Kosztorysowanie metodą uproszczoną

To czy kalkulację kosztorysową będziemy sporządzać metodą uproszczoną, szczegółową czy też skorzystamy z obu metod, będzie zależało przede wszystkim od umowy zawieranej z zamawiającym (inwestorem). Kolejne czynniki wpływające na sposób obliczenia ceny to: przepisy obowiązujące dla zamówień publicznych, dostępna dokumentacja projektowa lub koncepcyjna, nasze doświadczenie zawodowe i wreszcie dostępna baza cen RMS, robót i obiektów. Norma EXPERT w połączeniu z Intercenbudem zapewnia wszystkie niezbędne informacje potrzebne do sporządzenia kalkulacji zarówno metodą szczegółową, jak i uproszczoną. Reszta pozostaje w naszych rękach…
Wielu kosztorysantów, jako podstawowy sposób wyceny robót, preferuje metodę szczegółową. Standardowo, korzystając z bazy katalogowej KNR, KNNR z nakładami RMS, wprowadzając ich ceny, dodając narzuty kosztorysowe, otrzymujemy każdorazowo szczegółową kalkulację pojedynczej pozycji robót. Jest to droga żmudna, czasochłonna, ale zapewnia cenę jednostkową roboty najbardziej zbliżoną do rzeczywistości. Mamy jednak sytuacje, gdy nie potrzebujemy kalkulacji szczegółowej i ceny przysłowiowej jednej śrubki. Wówczas wystarczy posłużyć się metodą uproszczoną. Kalkulacja taka również może zapewnić, jak najbardziej poprawną informację o wartości kosztorysowej robót budowlanych lub obiektów – musi być tylko dobrze wykonana. Przyjrzyjmy się jak skorzystać z metody uproszczonej w Normie EXPERT.

Wstawianie pozycji uproszczonej

Gdy kosztorys będzie zawierał głównie pozycje uproszczone lub ma być to kosztorys uproszczony, w Opcjach kosztorysu, na karcie Opisy, należy wybrać wariant Kalkulacja uproszczona. Włączenie go spowoduje ustawienie opcji, ułatwiających tworzenie takiego kosztorysu. Jako domyślne będą wówczas dodawane pozycje w wersji uproszczonej. Dodatkowo, skrót wywołujący okno wstawiania pozycji (klawisz F2) zostanie przypisany do pozycji uproszczonej (bez tej opcji jest przyporządkowany do pozycji szczegółowej). Włączenie kalkulacji uproszczonej ustawi również, jako domyślny, wydruk kosztorysu w wersji uproszczonej.

Dodatkowo, do kosztorysu należy podłączyć cennik lub kilka cenników, zawierających ceny jednostkowe. Robimy to albo na etapie otwierania nowego kosztorysu, albo później, korzystając z polecenia Wybór cennika z menu grupy Ceny widoków KOSZTORYS, POZYCJE lub NAKŁADY.

Pozycję uproszczoną wstawiamy do kosztorysu, wybierając przycisk Dodaj pozycję z grupy Pozycja, gdy robimy kosztorys uproszczony lub Dodaj pozycję -> uproszczoną, gdy pracujemy z kosztorysem szczegółowym.

Ten sam rezultat otrzymamy po wybraniu tych poleceń z menu podręcznego, jeśli klikniemy na jakiejś pozycji prawym przyciskiem myszy.

Wybranie polecenia Dodaj pozycję uproszczoną spowoduje otwarcie okna Wstawiania pozycji.

Dostępną mamy wówczas całą bazę katalogową KNR, KNNR, Cenniki cen jednostkowych robót i obiektów, w tym bazę kilkudziesięciu tysięcy pozycji dostępną w ramach serwisu Intercenbud.pl (aktualizacja cen w ramach abonamentu) oraz bazę gotowych Kosztorysów.

Interesujące nas roboty możemy wyszukać, korzystając z okienka Znajdź w katalogach (klawisze Ctrl+F) lub przesuwając się po „Drzewie” z bazą katalogową i cenami jednostkowymi robót albo po bazie kosztorysów.

Wstawianie pozycji z katalogów norm

W oknie Wstawianie pozycji do kosztorysu rozwijamy listę katalogów. Z listy tej wybieramy odpowiedni katalog, rozdział, tabelę i kolumnę, która jest lub może być naszą konkretną pozycją kosztorysową. W zależności od tego, jak się ma wybrana pozycja do zawartości cennika, możemy mieć do czynienia z następującymi przypadkami:

• pozycji katalogowej odpowiada dokładnie jedna pozycja cennika. Jest to przypadek najprostszy i bezpośrednio po wybraniu pozycji pojawi się ona w kosztorysie z danymi otwartymi do edycji,
• pozycji katalogowej odpowiada kilka wariantów przewidzianych przez cennik. Po wybraniu takiej pozycji w gałęzi Wyniki wyszukiwania zostanie wyświetlona lista pozycji wariantowych. Po podświetleniu jednego wariantu klikamy na nim dwukrotnie, po czym wstawimy pozycję do kosztorysu,
• pozycja katalogowa nie została uwzględniona przez autorów cennika, ale jest ona kolumną z tabeli, w której inne kolumny zostały uwzględnione. W tej sytuacji program wyświetli opis tej kolumny z ceną zerową i opisy pozostałych kolumn tabeli, dla których podano cenę w cenniku. Kosztorysant ma możliwość wyboru pozycji podobnej do szukanej z ceną podaną w cenniku lub dokładnie tej pozycji, o którą mu chodzi z ceną zerową, aby następnie uzupełnić ją na podstawie własnej kalkulacji,
• pozycja nie istnieje w cenniku, jak również nie istnieje tabela, której mogłaby być częścią symbolu katalogu. Wtedy pozycja taka zostanie wprowadzona z ceną zerową, a potem musimy wprowadzić cenę „z ręki” w okienku edycji danych pozycji.

Poniżej przykład wyszukania pozycji – Znajdź w katalogach (klawisze Ctrl+F) – „Baterie umywalkowe”.

Jako pierwszą wybrałem pozycję z KNR 2-15/Geberit 0201-01 Baterie umywalkowe – elektroniczna. Po kliknięciu na Wstaw pozycję została ona dodana do naszego przedmiaru/kosztorysu wraz z ceną „odnalezioną” w aktywnym cenniku robót.

Jako drugą dodałem pozycję z KNR 0-31 0111-01 Baterie umywalkowe, zlewozmywakowe śr. 15 mm montowane na ścianie. Program nie odnalazł takiej pozycji w cenniku, co widzimy poniżej.

Cenę jednostkową możemy wprowadzić od razu w polę Cena, a po kliknięciu na przycisk Bez zmian pozycja taka zostanie wstawiona do przedmiaru/ kosztorysu z wpisaną „ręcznie” wartością.

Cenę możemy zawsze wprowadzić lub skorygować klikając bezpośrednio na polu Cena jedn.

Cenę jednostkową możemy również wprowadzić wywołując okno Właściwości pozycji – karta Ceny.

Poza bezpośrednim wpisaniem ceny jednostkowej, użytkownik ma możliwość skalkulowania ceny jednostkowej w oparciu o Koszty jednostkowe bezpośrednie.

Cena jednostkowa będzie wówczas wynikała ze składników kosztów bezpośrednich RMSO – w przypadku gdy zaznaczymy wylicz z k.j.b. RMS.

Jeżeli nie zaznaczymy wylicz z k.j.b. RMS, a wprowadzone będą ceny różne od zera zarówno w polu Cena jednostkowa, jak i ceny RMSO, wówczas pojawi się stosowny komunikat – „Wartość pozycji uproszczonej wynika z wprowadzonej ceny jednostkowej, a nie z kosztów jednostkowych RMS i wyliczonych narzutów”.

Po zaznaczeniu wylicz z k.j.b. RMS program przeliczy poprawnie cenę jednostkową robót w oparciu o składniki RMSO.

W ten sposób cały czas mamy do czynienia z kalkulacją uproszczoną, z tym że została ona przeprowadzona w opraciu o składniki kosztów jednostkowych bezpośrednich (RMSO). Możemy w ten sposób skalkulować cenę jednostkową roboty, np. gdy znamy koszt naszej robocizny na wykonanie danej pracy, a materiał jest wyrobem dostarczanym przez inną firmę.

W zależności od sytuacji, należy przy takiej kalkulacji pamiętać o odpowiednim zaznaczeniu pól nie licz narzutów. Jeżeli będą one „puste” do ceny jednostkowej składników RMSO zostaną doliczone stosowne narzuty, wynikające z przyjętych dla kosztorysu ustawień kosztów pośrednich, kosztów zakupu i zysku kosztorysowego.

Podgląd/szybki dostęp do składników ceny jednostkowej pozycji mamy również przy aktywnym Prawym panelu – Właściwości aktywnego elementu – Ceny.

Wstawianie pozycji z cennika pozycji uproszczonych

W oknie Wstawianie pozycji do kosztorysu rozwijamy gałąź Cenniki CJP i obiektów, odpowiedniego wydawcę i cennik, aż znajdziemy naszą pozycję.

Jeśli pozycja zawiera warianty, mają one wspólną podstawę, a różnią się tylko numerem. Na liście każdy wariant występuje jako osobna pozycja, a więc klikając na niej dwukrotnie, można ją wstawić do kosztorysu.

Ten sposób wstawiania pozycji uproszczonych jest dużo szybszy, gdyż nie ma wyszukiwania pozycji w cenniku, wyświetlania dodatkowych okien i wybierania pozycji.

W przypadku, gdy nie znajdziemy pozycji w cenniku, wybieramy pozycję podobną, a następnie możemy zmodyfikować jej opis, cenę jednostkową lub koszty składników jednostkowych, na podstawie których zostanie wyliczona cena jednostkowa pozycji.

Wstawianie pozycji z innych kosztorysów

Kosztorysanci, którzy dysponują bazą gotowych kosztorysów inwestorskich, ofertowych i/lub wzorcowych docenią możliwość posiłkowania się pozycjami z dotychczas wykonanych kalkulacji.

Odnajdując wśród gotowych kosztorysów interesującą nas pozycję, możemy wprowadzić ją do nowego kosztorysu, jako szczegółową bądź uproszczoną.

Wstawianie pozycji niekatalogowej

Poza pozycjami katalogowymi występującymi w bazie KNR, KNNR oraz w cennikach robót, użytkownik ma możliwość wprowadzenia pozycji uproszczonej niekatalogowej.

Pozycję uproszczoną niekatalogową wstawiamy do kosztorysu, wybierając przycisk Dodaj pozycję niekatalogową uproszczoną z grupy Pozycja lub korzystając z menu podręcznego (prawy klawisz myszy).

Wywołane zostanie wówczas okno Właściwości pozycji, w którym na karcie Pozycja wprowadzamy Opis pozycji, jednostkę miary, obmiar etc.

Przechodząc na kartę Ceny, wprowadzamy Cenę jednostkową pozycji lub składniki kosztów jednostkowych bezpośrednich, na podstawie których zostanie ona wyliczona.

Pozycje niekatalogowe to najczęściej wszelkiego typu opłaty, przykładowo: wysypiskowa, organizacja ruchu, zabezpieczenie terenu. Stosowane są również w przypadku robót nietypowych, których brak w bazie KNR, KNNR bądź prac kalkulowanych przez firmy zewnętrzne.

Poniżej dopisane trzy pozycje uproszczone – dwie katalogowe i jedna niekatalogowa.

Pamiętajmy, że jeżeli pola cen jednostkowych są wyzerowane, to albo nie podłączyliśmy do kosztorysu cennika pozycji uproszczonych, albo nie zostały znalezione ceny dla wstawianej pozycji. Odpowiednie ceny wprowadzamy wówczas samodzielnie.

Kalkulacja uproszczona z pozycjami niekatalogowymi jest szczególnie popularna wśród firm wykonawczych, które specjalizują się w określonym zakresie robót i operują praktycznie tylko cenami jednostkowymi. Podawana jest wówczas cena, np. za m² gładzi gipsowej, tynku, malowania, za punkt montażowy itp. Jako pozycje uproszczone występują też te dotyczące obsługi geodezyjnej, dokumentacji projektowej, powykonawczej bądź uruchomienia i oprogramowania maszyn, urządzeń.

Posługując się uproszczoną metodą kosztorysowania, wykorzystując własne pozycje cenowe i bazę cen jednostkowych zawartą w Intercenbudzie, w znaczący sposób możemy przyspieszyć pracę nad naszym kosztorysem, uzyskując przy tym poprawną kalkulację.