Zamówienia publiczne w Republice Mauritiusu

Mauritius, Republika Mauritiusu (ang. Republic of Mauritius) to państwo wyspiarskie położone w południowo-zachodniej części Oceanu Indyjskiego, około 900 km na wschód od Madagaskaru. W skład państwa wchodzi główna wyspa - Mauritius, mniejsza Rodrigues (położona 560 km na wschód od Mauritiusu), Agalega (930 km na północ) i kilka kolejnych maleńkich wysepek. Powierzchnia kraju to ok. 2.000 km², zaś liczba ludności to ok. 1,4 mln.
 

Symbolem Mauritiusu jest ptak dodo, który doszczętnie wyginął, z wydatną pomocą ludzi przybyłych na wyspę, już w XVII wieku. Przepisy krajowe (Konstytucja) nie definiują języka urzędowego, choć wspominają, że w Parlamencie krajowym oficjalnym językiem jest angielski, ale deputowani mogą zwracać się również po francusku. W powszechnym użyciu jest język angielski, francuski oraz kreolski. Mieszkańcy posługują się swobodnie każdym z tych języków, np. używając kreolskiego w domu, angielskiego w urzędzie, a po francusku załatwiając sprawy biznesowe. Walutą jest rupia maurytyjska (MUR).

Przepisy o zamówieniach publicznych

Podstawowym aktem prawnym dotyczącym zamówień publicznych jest ustawa o zamówieniach publicznych z 2006 r. (Public Procurement Act 2006, ostatni raz poważnie nowelizowana w 2014 r.). Na stronie Urzędu Polityki Zamówień Publicznych (http://ppo.govmu.org/English/Pages/default.aspx, patrz poniżej) dostępne są obowiązujące przepisy o zamówieniach publicznych: ustawa oraz przepisy wykonawcze - okólniki i instrukcje, a także wzory dokumentów przetargowych.

Organy właściwe w sprawach zamówień publicznych

Na system instytucjonalny zamówień publicznych Mauritiusu składają się trzy instytucje:

Urząd jest kierowany przez Dyrektora oraz dwie inne niezależne osoby, powoływane przez Prezydenta Republiki, na wniosek Premiera, po przeprowadzeniu konsultacji z szefem opozycji. Kierownictwo Urzędu sprawuje swoje funkcje przez 3 lata z możliwością jednokrotnego odnowienia mandatu. Zadaniem Urzędu jest prowadzenie, w sposób niezależny, polityki zamówień publicznych oraz monitorowanie funkcjonowania zamówień publicznych. Z drugiej strony, Urząd nie może w żaden sposób angażować się w prowadzenie konkretnych postępowań o zamówienie publiczne. W ramach swoich kompetencji Urząd może wydawać instrukcje instytucjom publicznym w celu koordynacji ich działań z Urzędem oraz Zarządem.
 

W skład Zarządu z kolei wchodzą: Prezes, dwóch wiceprezesów oraz trzej inni członkowie. Wszyscy powinni mieć szerokie doświadczenie w zakresie prawa, administracji, zarządu, ekonomii lub finansów. Są powoływani przez Prezydenta na okres 3 lat, z możliwością jednokrotnego odnowienia mandatu. Procedura ich powoływania jest taka sama jak w przypadku Urzędu. Do zadań Zarządu należy m.in. kontrola ogłoszeń oraz innych dokumentów przesłanych przez instytucje publiczne, otrzymywanie i publiczne otwieranie ofert, wybieranie (spośród kwalifikowanych osób) członków komisji ewaluacyjnych (przetargowych) oraz nadzór nad badaniem i oceną ofert, badanie rekomendacji komisji ewaluacyjnych i zatwierdzanie wyników postępowania o zamówienie publiczne.
 

Wreszcie, Panel pełni rolę organu odwoławczego w sprawie zamówień publicznych. Panel składa się z Prezesa, Wiceprezesa i 4 innych członków. Muszą oni spełniać te same wymogi, co opisany wyżej Zarząd. Decyzje Panelu są publikowane na stronie Urzędu. Są one podejmowane w dwóch składach, w skład każdego wchodzi prezes lub wiceprezes oraz dwóch członków wskazanych przez Prezesa.

Metody udzielania zamówień publicznych

Ogłoszenia o zamówieniach publicznych publikowane są w zależności od charakteru przetargu w prasie o zasięgu krajowym lub międzynarodowym. Wyniki postępowań o zamówienia publiczne publikowane są z kolei na stronie Zarządu.
 

Ustawa przewiduje następujące sposoby (metody) udzielenia zamówienia publicznego:

Odrębne metody przewidziano w przypadku usług doradczych: zapytanie o propozycje (request for proposals) oraz zamówienie bezpośrednie. Złożone (w zapytaniu o propozycje) propozycje ocenia się na podstawie: a) jakości i kosztu, b) wyłącznie jakości, c) jakości oraz ustalonego budżetu lub d) najniższego kosztu i akceptowalnej jakości.
 

Podstawową metodą jest przetarg otwarty, który powinien być stosowany do wszystkich zamówień z wyjątkiem sytuacji, kiedy zamawiający jest przekonany, że tryb ten nie będzie efektywny ani praktyczny w przypadku konkretnego zamówienia lub jego organizacja będzie zbyt kosztowna biorąc pod uwagę wartość szacunkową danego zamówienia. Przetarg otwarty może być stosowany jako tryb jedno- lub dwuetapowy (np. w sytuacji, kiedy nie jest możliwe zdefiniowanie w pełni technicznych lub umownych warunków zamówienia tak, aby uzyskać konkurencyjne oferty, lub biorąc pod uwagę złożony przedmiot zamówienia zamawiający pragnie porównać różnorodne rozwiązania techniczne lub prawne i przedyskutować je z oferentami przed podjęciem decyzji co do ostatecznego opisu warunków technicznych lub umownych).
 

Przetarg jest wszczynany przez publikację ogłoszenia – zaproszenia do składania ofert w prasie o zasięgu ogólnokrajowym lub w przypadku przetargu międzynarodowego w prasie o zasięgu międzynarodowym.
 

Przetarg międzynarodowy jest organizowany kiedy wartość szacunkowa zamówienia przekracza określony próg, dostawy, usługi lub roboty budowlane nie są dostępne po konkurencyjnych cenach w przypadku więcej niż jednego wykonawcy na Mauritiusie lub brak jest odzewu w przetargu od krajowych wykonawców, bądź też zamówienie musi być zrealizowane przez wykonawcę zagranicznego.
 

Przetarg ograniczony może być zastosowany jeśli zamawiający jest przekonany że dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być zrealizowane tylko przez ograniczoną liczbę wykonawców, koszt organizacji oraz czas trwania przetargu otwartego byłby nieproporcjonalnie wysoki biorąc pod uwagę szacunkową wartość danego zamówienia, bądź w postępowaniu biorą udział uprzednio wyselekcjonowani i zatwierdzeni wykonawcy.
 

Zapytanie ofertowe dotyczy produktów ogólnie dostępnych, które nie są specjalnie produkowane na potrzeby konkretnego zamawiającego, małych robót lub małych usług, innych niż usługi doradcze.
 

Ustawa nie określa minimalnego terminu składania ofert, wniosków lub propozycji, stanowi jedynie, że termin ten powinien być dostatecznie długi, aby umożliwić przygotowanie oraz złożenie ofert, wniosków lub propozycji. Zgodnie z przepisami wykonawczymi termin składania ofert w przetargu to co najmniej 30 dni licząc od daty publikacji ogłoszenia o zamówieniu.
 

Ustawa wymaga stosowania środków elektronicznych w celu składania i otrzymywania dokumentów zamówieniowych.
 

Zamawiający ma obowiązek wymagania od oferentów złożenia wadium w wysokości określonej przez samego zamawiającego. Wadium jest obowiązkowe jeśli wartość zamówienia przekracza 200 mln MUR (czyli ok. 5 mln euro). Wadium przepada w sytuacji, kiedy oferent wycofa lub zmieni ofertę po upływie terminu składania ofert a przed końcem okresu związania ofertą, odmówi zgody na poprawienie arytmetycznych błędów w ofercie, nie podpisze umowy zgodnie z warunkami określonymi w dokumentach przetargowych lub nie wniesie zabezpieczenia należytego wykonania zamówienia (jeśli takie było wymagane przez zamawiającego).
 

Termin związania ofertą wynosi nie więcej niż 180 dni (mniej w przypadku zamówień mniejszej wartości). Może być przedłużony, o ile dany oferent wyrazi na to zgodę.

Kryteria udzielenia zamówienia

Zamówienia udziela się wykonawcy, który złożył najtańszą, zasadniczo odpowiednią ofertę (the lowest evaluated substantially responsive tender) i zarazem spełnia warunki kwalifikacji określone w dokumentach przetargowych. Umowa nie może być zawarta przed upływem 7 dni od dnia poinformowania uczestników postępowania o wyniku postępowania. Umowę podpisuje się z wykonawcą, którego oferta została wybrana, po upływie 7 dni od poinformowania o wyniku postępowania, o ile inny wykonawca nie wniesie w tym terminie odwołania. Od zwycięskiego oferenta można wymagać wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Jeśli odmówi on podpisania umowy lub nie wniesie zabezpieczenia, umowa może być podpisana z drugim w kolejności oferentem.

Środki odwoławcze

Wykonawcy zainteresowanemu danym zamówieniem, który uważa że został poszkodowany przez niezgodne z prawem postępowanie zamawiającego, przysługuje prawo do wniesienia odwołania. Odwołanie wnosi się najpierw do zamawiającego, a następnie w przypadku braku odpowiedzi zamawiającego w określonym terminie lub decyzji, z którą oferent się nie zgadza, do Panelu Odwoławczego. Termin na wniesienie odwołania do zamawiającego wynosi 5 dni licząc od dnia, w którym dany wykonawca został poinformowany o odrzuceniu jego oferty lub wyborze oferty innego wykonawcy. Odwołanie do Panelu musi być wniesione w ciągu 7 dni od otrzymania decyzji zamawiającego lub upływu terminu na jej udzielenie.
 

Wraz z wniesieniem odwołania do Panelu konieczne jest uiszczenie wpisu, którego wartość określają przepisy wykonawcze: 100.000 MUR, jeśli odwołanie dotyczy czynności podjętych po otwarciu ofert lub dużego zamówienia oraz 25.000 MUR w pozostałych przypadkach. Oprócz tego konieczne jest jeszcze uiszczenie tzw. opłaty bezzwrotnej (ang. processing fee): 50.000 MUR. Całość opłaty przepada w przypadku, kiedy oceniając wniesione odwołanie Panel oceni, że było ono ‘bzdurne’ (ang. frivolous), zaś jeśli odwołanie jest oddalone jako nieuzasadnione, odwołujący traci 50% wpisu. Decyzje Panelu są podejmowane w ciągu 9 dni od wysłuchania odwołującego się.