Od III kwartału 2011 r. na łamach INTERCENBUDU publikujemy prognozowane stawki robocizny odzwierciedlające pełne koszty pracy, obejmujące wynagrodzenie brutto wraz ze składkami ubezpieczeniowymi, podatkami i innymi wydatkami pozapłacowymi związanymi z zatrudnieniem pracownika. Stawki te opracowywane są na podstawie analizy danych zbieranych i publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny. Od momentu publikacji trwają dyskusje pomiędzy kosztorysantami czy wykazywane przez nas informacje o cenach robocizny są „realne”, co skłoniło nas do sprawdzenia, jakie stawki stosowane są przez wykonawców w kosztorysach ofertowych, składanych w ramach zamówień publicznych.
Pierwszą próbę przeprowadziliśmy w II kwartale 2014 r., kolejne - w III i IV kwartale.
Wyniki otrzymane z ok. 100 kosztorysów ofertowych skłaniają do głębszej refleksji nad tym, co dla nas samych oznacza hasło „realne”, tj. czy są to stawki, dzięki którym nasza oferta w postępowaniu przetargowym osiągnie „wymarzoną” pierwszą pozycję na liście najkorzystniejszych, czy może są to stawki, dzięki którym otrzymamy rzetelną informację ile będzie kosztowało dane zadanie.
Chcielibyśmy przedstawić Państwu małą próbkę tego, do czego udało nam się dotrzeć.
Poniższe tabele przedstawiają informacje pochodzące z województwa mazowieckiego, z wyłączeniem aglomeracji warszawskiej, z podziałem na stawki publikowane na łamach Intercenbudu (dane wg GUS) oraz stawki stosowane w ramach zamówień publicznych w II kwartale 2014 r.
Prognozowana stawka robocizny kosztorysowej wg GUS na II kw. 2014 r. dla woj. mazowieckiego |
[zł/r-g] |
Budownictwo ogólne |
Budownictwo inżynieryjne |
Instalacje sanitarne |
Instalacje elektryczne |
20,2 |
22,4 |
20,5 |
20,6 |
Stawka robocizny kosztorysowej stosowana w zamówieniach publicznych w II kw. 2014 r. w woj. mazowieckim |
[zł/r-g] |
Budownictwo ogólne |
Budownictwo inżynieryjne |
Instalacje sanitarne |
Instalacje elektryczne |
10,1 |
10,3 |
8,5 |
9,6 |
Z przedstawionych tabel jednoznacznie wynika, że rzeczywiste stawki wynagrodzenia
w budownictwie są znacznie wyższe od tych, którymi wykonawcy posługują się do kalkulacji ofert, gdy jedynym kryterium oceny jest „Cena” z wagą 100%.
Kolejne tabele przedstawiają informacje pochodzące z województwa mazowieckiego, z wyłączeniem aglomeracji warszawskiej, z podziałem na stawki publikowane na łamach Intercenbudu (dane wg GUS) oraz stawki stosowane w ramach zamówień publicznych w IV kwartale 2014 r. tj. po wejściu w życie nowelizacji ustawy Prawo Zamówień Publicznych (Dz.U. 2014, poz. 1232) znoszącej dyktat najniższej ceny.
Prognozowana stawka robocizny kosztorysowej wg GUS na IV kw. 2014 r. dla woj. mazowieckiego |
[zł/r-g] |
Budownictwo ogólne |
Budownictwo inżynieryjne |
Instalacje sanitarne |
Instalacje elektryczne |
18,6 |
21,7 |
18,0 |
18,6 |
Stawka robocizny kosztorysowej stosowana w zamówieniach publicznych w IV kw. 2014 r. w woj. mazowieckim |
[zł/r-g] |
Budownictwo ogólne |
Budownictwo inżynieryjne |
Instalacje sanitarne |
Instalacje elektryczne |
13,17 |
13,67 |
13,36 |
12,50 |
Porównując stawki stosowane przez kosztorysantów w podanych okresach zeszłego roku, zauważamy wzrost stawek po nowelizacji ustawy Pzp. Można wnioskować, że skoro przedsiębiorca, „walcząc” o przedstawienie korzystnej oferty już nie musi kategorycznie zaniżać niektórych parametrów cenowych (w tym przypadku stawki roboczogodziny), jest bardziej skłonny do prezentacji dokładniejszych danych kalkulacyjnych. Różnice w wysokości prezentowanych stawek kosztorysowych za ostatni kwartał zeszłego roku w stosunku do II kwartału wahają się od ok. +35% (roboty budowlane) do ok. +55% (roboty sanitarne).
Analiza kolejnych miesięcy w 2015 r. da nam więcej informacji na temat jak bardzo zmiana zasad wyboru najkorzystniejszej oferty (gdy cena nie może być jedynym kryterium), wpłynie na kosztorysowe stawki robocizny, tj. czy te używane do kalkulacji kosztorysów ofertowych dla zamówień publicznych będą zbliżać się do tych, które przedsiębiorcy wykazują w sprawozdawczości dla Głównego Urzędu Statystycznego.
Jeśli spojrzymy na składniki kosztorysowej stawki robocizny, które powinny być ujęte w ww. wartościach, łatwo można odpowiedzieć na pytanie, które z przedstawionych stawek można przyjąć jako „realne”.
Dla przypomnienia przedstawiamy składniki, które powinny być wliczone w godzinową stawkę robocizny kosztorysowej:
1) płace zasadnicze,
2) premie regulaminowe,
3) płace dodatkowe (dodatki funkcyjne, dodatki stażowe, inne dodatki regulaminowe),
4) płace uzupełniające (wynagrodzenia za urlopy i inne płatne nieobecności, zasiłki chorobowe nierefundowane przez ZUS, odprawy emerytalne i z innych tytułów, nagrody jubileuszowe itp.),
5) obligatoryjne obciążenia płac,
6) odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.
Podsumowując powyższe zestawienia pragniemy przypomnieć, iż w 2014 r. stawka robocizny kosztorysowej obliczona na podstawie minimalnej płacy w gospodarce narodowej wynosiła 14,29 zł[1]. Na 2015 rok stawka minimalna to 14,87 zł/r-g.
Na obecną chwilę można zaobserwować, że zmiana zasad oceny ofert na roboty budowlane spowodowała trend podwyższania tego parametru cenotwórczego w kalkulacji kosztorysowej, zbliżając go do poziomu płacy minimalnej. Jednak, aby mieć lepszą możliwość analizy i oceny zachodzących zmian, musimy jeszcze poczekać i zobaczyć, co nam przyniosą kolejne miesiące 2015 roku.
[1] patrz – POROZUMIENIE w sprawie: minimalnej godzinowej stawki kalkulacyjnej wynagrodzenia w budownictwie dla robót budowlano-montażowych oraz usługach w zakresie gospodarowania nieruchomościami realizowanych w Polsce w 2014 roku