Wprowadzenie
Tym artykułem rozpoczynamy nowy cykl artykułów poświęconych kosztorysowaniu robót betonowych i żelbetowych. Przybliżymy w nim zagadnienia dotyczące robót realizowanych w trzech technologiach:
- monolitycznego budownictwa betonowego (TMBB),
- betonowego budownictwa prefabrykowanego (TBBP),
- monolityczno-prefabrykowanego budownictwa betonowego (TM-PBB).
W każdej części cyklu skupimy się przede wszystkim na praktycznym aspekcie przedmiarowania oraz kosztorysowania robót betonowych i żelbetowych z użyciem oprogramowania Norma EXPERT. Uwzględnimy przy tym możliwość wykorzystania tradycyjnej dokumentacji projektowej, a także modelu BIM-IFC jako źródeł danych o zakresie rzeczowo-ilościowym robót przewidzianych do wykonania w ramach przykładowych inwestycji budowlanych budownictwa ogólnego.
Rodzaje technologii budownictwa betonowego
W produkcji budowlanej wyróżniamy tzw. systemy budownictwa, które dzielą się w ujęciu ogólnym na systemy budownictwa lądowego oraz wodnego. W ramach każdego z nich można wyodrębnić różne technologie budowania (wznoszenia) obiektów budowlanych. W budownictwie lądowym, np. ogólnym związanym ze wznoszeniem obiektów kubaturowych, którym zajmiemy się w tym cyklu, technologie oparte są m.in. na podstawowych materiałach budowlanych, takich jak beton, stal czy drewno. W przypadku betonu, technologie będą obejmować trzy podstawowe typy, tj.: technologię monolitycznego budownictwa betonowego (TMBB), technologię betonowego budownictwa prefabrykowanego (TBBP) oraz technologię monolityczno-prefabrykowanego budownictwa betonowego (TM-PBB).
W każdym typie technologii budownictwa betonowego można wyróżnić procesy, które będą mieć charakter procesów podstawowych (zasadniczych) lub procesów pomocniczych. Procesy podstawowe wykonywane są bezpośrednio na budowanym obiekcie, a procesy pomocnicze zostały przeniesione w obecnych warunkach realizacyjnych głównie poza plac budowy, m.in. do zakładów wytwórczych [1].
Technologia monolityczna
Biorąc pod uwagę technologię monolitycznego budownictwa betonowego (TMBB) i ww. podział procesów, jesteśmy w stanie wyróżnić następujące procesy podstawowe, które są realizowane na wznoszonym obiekcie budowlanym. Są to [1, 2]:
- montaż deskowania,
- montaż zbrojenia w uprzednio przygotowanym deskowaniu,
- układanie mieszanki betonowej,
- pielęgnacja betonu w każdej fazie jego rozwoju.
Z kolei do procesów pomocniczych zaliczyć można [1, 2]:
- kompletowanie i wytwarzanie nietypowych elementów deskowań,
- przygotowanie prefabrykatów zbrojarskich (w tym siatek i szkieletów zbrojenia elementów konstrukcyjnych) lub przygotowanie ze stali zbrojeniowej elementów zbrojenia,
- przygotowanie i transport daleki mieszanki betonowej.
Najważniejsze roboty betonowe i żelbetowe w TMBB
Na roboty betonowe i żelbetowe możemy również patrzeć z perspektywy tzw. złożonych procesów budowlanych, w ramach których można wyodrębnić wiele procesów prostych, bezpośrednio związanych z wytworzeniem elementu betonowego lub żelbetowego. Zalicza się do nich następujące po sobie procesy przygotowawcze, transportowe oraz dotyczące formowania.
W grupie procesów przygotowawczych wyróżnia się [3]:
- przygotowanie elementów deskowania (urządzeń formujących),
- przygotowanie prętów i akcesoriów do zbrojenia,
- przygotowanie siatek i szkieletów zbrojarskich,
- przygotowanie mieszanki betonowej.
Do grupy procesów transportowych zaliczamy z kolei [3]:
- transport międzyoperacyjny elementów deskowania,
- transport prętów i akcesoriów do zbrojenia,
- transport siatek i szkieletów zbrojarskich,
- transport mieszanki betonowej.
W procesie wytwarzania elementów betonowych i żelbetowych dominują te z grupy trzeciej.
Wśród procesów formujących, które warunkują jednocześnie produkcję elementów budowlanych wykonanych w technologii monolitycznego budownictwa betonowego (TMBB) można wskazać [3]:
- deskowanie w zakresie ustawiania i częściowego montażu urządzeń formujących oraz montażu końcowego deskowania po wykonaniu robót zbrojarskich,
- zbrojenie w zakresie montażu (ustawienia) i stabilizacji zbrojenia w deskowaniu z użyciem akcesoriów zbrojarskich, np. przekładek służących do kształtowania otuliny betonu,
- ułożenie mieszanki betonowej w zakresie podawania i rozdziału mieszanki betonowej, wraz z uwzględnieniem konieczności jej zagęszczenia,
- pielęgnację betonu,
- demontaż urządzeń formujących (rozdeskowanie) z przygotowaniem elementów deskowania do powtórnego wykorzystania.
Schemat zależności pomiędzy opisanymi powyżej procesami przygotowawczymi, transportowymi oraz dotyczącymi formowania przedstawiono na rysunku.