (gr. 0,3÷0,4 mm) powłoka ochronna (druga warstwa - opcjonalnie) (gr. 0,3÷0,4 mm)

Posadzki cienkowarstwowe (rysunek 6 i kosztorys „Posadzki cienkowarstwowe”) oraz grubowarstwowe (rysunek 7 i kosztorys „Posadzki grubowarstwowe”) to najczęściej wykonywane posadzki epoksydowe i/lub poliuretanowe.

Rysunek 6 Posadzka cienkowarstwowa gładka	Rysunek 7 Posadzka grubowarstwowa antypoślizgowa
podłoże gruntowanie posypka z piasku kwarcowego warstwa użytkowa gr. 0,5 – 1 mm lakierowanie (opcjonalnie)	podłoże gruntowanie posypka z piasku kwarcowego warstwa użytkowa gr. 1,5÷4 mm posypka z piasku kwarcowego lakierowanie

Posadzki epoksydowe stosuje się w budownictwie przemysłowym, użyteczności publicznej i budownictwa ogólnego, dla wysokich obciążeń mechanicznych i przy obecności agresywnych mediów. Żywice poliuretanowe w tego typu posadzkach stosuje się tam, gdzie jest konieczność zastosowania materiału elastycznego (minimalna grubość warstwy zapewniającej zdolność mostkowania rys to 1,5 mm), należy jednakże pamiętać, ze odporność poliuretanów na oddziaływanie agresywnych substancji chemicznych jest mniejsza niż odporność epoksydów. Z drugiej strony, żywice epoksydowe są w znacznie mniejszym stopniu odporne na UV; nie tracą wprawdzie swych właściwości, jednak w wielu sytuacjach ważny jest także aspekt estetyczny. Spotyka się także żywice poliuretanowo-epoksydowe cechujące się większą odpornością mechaniczną i chemiczną niż posadzka poliuretanowa przy pewnej elastyczności, czego z kolei pozbawiona jest posadzka epoksydowa.
Niekiedy wymagane jest wykonanie posadzki antyelektrostatycznej, której konstrukcja umożliwia odprowadzenie ładunków elektrycznych z powierzchni.

Uwaga – gęstość żywic jest różna, waha się ona od 1,1 kg/dm³ (1,1 kg/m²/1 mm grubości warstwy) do nawet 1,6 kg/dm³ (1,6 kg/m²/1 mm grubości warstwy), różne są także proporcje mieszania z piaskiem kwarcowym, od relatywnie niewielkich (1 kg żywicy + 0,5 kg piasku) poprzez najczęściej spotykane proporcje nie przekraczające stosunku 1:1, a skończywszy na proporcjach 1 kg żywicy i 2 kg piasku. Dodatek piasku obniża cenę posadzki, dlatego jest to zabieg „dobrze widziany” przez inwestorów. Zarówno ilość dodawanego piasku jak i minimalną grubość warstwy określa zawsze karta techniczna. Dodatek piasku zwiększa parametry wytrzymałościowe powłoki żywicznej (wytrzymałość na ściskanie, odporność na zarysowania, itp.), zmniejszając jednak odporność chemiczną. Piasku nie dodaje się do żywic poliuretanowych, gdyż taki dodatek wpływa negatywnie na elastyczność i zdolność mostkowania rys.
Przygotowanie podłoża musi być adekwatne do stanu istniejącego. Jest to szczególnie istotne przy posadzkach remontowanych/naprawianych. W kosztorysie „Przygotowanie podłoża pod posadzki żywiczne” podano przykładowe prace związane z przygotowaniem i naprawą podłoża.


Szczegółowe omówienie ww. zagadnień znaleźć można w książce ”Wycena nowych technologii w budownictwie”, Maciej Rokiel, Polcen 2010.

W kolejnym numerze BzG znajdą Państwo przykładowe kosztorysy na wykonanie hydroizolacji nowych budynków z nowoczesnych materiałów hydroizolacyjnych i przykładowe kosztorysy na prace renowacyjne (wtórne izolacje poziome metodą iniekcji, odtwarzanie izolacji pionowej oraz wykonanie systemu tynków renowacyjnych).