Stanowisko postojowe a parking

Zgodnie z § 3 pkt 25 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [1] (dalej: rozporządzenie) przez parking należy rozumieć wydzieloną powierzchnię terenu przeznaczoną do postoju i parkowania samochodów, składającą się ze stanowisk postojowych oraz dojazdów łączących te stanowiska, jeżeli takie dojazdy występują. Zatem nie każde stanowisko postojowe będzie równoznaczne z parkingiem, a to ustalenie ma duże znaczenie dla stosowania przepisów rozporządzenia.
Aby można było mówić o parkingu, konieczne jest spełnienie kilku warunków:

  1. teren musi być wydzielony,
  2. przeznaczony do parkowania i postoju pojazdów,
  3. na terenie powinny znajdować się stanowiska postojowe,
  4. opcjonalnie parking może posiadać dojazdy między stanowiskami.

Kiedy realizacja stanowisk postojowych jest obowiązkowa

Zgodnie z § 18 ust. 1 rozporządzenia, zagospodarowując działkę budowlaną należy urządzić, stosownie do jej przeznaczenia i sposobu zabudowy, stanowiska postojowe dla samochodów użytkowników stałych i przebywających okresowo, w tym również stanowiska postojowe dla samochodów, z których korzystają osoby niepełnosprawne. Liczbę stanowisk postojowych i sposób urządzenia parkingów należy dostosować do wymagań ustalonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, z uwzględnieniem potrzebnej liczby stanowisk, z których korzystają osoby niepełnosprawne (§ 18 ust. 2 rozporządzenia).

Jeśli miejscowy plan lub decyzja o warunkach zabudowy określają liczbę stanowisk postojowych, to projektując inwestycję należy się do niej dostosować. Gorzej wygląda sytuacja inwestorów, gdy z aktów planistycznych nie wynika wprost minimalna liczba wymaganych stanowisk. W przypadku decyzji o warunkach zabudowy często zdarza się, że akt ten nie wskazuje liczby miejsc postojowych, ale określa zasady (warunki), wg których ma to nastąpić na etapie zatwierdzenia projektu budowlanego. Takimi zasadami wpływającymi na liczbę miejsc postojowych i urządzenie parkingu będzie np. powierzchnia zabudowy, liczba kondygnacji czy zasady komunikacji dla inwestycji.

Inaczej wygląda sytuacja, gdy na terenie inwestycji obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z art. 15 ust. 2 pkt 6 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [2] istnieje obowiązek określenia minimalnej ilości miejsc przeznaczonych do parkowania pojazdów w stosunku do każdej z przewidzianych funkcji. Nie ma znaczenia czy przeznaczenie terenu jest przeznaczeniem podstawowym, czy uzupełniającym. Jednak brak wskazania minimalnej liczby miejsc parkingowych dla zabudowy mieszkaniowej czy mieszkalnictwa nie wyklucza możliwości ustalenia ilości miejsc parkingowych dla tych terenów. Wydając pozwolenie na budowę organy administracji architektoniczno-budowlanej muszą dokonać oceny zgodności projektu budowlanego z miejscowym planem obowiązującym na danym obszarze oraz ustalić zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi. W takiej sytuacji zastosowanie znajduje cytowany wyżej § 18 ust. 1 rozporządzenia, który zobowiązuje projektanta do określenia niezbędnej liczby stanowisk postojowych. Trzeba jednak podkreślić, że ustalenie to może być weryfikowane przez organ administracji architektoniczno-budowlanej.

Warto wiedzieć! Miejsca parkingowe powinny być zasadniczo zaprojektowane i urządzone na terenie należącym do inwestora, na którym dana inwestycja ma być realizowana. Jednak w każdym konkretnym przypadku właściwy organ musi ustalić, czy dotychczas istniejące faktyczne zagospodarowanie terenu pozwala na zaprojektowanie i urządzenie miejsc postojowych dla planowanego obiektu na działce inwestora, czy ewentualnie dopuszczalne jest zapewnienie miejsc postojowych (parkingowych) poza terenem inwestycji (wyrok WSA w Rzeszowie z 16.12.2019 r., sygn. akt II SA/Rz 1237/19, LEX nr 3034393).

W orzecznictwie przyjęto, że szczególnym przypadkiem pozwalającym na sytuowanie miejsc postojowych poza terenem inwestycji jest realizacja obiektu np. w strefie centrum miasta. Rozróżnienia wymagają bowiem przypadki, gdy inwestycja polega na budowie całkowicie nowego obiektu, od takich, gdy inwestor dokonuje przebudowy, odbudowy, rozbudowy, bądź budowy obiektu w miejscu już zagospodarowanym. Oczywiście przyjmowane rozwiązania w zakresie wymogów dotyczących urządzenia parkingów lub miejsc postojowych powinny być dostosowane do istniejącego sposobu zagospodarowania danego terenu, przeznaczenia działki budowlanej i planowanego obiektu, z uwzględnieniem zarówno interesu inwestora, jak też chronionego prawem interesu publicznego oraz osób trzecich (por. wyroki NSA z 24 stycznia 2014 r., sygn. akt II OSK 2121/12; z 11 lipca 2018 r., sygn. akt II OSK 2012/16).

Stanowiska postojowe na działce budowlanej

Prawodawca wprowadził dwa rodzaje odległości, które muszą być zachowane przy sytuowaniu stanowisk postojowych. Pierwsza z nich to odległość od placu zabaw dla dzieci, boiska dla dzieci i młodzieży, okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi w budynku opieki zdrowotnej, w budynku oświaty i wychowania, w budynku mieszkalnym, w budynku zamieszkania zbiorowego, z wyjątkiem: hotelu, motelu, pensjonatu, domu wypoczynkowego, domu wycieczkowego, schroniska młodzieżowego i schroniska.