Przegląd rynku inwestycyjno-budowlanego (część XIII)

Wstęp

Przedstawione niżej przykłady inwestycji zakończonych, bieżąco realizowanych lub planowanych w nieodległej przyszłości stanowią wybór spośród znacznie większej liczby przedsięwzięć budowlanych w Polsce. Może to sugerować, że jesteśmy świadkami potężnego boomu inwestycyjno-budowlanego, tym bardziej, że prezentowane przykłady dotyczą praktycznie wszystkich rodzajów budownictwa: mieszkaniowego, logistycznego, infrastrukturalnego, biurowego i in.
W tym miejscu chciałbym przypomnieć zamieszczoną już poprzednio na tych łamach konstatację, że prezentowane inwestycje to efekt decyzji podejmowanych przez developerów sprzed kilku laty, kiedy trendy rozwojowe w Polsce sugerowały nadchodzenie dobrej koniunktury. Środki pomocowe z Unii Europejskiej napływały szerokim strumieniem, inwestorzy zagraniczni spodziewali się opłacalnego lokowania kapitału – słowem istniały perspektywy rozwojowe potwierdzane zresztą „przyzwoitym” jak na ówczesne warunki wzrostem PKB. Na tym tle wydaje się konieczne dokonanie analizy aktualnej perspektywy rozwoju inwestycji i budownictwa w Polsce w świetle wprowadzania zmian ustrojowych i instytucjonalnych oraz konsekwencji z nich wynikających.
Nowe uregulowania prawne jakich jesteśmy świadkami już „in statu nascendi” wskazują, że trend rozwojowy polskiej gospodarki w najbliższym czasie ulegnie spowolnieniu, a istnieją przesłanki, że w ciągu najbliższych kilku lat może nawet dojść do recesji.
Pierwszym bardzo wyrazistym tego symptomem jest zachowanie warszawskiej giełdy papierów wartościowych, a zwłaszcza spadek najważniejszego wskaźnika WIG-20. Jest to najniższy poziom tego wskaźnika wśród krajów UE. Przyczyn tego zjawiska jest kilka, ale najbardziej spektakularny jest spadek wartości akcji banków, które dominują w portfelu kapitałowym giełdy. Drugą ważną przyczyną jest obserwowane wycofywanie się z warszawskiej giełdy inwestorów zagranicznych, co przekłada się bezpośrednio na skalę inwestycji a w konsekwencji – budownictwa. Ostatnio jedna z trzech najważniejszych agencji ratingowych obniżyła o jeden stopień rating dla Polski. Obecnie nie jest to wprawdzie bezpośrednie zagrożenie dla rozwoju gospodarczego, ale stanowi czytelny sygnał, że kapitał światowy dostrzega zagrożenie tego rozwoju w nieodległym czasie. Bardzo niepokojącym zjawiskiem jest także postępujący spadek wartości złotego w relacji do euro, dolara i franka szwajcarskiego.
Plany aktualnej ekipy rządzącej o charakterze socjalnym oznaczają ponoszenie przez budżet miliardowych wydatków (choć jeszcze nie w tym roku), jak oceniają ekonomiści nieproporcjonalnie wysokich w stosunku do zbyt optymistycznie oczekiwanych przychodów. Rosnący deficyt budżetowy może doprowadzić do przekroczenia stosowanego przez UE wskaźnika „nadmiernego deficytu”, a to może spowodować zawieszenie bądź ograniczenie przyznanych Polsce dotacji unijnych, które stanowią znaczące źródło finansowania wielu zaplanowanych inwestycji.
Należy też odnotować niepokój wyrażany przez Unię Europejską odnośnie wdrażania w Polsce przepisów niezgodnych ze standardami unijnymi. Może to grozić izolacją Polski na rynkach światowych, a w konsekwencji osłabieniem tempa rozwoju gospodarczego.
Zaniepokojenie inwestorów wywołuje też wprowadzany przez rząd podatek „bankowy” naliczany od ich aktywów. Według szacunków ekspertów podatek ten „uszczupli” zyski banków nawet o 40% w skali roku. Jest niemal pewne, że banki dążyć będą do zrekompensowania poniesionych strat poprzez podnoszenie marż udzielanych kredytów, zwłaszcza nisko marżowych kredytów hipotecznych, a to przełoży się bezpośrednio na ograniczenie skali inwestycji.
Przytoczone zjawiska budzące obawy krajowych i zagranicznych inwestorów nie muszą oczywiście wystąpić w pełnym rozmiarze, ale mogą mieć istotny wpływ na rozwój gospodarczy kraju w ciągu najbliższych lat z negatywnymi skutkami w sektorze inwestycyjno-budowlanym.

Aktualnie można jednak odnotować jeszcze ruch na rynku inwestycyjno-budowlanym, co potwierdzają poniższe przykłady:

• W centrum Stolicy przy ulicy Świętokrzyskiej ma stanąć kolejny wieżowiec zaprojektowany przez Polsko – Belgijską Pracownię Architektoniczną. Wysokościowiec otrzymał nazwę Kompleks City Tower. Oprócz głównego budynku staną jeszcze dwa niższe od strony Ronda ONZ.
   
• Przy drodze dojazdowej do lotniska Rzeszów Jasionka na 2 ha działce stanie nowoczesny terminal Cargo, który będzie spełniać wszystkie warunki dla przeładunków. Między innymi obiekt dostosowany będzie do przyjmowania i ekspediowania ładunków niebezpiecznych i szybko psujących się. Dysponować będzie chłodniami i mrożniami. Według planu inwestora budowa terminalu rozpocznie się na przełomie lat 2015 / 2016, a zakończy w trzecim kwartale 2016 r.
   
• W podbeskidzkiej Wiśle kosztem około 35 mln zł zostanie wybudowane na południowym zboczu Bukowej Góry osiedle apartamentowców „wakacyjnych” liczące około 120 mieszkań o bardzo wysokim standardzie. Inwestor oczekuje, że inwestycja przyniesie właścicielom 5% zwrotu rocznie od wniesionego kapitału.
   
• Firma Skanska przygotowuje się do budowy lotniczego terminalu kurierskiego w Warszawie przy ul. Wieżowej. Obiekt o wartości kosztorysowej ponad 32 mln zł będzie posiadać powierzchnię około 7 tys. m². Zakończenie budowy przewidziano w III kw. 2017 r.
   
• Firma developerska ROBYG specjalizująca się w budownictwie mieszkaniowym poinformowała o swoich zamierzeniach w najbliższym czasie:

• W warszawskiej dzielnicy Targówek pomiędzy ulicami Św. Wincentego a Gilarską na działce o powierzchni ponad 4 ha developer ATAL wybuduje w 3 etapach osiedle mieszkaniowe. Budowa pierwszego etapu rozpocznie się w I kw. 2016 r. i docelowo udostępni do zasiedlenia powierzchnię mieszkalną rzędu 11 tys. m². Drugi etap inwestycji, który zaplanowano na początek 2017 r. zapewni 18,6 tys. m² powierzchni mieszkalnej. W trzecim etapie (początek wiosną 2017 r.) przewidziano budowę mieszkań o powierzchni około 11 tys. m².
   
• W Grodzisku Mazowieckim przy ul. Sienkiewicza zostanie zlokalizowana nowa galeria handlowa o nazwie „Grodova”. Galeria liczyć będzie około 9 tys. m² powierzchni całkowitej. Inwestorem jest Grupa Napollo. Jeśli nie będzie opóźnień galeria zostanie otwarta w końcu 2016 r.

• Duża galeria handlowa „Ossów Park” wybudowana zostanie na pograniczu gmin Kobyłka i Wołomin w woj. mazowieckim. Obiekt będzie miał około 55 tys. m² powierzchni handlowej. W galerii pomieści się około 150 sklepów i punktów usługowych, a także strefa rozrywki z kinem i restauracją. Obiekt zaoferuje 2,5 tysiąca miejsc parkingowych. Nowa inwestycja jest aktualnie na etapie przygotowań projektowych.
   
• Na Placu Trzech Krzyży w Warszawie trwają prace rewitalizacyjne powiązane z rozbudową kompleksu znanego jako Holland Park o obecnej nazwie ETHOS. Wszystkie zrewitalizowane obiekty dysponować będą certyfikatem BREEAM Excellent. W nowym rozwiązaniu firma zaoferuje najemcom 17 tys. m² powierzchni, w tym 12 tys. m² powierzchni biurowej. W ramach rozbudowy powstanie 5-kondygnacyjny budynek na działce od strony wschodniej o powierzchni około 4 tys. m². W centralnej części kompleksu powstanie pokryte szklanym dachem patio z butikami, restauracją, kawiarnią itp.
   
• Plac Trzech Krzyży już kilkakrotnie zamierzano unowocześnić i przystosować do koncepcji śródmiejskiego centrum. Żadnego z projektów nie udało się dotąd zrealizować, chociaż Plac ze względu na uwarunkowania urbanistyczne i funkcjonalne stanowi jedną z najbardziej atrakcyjnych przestrzeni Warszawy. Na uwagę zasługuje więc inicjatywa utworzenia „koalicji” na rzecz rewitalizacji Placu, w skład której wejdą podmioty komercyjne, instytucje społeczne i kulturalne. Ideą „koalicji” jest zapewnienie przyjaznej przestrzeni miejskiej dla mieszkańców Stolicy i turystów, gdzie można będzie atrakcyjnie spędzić czas.
   
• W Łodzi rozpoczęto realizację dużej inwestycji biurowej o nazwie „Nowa Fabryczna”. Inwestor i wykonawca Skanska Property Poland zaoferuje najemcom ponad 20 tys. m² powierzchni biurowej i usługowej. Obiekt liczyć będzie 7 kondygnacji naziemnych i 2 podziemne. W biurowcu znajdzie zatrudnienie ponad 2 tys. pracowników. Zakończenie budowy zaplanowano na przełomie drugiego i trzeciego kwartału 2017 r. Obiekt otrzyma certyfikat LEED na poziomie Gold.
   
• Słowacki developer HB REAVIS zabiega o zgodę warszawskiego Ratusza na budowę przy ul. Chmielnej (naprzeciwko Złotych Tarasów) wieżowca biurowego z iglicą wysokości 310 m, sam budynek mierzyłby 230 m. Dla porównania: Pałac Kultury i Nauki posiada wraz z iglicą wysokość 237 m. Jeśli dojdzie do realizacji projektu, będzie to najwyższy obiekt w Stolicy. Projektantem inwestycji jest znany architekt Norman Foster. Biurowiec zostanie połączony podziemnym przejściem z pobliskim dworcem PKP.
   
• ARGON – to nazwa trzeciego z kolei obiektu biurowego (realizowanego w ramach dużego projektu ALCHEMIA w Gdańsku) zlokalizowanego u zbiegu ulic Grunwaldzkiej i Kołobrzeskiej. ARGON liczyć będzie 14 kondygnacji nadziemnych (11 biurowych) o powierzchni około 35 tys. m². Zakończenie budowy zaplanowano w IV kw. 2017 r.
  Projekt ALCHEMIA realizowany jest w 4 etapach.
  Pierwszy etap zakończono w grudniu 2013 r. (16,7 tys. m² powierzchni biurowej).
  W drugim etapie, którego obiekty zostały oddane do użytku w IV kw. 2015 r. developer oferuje 21 tys. m² powierzchni biurowej.
   
• Spółka J.W. Construction wybuduje przy ul. Kasprzaka na warszawskiej Woli aparthotel. Realizację obiektu już rozpoczęto, a zakończenie zaplanowano na koniec 2017 r. Obiekt liczyć będzie 12 kondygnacji i pomieści 416 apartamentów jedno- dwu- i trzypokojowych. Aparthotel dysponować będzie wieloma udogodnieniami jak dwupoziomowe lobby, konsjerż, całodobowa recepcja, samoobsługowa pralnia, klub fitness itp. W podziemnych kondygnacjach pomieści się parking, pomieszczenia biurowe i restauracja.
   
• Bydgoski Park Przemysłowo-Technologiczny otworzył Centrum Targowo-Wystawiennicze przy skrzyżowaniu ulic Gdańskiej i Jeździeckiej. Obiekt oferuje 16 tys. m² powierzchni w tym halę wystawienniczą o około 11 tys. m² powierzchni ekspozycyjnej. Zaplecze konferencyjne pomieści 720 osób.
   
• Firma RD BUD rozpoczęła budowę nowego hotelu w Katowicach u zbiegu ulic Opolskiej i Sokolskiej. Będzie to 7-kondygnacyjny obiekt, który pomieści 105 pokoi.
  Ten sam developer realizuje w Krakowie budowę centrum handlowego SERENADA o wartości kosztorysowej około 100 mln zł. Budowa SERENADY rozpoczęła się w 2015 r. a jej zakończenie zaplanowano na 2017 r. Centrum pomieści 450 sklepów i punktów usługowych, restaurację, kawiarnię i bary.
   
• Firma OKRE Development wybuduje w Warszawie przy ul. Grójeckiej 8-kondygnacyjny biurowiec. Obiekt zaoferuje 7,4 tys. m² powierzchni biurowej. Przewidywany termin zakończenia budowy – II kw. 2017 r. Projekt przewiduje na parterze pomieszczenia handlowe i usługowe. Obiekt starać się będzie o certyfikat BREEAM.
   
• Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad podejmie w najbliższych latach realizację wielu inwestycji drogowych. Do najważniejszych należą następujące drogi:

• Spółka HENNIGER Investment rozpoczęła w maju 2015 w Krakowie u zbiegu ulic Radzikowskiego i Armii Krajowej realizację projektu mieszkaniowego rozłożonego na 12 etapów. Docelowo powstanie tam 2,2 tys. mieszkań. Pierwszy etap zakończy się w IV kw. 2016 r. W tym etapie udostępni się najemcom 147 mieszkań.
   
• W Łodzi oddano do użytku Centrum handlowo-rozrywkowe SUKCESJA. Obiekt zlokalizowany u zbiegu ulic Politechniki i Rembielińskiego oferuje 128 tys. m² powierzchni użytkowej i około 45 tys. m² powierzchni najmu, na której znajduje się 160 lokali oraz część rozrywkowa z 9 salami kinowymi.

• W Jeleniej Górze przywitał klientów Nowy Rynek – Centrum Handlowe. Powierzchnia całkowita obiektu sięga 56 tys. m², w tym około 25 tys. m² powierzchni handlowej (100 sklepów i punktów usługowych). Koszt inwestycji, która trwała 18 miesięcy wyniósł około 55 mln euro.
   
• W Łodzi u zbiegu ulic Zachodniej i Ogrodowej spółka WARIMPEX wybuduje biurowiec o powierzchni 29 tys. m². Budynek zostanie oddany do użytku w połowie 2017 roku.
   
• W I kw. 2016 r. zapoczątkowana zostanie budowa kompleksu Sienna Towers. Developer GHELAMCO POLAND wybuduje 3 budynki, w tym 2 wieże o wysokości 130 m i jeden obiekt o wysokości 86 m. Łączna powierzchnia kompleksu sięga 100 tys. m². Projekt zaoferuje 75 tys. m² powierzchni biurowej i 25 tys. m² powierzchni handlowo-konferencyjnej.
   
• Łączny koszt budowy nowych siedzib Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Teatru TR szacowany jest na około 400 mln zł. Obydwa obiekty zlokalizowane są na Placu Defilad w Warszawie. Muzeum Sztuki Nowoczesnej będzie miało powierzchnię około 15 tys. m². Gmach teatru liczyć będzie około 11 tys. m². Obydwa budynki mają być „połączone” otwartym forum, tj. zadrzewioną przestrzenią publiczną przeznaczoną m.in. na plenerowe imprezy artystyczne. Prace projektowe zaplanowano do końca I kw. 2017, rozpoczęcie budowy w sierpniu 2017, a oddanie całej inwestycji do użytku w połowie 2020 r.