artykuł otwarty
Podoba Ci się ten artykuł?
Kup dostęp do pełnego wydania w wybranym przez Ciebie wariancie i korzystaj z wiedzy ekspertów!
do góry

W przypadku długoterminowych robót budowlanych – rocznych, dwuletnich bądź dłuższych – z chwilą sporządzania kalkulacji kosztorysowej nie jesteśmy w stanie oszacować wszelkich ryzyk z tytułu ewentualnego wzrostu cen materiałów, pracy sprzętu lub wynagrodzenia pracowniczego (zwłaszcza, że ceny dostawców na niektóre materiały dotyczą tu i teraz). Stąd jedynym rozsądnym wyjściem i częściowym zabezpieczeniem przed nieprzewidywalnymi sytuacjami na rynku budowlanym jest wprowadzenie waloryzacji wynagrodzenia wykonawcy.

Sposoby i zasady waloryzacji powinny być szczegółowo i jednoznacznie zapisane w umowie o wykonanie prac budowlanych, zaś my kosztorysanci z wrodzoną skrupulatnością powinniśmy je ująć w kosztorysach, które będziemy aktualizować. Musimy jednak pamiętać, że waloryzacja to nie tylko wzrost cen, ale i możliwa ich obniżka, stąd wyliczenia waloryzacyjne mogą przeprowadzić również inwestorzy i w zależności od zapisów umowy obniżyć wynagrodzenie wykonawcy.

I teraz (nareszcie) wkraczamy do akcji z naszą najnowszą Normą EXPERT (wersja 5.14.200)! Czy wprowadzenie opcji Waloryzacja cen nakładów wg wskaźników Intercenbud oraz wskaźników indywidualnych to strzał w przysłowiową dziesiątkę i nieodzowna pomoc dla kosztorysanta, czy może „bajer”, bez którego można się obyć? Sprawdźmy…

Ustawienie wyświetlania

Przed przystąpieniem do waloryzacji cen, na widoku NAKŁADY warto uzupełnić standardowo wyświetlane kolumny o te, związane z waloryzacją.

Widok okienka z lista kolumn, które można wyświetlić w widoku Nakłady. Interesują nas kolumny związane z waloryzacją. Na rysunku zaznaczono pozycje, które należy włączyć, czyli: data wydania wskaźnika, klasyfikacja grupy nakładów, kod grupy nakładów, nazwa grupy nakładów, wskaźnik waloryzacji oraz źródło wskaźnika waloryzacji.

Data wsk. (data wydania wskaźnika)

Klasyf. grp. nakł. (klasyfikacja grupy nakładów)

Kod grp. nakł. (kod grupy nakładów)

Nazwa grp. nakł. (nazwa grupy nakładów)

Wsk. waloryzacji (wskaźnik waloryzacji)

Źródło wsk. (źródło wskaźnika waloryzacji)

Poniżej widok NAKŁADY z dodatkowymi kolumnami.

Takie same kolumny są również do dyspozycji na wydrukach różnych zestawień cen i nakładów.

Pełna automatyzacja

Aby z niej skorzystać, niezbędny jest dostęp do bazy Intercenbudu. Tak, wiem że serwis jest płatny, ale zawiera  wszystko, co jest niezbędne kosztorysantowi przy sporządzaniu kalkulacji, w tym Wskaźniki waloryzacyjne. Są to informacje o procentowych zmianach cen RMS w poszczególnych kwartałach przeznaczone do waloryzacji kosztorysów dla kontraktów długoterminowych, z których skorzystamy.

Nie pozostaje nic innego, jak zalogowanie się do serwisu do konta ATH ID

zrzut

i po wprowadzeniu danych do logowania

zrzut

W pełni będziemy mogli korzystać z możliwości, jakie daje nam dostęp do bazy cenowej Intercenbud.

Waloryzacji cen nakładów dokonujemy na widoku NAKŁADY, wybierając z grupy Ceny polecenie Waloryzacja cen nakładów wg wskaźników Intercenbud.

W wyświetlonym poniżej oknie Ustawienie wskaźników waloryzacji cen określamy zasady, wg których przebiegnie proces waloryzacji oraz go uruchamiamy.

art-malinski-waloryzacja-7

W polu Waloryzacja cen do poziomu: określamy poziom cen, dla którego mamy znaleźć wskaźniki waloryzacji.

Zmiany cen możemy dokonać w bieżącym kosztorysie lub utworzyć nową wersję kosztorysu z nowymi, zwaloryzowanymi cenami. W tym drugim przypadku zaznaczamy opcję Utwórz nową wersję kosztorysu.

art-malinski-waloryzacja-8

W polu Poziom odniesienia dla cen, w których brak poziomu ceny – wybieramy poziom cen dla tych nakładów, dla których poziom cen nie jest podany. Jeśli pole to jest puste, nakłady bez poziomu nie będą waloryzowane.

art-malinski-waloryzacja-9

Zakres zmian – wybieramy, jakie nakłady będą waloryzowane. Możemy waloryzować ceny robocizny, materiałów oraz sprzętu dla elementów zaznaczonych (Zaznaczone), o określonych cechach (opcja Cechy i w polu poniżej zaznaczenie cech), czy też elementów aktywnych (Aktywne) bądź nieaktywnych (Nieaktywne). Możemy też waloryzować wszystkie elementy, zaznaczając obie opcje Wszystkie.

art-malinski-waloryzacja-10

Po zaznaczeniu opcji Pytaj o akceptację zmiany wskaźnika, program będzie pytał, czy dokonać zmiany i po akceptacji ją zmieni.

art-malinski-waloryzacja-11-1

Zaznaczenie opcji Zeruj nieznalezione spowoduje podstawienie wartości zerowych do wskaźnika waloryzacji dla nakładów, dla których nie zostały znalezione wskaźniki.

art-malinski-waloryzacja-12

Jeśli chcemy waloryzować tylko nakłady, które wcześniej nie zostały zwaloryzowane, zaznaczamy opcję Uaktualnij tylko niezwaloryzowane.

art-malinski-waloryzacja-13

Po zaznaczeniu opcji Pokaż podsumowanie operacji zostanie wyświetlone okno Podsumowanie waloryzacji cen, w którym będziemy mogli prześledzić które ceny zostały zmienione, a które niezmienione i z jakiego powodu.

Po zaznaczeniu wszystkich interesujących nas opcji uruchamiamy proces waloryzacji, klikając na ikonkę Rozpocznij.
W trakcie procesu waloryzacji możemy zostać poproszeni o dobranie/ doprecyzowanie, który czynnik RMS ma być pobrany, np. gdy chcemy uszczegółowić „robociznę” dla konkretnie wykonywanych prac,

zrzut

powyżej robót ogólnobudowlanych i poniżej dla instalacji sanitarnych.

zrzut

Po zakończeniu waloryzacji (o ile była zaznaczona opcja Pokaż podsumowanie operacji) w poniższych oknach możemy prześledzić, jakie ceny zostały zmienione,

zrzut

a jakie niezmienione i z jakiego powodu.

Jedną z przyczyn braku możliwości dopasowania wskaźnika waloryzacji do nakładu RMS może być brak właściwego indeksu ETO/KMB, który pozwala na automatyczne dopasowanie przez program Norma EXPERT odpowiedniej grupy produktowej, dla której publikowane są dane w Intercenbudzie. Stąd przed uruchomieniem mechanizmu waloryzacji warto sprawdzić, dodać lub skorygować indeksy przypisane do materiałów i sprzętu, ponieważ poprawi to efektywność waloryzacji.
Po przeliczeniu, efekty naszej pracy zostaną zaprezentowane w następującej postaci – widok NAKŁADY,

widok KOSZTORYS,

widok POZYCJE.

Również podsumowanie kosztorysu będzie zawierało informację o zmianach wprowadzonych na podstawie wskaźników waloryzacyjnych.

Aby uzyskać postać dokumentu, w którym będzie można zobaczyć zakres zmian, wykorzystujemy dostępną w Normie EXPERT funkcję wersjonowania kosztorysu i rejestrowania zmian wynikających z przeliczenia.

Wskaźniki indywidualne

Jak mogliśmy zobaczyć w oknie Podsumowanie waloryzacji cen – niezmienione, nie dla wszystkich nakładów przypisano wskaźnik waloryzacji (o możliwej przyczynie takiego stanu rzeczy pisałem powyżej). Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby takie nakłady indywidualnie przyporządkować do grup materiałowych/ sprzętowych (występujących w Intercenbudzie) lub samodzielnie wprowadzić wskaźniki z klawiatury. Warto w tym miejscu skorzystać z dobrze nam znanych filtrów, ustawiając automatyczny filtr dla Wskaźnika waloryzacji na "0".

Następnie dla interesującego nas materiału/ sprzętu klikamy w kolumnie Wsk. waloryzacji i wywołujemy okno Właściwości materiałów/ sprzętu.

Teraz możemy, rozwijając listę Nazwa grupy, odnaleźć i przyporządkować nasz materiał/sprzęt do odpowiedniego Kodu grupy,

a wówczas program sam dobierze z Intercenbudu wskaźnik i dokona waloryzacji.

Dla materiałów/ sprzętu, szczególnie wpływających na wartość robót, warto zastosować własne, indywidualne Wskaźniki, wynikające z faktur zakupowych materiałów bądź najmu sprzętu.
W takim przypadku ułatwimy sobie selekcję materiałów/ sprzętu, sortując na widoku NAKŁADY zestawienie wg kolumny Wartość.

I jak wyżej klikamy na kolumnę Wsk. Waloryzacji, wywołując okno Właściwości... tym razem ręcznie wpisujemy Wskaźnik i podajemy Źródło.

I po modyfikacji.

Stosując w kosztorysie filtry, ustawiając działy/pozycje, jako aktywne lub nieaktywne możemy w łatwy sposób dokonać także waloryzacji dla robót wykonanych/niewykonanych.

I po raz kolejny możemy śmiało stwierdzić, że nowa funkcja w Normie EXPERT spełnia oczekiwania nas kosztorysantów, przyczyniając się do szybszego wykonania powierzonych nam prac przy waloryzacji cen nakładów w kosztorysie. Automatyzacja działań w połączeniu z bazą cenową Intercenbud oraz możliwością stosowania indywidualnych wskaźników waloryzacyjnych – to jest to!

Dostępne w tym cyklu
ostatnia aktualizacja
19.07.2023
Okładka Buduj z Głową 3/2023
Wydanie:
BUDUJ Z GŁOWĄ
Magazyn branżowy nr 3/2023