Katalogi Nakładów Rzeczowych (KNR), nazywane też bazami normatywnymi są wykorzystywane m.in. do obliczania cen kosztorysowych robót i obiektów metodą kalkulacji szczegółowej. Stanowią źródło danych o nakładach rzeczowych robocizny, materiałów i sprzętu budowlanego, niezbędnych do wykonania jednostek elementów lub robót budowlanych, przy uwzględnieniu procesów roboczych (czynności technologicznych). Należy mieć na względzie, że bazy normatywne dotyczą elementów budynków i budowli, które zostały zaprojektowane w sposób przeciętny (typowy) pod względem warunków wykonania, wymagań technicznych czy tych dotyczących wykończenia [1].
Baza katalogowa dostępna w programie Norma EXPERT jest obszerna. Zawiera ponad 360 katalogów, wśród których można wyróżnić opracowania przeznaczone dla robót budowlanych wykonywanych w różnych rodzajach budownictwa (np. w budownictwie ogólnym, rolniczym, przemysłowym, drogowym, mostowym i in.) albo w różnych obiektach budowlanych, budowlach czy konstrukcjach (np. konstrukcje budowlane, metalowe, mostowe, fundamenty specjalne, budowle wodne śródlądowe i in.). Oczywiście wśród dostępnych katalogów można wyróżnić też takie, które dotyczą konkretnego rodzaju robót (np. roboty ziemne, murowe, izolacyjne, remontowe i in.) lub technologii czy systemów (np. roboty budowlane w technologii Silka, w systemie Ytong, systemy ocieplenia ścian zewnętrznych Atlas czy Termo Organika i in.).
KNR-y do budownictwa ogólnego
Jeżeli chodzi o dostępność katalogów dla robót betonowych i żelbetowych wykonywanych w zakresie budownictwa ogólnego i obiektów nowo wznoszonych w technologii monolitycznego budownictwa betonowego (TMBB), użytkownik programu Norma EXPERT ma możliwość wyboru spośród opracowań:
- KNR 2-02 Konstrukcje budowlane [ORGBUD wyd. spec. 1998] – rozdział 02 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe monolityczne).
- KNR-W 2-02 Konstrukcje budowlane [WACETOB wyd. I 1997] – rozdział 02 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe).
- NNRNKB 202 stanowiący uzupełnienie do KNR 2-02 cz. I-XI [ORGBUD wyd. I 1992-1999 + erraty z Zeszytów] – rozdział 02 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe monolityczne).
- KNR 0-20 Konstrukcje betonowe i żelbetowe monolityczne w deskowaniu „PERI” [IGM wyd. I 1998], stanowiący uzupełnienie do KNR 2-02, rozdział 02 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe monolityczne).
- KNNR 2 Konstrukcje budowlane budownictwa ogólnego [Kancelaria Prezesa Rady Ministrów 2001] – rozdział 01 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe monolityczne).
- KSNR 2 Konstrukcje budowlane budownictwa ogólnego [WACETOB 1995, biuletyny do 9 1996] – rozdział 01 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe monolityczne).
- KNNR-W 2 stanowiący uzupełnienie KSNR-2 Konstrukcje budowlane budownictwa ogólnego, część I [WACETOB 1999] – rozdział 01 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe monolityczne).
- KNP 02 Roboty ogólnobudowlane [MBiPMB 1984] – działy 04 (Deskowanie konstrukcji betonowych), 05 (Zbrojenie konstrukcji betonowych) i 06 (Konstrukcje betonowe).
- KNKRB 2 Konstrukcje budowlane budownictwa ogólnego [wyd. I 1991] – rozdział 02 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe monolityczne).
Dokonując przeglądu bazy normatywnej można zauważyć, że daty opracowania założeń technologiczno-organizacyjnych oraz norm nakładów rzeczowych dla robocizny, materiałów i sprzętu budowlanego wykorzystywanych przy realizacji robót betonowych i żelbetowych w technologii TMBB odpowiadają przeciętnym warunkom pracy na budowach realizowanych głównie w latach 90. XX wieku. Daty wydania najpopularniejszych katalogów dla robót budowlanych, tj. KNR 2-02, KNR-W 2-02 czy KNNR 2 oraz daty ich uzupełnień lub aktualizacji, obejmują maksymalnie 2001 r.
Ponadto wśród ww. katalogów znajduje się KNP 02 (Roboty ogólnobudowlane). Jest to tzw. katalog norm pracy, który zawiera jedynie informacje o normach czasu pracy robotników budowlanych. To również najstarszy katalog dostępny w bazie katalogowej programu Norma EXPERT do kosztorysowania robót betonowych i żelbetowych – został opracowany w latach 80. XX wieku.
KNR-y do innych rodzajów budownictwa
W Normie EXPERT znajdują się także katalogi przeznaczone do innych rodzajów budownictwa, obiektów budowlanych i rodzajów robót, które użytkownik programu może wykorzystać do kosztorysowania robót budowlanych w technologii monolitycznego budownictwa betonowego (TMBB). Są to np.:
- KNR 2-02 Konstrukcje budowlane [ORGBUD wyd. spec. 1998] – rozdział 02 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe monolityczne) w zakresie tablic dotyczących ścian oporowych żelbetowych oraz rozdział 19 (Zbiorniki i oczyszczalnie ścieków).
- KNR-W 2-02 Konstrukcje budowlane [WACETOB wyd. I 1997] – rozdział 02 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe) w zakresie tablic dotyczących ścian oporowych żelbetowych oraz rozdział 19 (Zbiorniki i oczyszczalnie ścieków).
- KNR 2-03 Konstrukcje budowlane chłodni kominowych i wentylatorowych [Energobudowa wyd. II 1988, biuletyny do 9 1996] – rozdziały 01 i 02 (odpowiednio: Zbiorniki i konstrukcje nośne kominów wywiewnych chłodni oraz Powłokowe i szkieletowe kominy wywiewne chłodni).
- KNR 2-04 Konstrukcje budowlane pieców przemysłowych, silosów, kotłów i kominów [ORGBUD wyd. II 1988, biuletyny do 9 1996] – rozdziały od 15 do 19 (kolejno: Kominy przemysłowe żelbetowe wznoszone urządzeniami przestawnymi, Kominy przemysłowe żelbetowe o stałej średnicy wznoszone urządzeniami ślizgowymi, Fundamenty i pomieszczenia specjalne kominów żelbetowych, Silosy i wieże operacyjne żelbetowe elewatorowe oraz Wieże żelbetonowe komunikacji pionowej w elektrowniach).
- KNR 2-22 Konstrukcje budowlane w zakresie budownictwa rolniczego [MBiPMB wyd. I 1984, biuletyny do 9 1996] – rozdział 02 (Konstrukcje betonowe monolityczne).
- KNR 2-33 Konstrukcje mostowe [ORGBUD wyd. I 1990, biuletyny do 9 1996] – rozdziały 02 i 04 (odpowiednio: Podpory mostowe i ściany oporowe betonowe i żelbetowe oraz Ustroje niosące mostów żelbetowych i sprężonych).
- KNR 4-01 Roboty remontowe budowlane [ORGBUD wyd. I 1988, biuletyny do 9 1996] – rozdział 02 (Roboty betonowe i żelbetowe).
- KNR-W 4-01 Roboty remontowe budowlane [WACETOB wyd. I 1997] – rozdział 02 (Roboty betonowe i żelbetowe).
- KNR 2-13 Konstrukcje budowli wodnych śródlądowych [ORGBUD wyd. V 1988, biuletyny do 9 1996] – rozdziały od 01 do 09 (kolejno: Wytwarzanie mieszanki betonowej dla betonów hydrotechnicznych i przygotowanie zbrojenia, Śluzy komorowe, Jazy, poszury i ponury, Elektrownie wodne do poziomu hali maszyn, Galerie, upusty denne i ostrogi, Wieże upustów i pomieszczenia mechanizmów wyciągowych, Mury oporowe, Nabrzeża i bulwary oraz Ubezpieczenia betonowe skarp).
- KNR 2-14 Konstrukcje budowli morskich [ORGBUD wyd. II 1997, biuletyny do 9 1996] – rozdział 05 (Elementy budowli z betonu i żelbetu).
- KNR 2-11 Melioracje, regulacje rzek i potoków oraz budowle i urządzenia wodne [WACETOB wyd. I 1995, biuletyn 9 1996] – rozdział 02 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe).
- KNNR 10 Melioracje, regulacje rzek i potoków oraz budowle i urządzenia wodne [Kancelaria Prezesa Rady Ministrów 2001] – rozdział 02 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe).
- KSNR 10 Melioracje, regulacje rzek i potoków oraz budowle i urządzenia wodne [WACETOB 1996, biuletyny do 9 1996] – rozdział 02 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe).
- KNR 13-12 Roboty budowlane elektrowni i elektrociepłowni [Energobudowa wyd. I, biuletyny do 9 1996] – rozdział 04 (Konstrukcje betonowe i żelbetowe monolityczne).
- KNR 13-23 Roboty remontowe i modernizacyjne budowlane elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni zawodowych [Energobudowa 1987, biuletyny do 9 1996] – rozdział 03 (Roboty betonowe i żelbetowe).
- KNR 2-31 Nawierzchnie na drogach i ulicach [ORGBUD wyd. III 1993, biuletyny do 9 1996] – rozdziały 01 i 03 (odpowiednio: Podbudowy oraz Nawierzchnie ulepszone).
- KNR AT-03 Nawierzchnie na drogach i ulicach wykonywane mech. [ATHENASOFT wyd. III 2010] – rozdział 03 (Nawierzchnie).
- KNNR 6 Nawierzchnie na drogach i ulicach [Kancelaria Prezesa Rady Ministrów 2001] – rozdział 01 (Podbudowy).
- KSNR 6 Nawierzchnie na drogach i ulicach [WACETOB 1995, biuletyny do 9 1996] – rozdział 01 (Podbudowy).
- KNKRB 6 Nawierzchnie na drogach i ulicach [wyd. I 1991] – rozdział 01 i 03 (odpowiednio: Podbudowy oraz Nawierzchnie ulepszone).
- KNR 13-01 Roboty budowlane budowli górniczych węgla kamiennego [PEBEROW wyd. I 1985, biuletyny do 9 1996] – rozdziały od 01 do 03 (kolejno: Budowle posadzkowe, Żelbetowe wieże wyciągowe oraz Budowle przeróbki mechanicznej węgla).
- TZKNBK III Roboty betonowe w obiektach zabytkowych [PPPKZ 1982, Zmiany i uzupełnienia 1984] – pozycje od 1 do 55.
- KNR 19-01 Roboty budowlane w obiektach zabytkowych cz. I-III [IGM wyd. I 1996-97] – rozdział 02 (Roboty betonowe i żelbetowe).
W kolejnym artykule przyjrzymy się problematyce związanej ze stopniem zagregowania procesów roboczych powiązanych ze sobą technologicznie, któremu odpowiadają dane zawarte w tablicach katalogów nakładów rzeczowych. Skupimy się na dwóch poziomach scalenia procesów roboczych, tj. na poziomie robót prostych oraz na poziomie elementu robót. Analiza będzie miała na celu pokazać czytelnikowi, jaki zakres tablic dostępnych w bazie katalogowej programu Norma EXPERT powinien uwzględnić, aby w przedmiarze lub kosztorysie zostały uwzględnione wszystkie roboty, które składają się na wykonanie przykładowego elementu konstrukcyjnego w technologii monolitycznego budownictwa betonowego (TMBB).