Jak korzystać z filtrów – kolejne kroki w Normie EXPERT

Przystępując do sporządzania przedmiaru lub kosztorysu, nie jesteśmy w stanie ocenić ile pozycji przedmiarowych będziemy musieli wprowadzić, czy też jaka będzie końcowa wartość kosztorysowa robót. Wraz z nabywanym doświadczeniem, na podstawie dostarczonego projektu, opisu technologii itp. będziemy potrafili je oszacować i przedstawić z coraz większą precyzją. Nadal będą to jednak ilości i wartości przybliżone, a na ostateczne wyniki przyjdzie nam poczekać do ostatecznego sporządzenia przedmiaru lub kosztorysu. Zanim wykonane obliczenia przekażemy inwestorowi czy oferentowi, powinniśmy naszą pracę dobrze "przefiltrować" i upewnić się, czy wszystko poprawnie wprowadziliśmy. Analiza wprowadzonych pozycji pozwoli nam na wychwycenie i usunięcie błędów przedmiarowych, cenowych, czy w nakładach. Po jej wykonaniu otrzymamy rzetelną informację, jaka ilość funduszy jest wymagana do realizacji przedsięwzięcia, jak planować finansowanie, które roboty można wyłączyć z realizacji, a które przesunąć na późniejszy okres, a dla których prac zmienić technologię na inną.
Nie ma znaczenia, czy mamy dziesięć, sto, czy tysiąc pozycji - błędu nie przepuścimy! Kilka-kilkanaście pozycji jesteśmy w stanie łatwo sprawdzić, ale przy większej ilości może to być nieco trudniejsze.
Jak więc szybko, sprawnie i poprawnie przeprowadzić analizę, tak by nie przyprawiła nas o ból głowy? Do tego celu znakomicie przydadzą się Filtry dostępne w Normie EXPERT. Wykorzystamy w naszej pracy filtry gotowe oraz utworzymy nowe. Czeka nas porządne sprawdzanie danych. Zaczynamy.

Zobacz również: Filtry pozycji w Normie PRO

W widokach PRZEDMIAR, KOSZTORYS, POZYCJE i NAKŁADY, w grupie Widok mamy dostępny przycisk Filtr , który umożliwia przefiltrowanie zawartości wyświetlanej listy według różnych kryteriów.
W widoku PRZEDMIAR mamy poniższe filtry gotowe.

Tu obowiązkowo skorzystamy z filtru Obmiary zerowe, za pomocą którego szybko wychwycimy miejsca, w których "zgubliliśmy" przedmiar lub obmiar.

Z kolei w widoku KOSZTORYS przygotowano poniższe filtry.

Spośród wielu możliwości najczęściej korzystamy z filtru poz. = 0 zł, lub gdy mamy kosztorys zewnętrzny z filtru Błędne RMSO, żeby wychwycić pozycje z nakładami innymi niż w katalogach norm.
Poniżej efekt zastosowania filtru Błędne RMSO.

Dla widoku POZYCJE przygotowano poniższe filtry gotowe.

W porównaniu do widoku KOSZTORYS dodano filtr Wiersze komentarzy.

Dla widoku NAKŁADY udostępniono poniższe filtry.

Tu bez wątpienia często stosowane są filtry: Zerowe, Kz liczone niestandardowo oraz Nieaktywne.

Autorzy programu włożyli sporo wysiłku, aby przygotować Filtry gotowe dla sytuacji najczęściej występujących przy sporządzaniu przedmiarów i kosztorysów. Zapewnili również możliwość Edycji filtrów... i wprowadzania przez użytkownika filrtów własnych.
 

Aby wprowadzić własne filtry w widokach PRZEDMIAR, KOSZTORYS, POZYCJE, NAKŁADY, z menu grupy Widok, wybieramy Edycję filtrów... (wyświetli się nam po kliknięciu ikony rozwinięcia menu grupy).

Edycja filtrów… pozwala na samodzielne założenie warunku/ów filtrowania według naszych konkretnych potrzeb. Co ważne, nowy filtr możemy zapisać pod nazwą, tak aby raz zdefiniowany, mógł być używany wielokrotnie. Zostaje on też automatycznie umieszczony na liście gotowych filtrów, dzięki czemu łatwo i szybko przefiltrujemy dane wg naszych wskazań.
Poniżej jeszcze pusty filtr.

Główną częścią okna jest obszar, w którym wstawiamy grupy warunków i warunki, wybieramy operatory, filtrowane pola (kolumny) i wpisujemy wartości warunków. Na dolnym pasku znajdują się przyciski, za pomocą których możemy zdefiniować nowy filtr (Nowy), zapisać go pod podaną nazwą (Zapisz), usunąć z listy filtrów (Usuń), jak również wczytać do edycji wcześniej zapisany filtr (Wczytaj). Filtry utworzone dla danego widoku są dostępne dla wszystkich kosztorysów wyświetlanych w tym widoku.
Kryterium filtrowania przedstawione jest w postaci drzewa, którego gałęziami i podgałęziami są poszczególne warunki.
Dostępne mamy poniższe Operatory, które łączą ze sobą różne warunki, tworząc bardziej rozbudowane kryteria filtrowania.

W oknie edycji operatory są wyróżnione kolorem czerwonym, nazwy pól filtrowania występujące w warunkach są ujęte w nawiasy kwadratowe i mają kolor niebieski, rodzaje warunków oznaczone są kolorem zielonym, zaś wartości danych są czarne. Najechanie przyciskiem myszy na jeden z tych elementów powoduje zmianę kursora myszy na oraz podkreślenie elementu i umożliwienie edycji tego elementu. Kliknięcie na elemencie filtru wygeneruje menu podręczne dla tego elementu, a w przypadku wartości - otworzy pole do jej wpisania z klawiatury. Pole edycyjne zależy od tego, jaka dana zostanie wybrana do filtrowania, na przykład jeśli będzie to cecha, to jej nazwę można wpisać bezpośrednio z klawiatury, lub po kliknięciu strzałki rozwijania wybrać ją ze słownika, jeśli będzie to jednostka miary - można ją wybrać z listy jednostek miar.
Za nazwą każdego operatora jest ikona , pozwalająca szybko dodać warunek dla tego poziomu drzewa, na którym znajduje się operator, a na końcu każdego warunku ikona służąca do jego usunięcia.
Po próbie zapisu filtru lub jego wykonania program analizuje drzewo warunków, i jeżeli uzna że warunki można przedstawić w innej, prostszej formie, przekształca drzewo warunków w nową postać.
 

Zdefiniujmy własny filtr dla pozycji kosztorysowych, które będą zawierały w opisie słowo "rusztow", w jednostce miary znajdzie się "100", a cena jednostkowa będzie pomiędzy 60 zł, a 80 zł.
Wykorzystamy do tego celu operator Oraz, z menu pola wybierzemy dane, które będziemy filtrować - w pierwszej kolejności Opisy.

Z menu rodzaju warunku wybierzemy operator Zawiera.

W pole wartość wpiszemy Rusztow.

Zdefiniowany filtr możemy od razu wykonać, klikając polecenie Zastosuj. W tym przypadku ekran filtru nie zostanie zamknięty i będzie można definiować i wykonać kolejny filtr. Gdy klikniemy przycisk OK, okno definiowania filtru zostanie zamknięte, a filtr wykonany.
Dodamy kolejne filtry, klikając na ikonkę . Tym razem będzie to pole j.m. zawierające wartość 100, a także pole filtr Cena jedn. Jest większe niż 60 oraz Cena jedn. Jest mniejsze niż 80.

Tak otrzymany filtr zapisujemy pod własną nazwą, np. Ruszt 100 - cena >60 i <80.

Po naciśnięciu OK mój kosztorys zawierający prawie 300 pozycji został zawężony do jednej.

Reasumując, wyszukałem wszystkie pozycje, w których wystąpiło "Rusztow" z jednostką miary zawierającą "100" i ceną jednostkową większą niż 60 zł oraz mniejszą niż 80 zł.
Pamiętajmy, że pozycje, które mają jednostkę miary różną od jedności powinniśmy szczególnie sprawdzić pod kątem wprowadzenia prawidłowej ilości przedmiarowej lub obmiarowej.
Informacja o tym, jaki Filtr jest w danym momencie zastosowany, wyświetlana jest na pasku pod kosztorysem. Również tam pokazuje się lista użytych filtrów, z których można wybrać potrzebny filtr. Z lewej strony filtru znajduje się znacznik wyboru. Gdy go wyczyścimy, wyłączymy aktywny Filtr.

Na liście Filtr pojawił się nowy - Ruszt 100 - cena >60 i cena<80 - do wykorzystania przy kolejnych analizach w innych kosztorysach.

Ikonka, która znajduje się z prawej strony nagłówka kolumny tabeli, według której chcemy filtrować pozycje, umożliwia wykonanie Prostego filtrowania po wartościach. Klikając na nią, wywołamy listę wartości danej kolumny. Jeśli z listy tej wybierzemy jakąś wartość, w tabeli zostaną wyświetlone tylko wiersze odpowiadające tej wybranej wartości.

Poniżej efekt szukania po wpisaniu w polu Wprowadź tekst do wyszukania ... = "Tynk".

Wykaz ten pomoże skontrolować, czy wszystkie tynki zostały wprowadzone lub czy nie ma ich zbyt dużo. Wprowadzając haczyki przy wyszukanych pozycjach, w oknie edycyjnym pokażą się tylko te zaznaczone.

Dzięki zastosowaniu filtra wychwyciliśmy zdublowaną pozycję "Łączniki i przyciski..." lub w kosztorysie nie uszczegółowiono opisu - co też jest błędem.

Przy filtrowaniu prostym, oprócz filtrowania po Wartości możemy wybrać zakładkę z Filtrami tekstowymi lub Filtrami liczbowymi, które pojawią się w zależności od tego, według której kolumny będziemy filtrować pozycje.

Wśród dostępnych filtrów mamy do dyspozycji również Filtr niestandardowy, za pomocą którego możemy wykonać bardziej złożone filtrowanie.

Przejdziemy do widoku POZYCJE. Tu interesować nas będą pozycje zawierające słowa Tynk lub Mal, aby je odnaleźć, wpiszemy dla kolumny Opisy poniższe warunki.

Dodatkowo będą nam potrzebne tylko te pozycje, których cena jednostkowa jest mniejsza niż 30 zł lub większa niż 70 zł. Klikając na w kolumnie Cena jedn., wybieramy Filtr niestandardowy z poniższymi wpisami.

Jak widzimy, nasz filtr automatyczny został poszerzony o kolejne warunki.
Klikając na znaczek rozwijania listy przy Filtrze (), zawsze możemy szybko wybrać inne, wcześniej utworzone lub wykasować niepotrzebne.

Tak zawężoną listę pozycji o wiele łatwiej zweryfikować.

Zobacz również: Zestawienia i wykresy - kolejne kroki w Normie EXPERT (6)

Wiersz automatycznego filtra jest dostępny w wielu miejcach programu. Można z niego skorzystać między innymi w oknach: Wstawianie pozycji, Wybór nakładu/Wybór ceny nakładu oraz na kartach widoków: PRZEDMIAR, KOSZTORYS, POZYCJE, NAKŁADY i ZESTAWIENIA – tabela elementów rozliczeniowych.

Użycie tego filtra to kolejny sposób na szybkie wybranie danych, rozpoczynające się jakąś literą lub cyfrą, lub spełniających zadany warunek. W wyniku jego użycia zostanie wyświetlony ciąg pól pod nagłówkiem listy wraz z ikonami symbolizującymi rodzaj filtra.

Nie pozostaje nic innego, jak wprowadzić interesujące nas warunki wyszukiwania.
Możliwe jest ustawienie następujących warunków:

Jeśli zaczniemy wpisywać w wybranej kolumnie znaki lub cyfry, to w miarę pisania na panelu zawartości będą pokazywane tylko elementy spełniające warunek wybranego filtra. Filtr wybieramy z menu po kliknięciu na ikonie znajdującej się w lewym rogu kolumny. Ikona ta informuje, jaki filtr jest aktualnie ustawiony na danej kolumnie.
Poniżej okno, w którym wyszukujemy "Pias".

I możemy dodać kolejny filtr dla kolumny Ceny jedn. > 60 zł.

Teraz pozostanie zastanowić się, dlaczego nasz piasek kosztuje ponad 275 zł za m³?
Jak widzimy, w Filtrach drzemie olbrzymia moc, nic tylko jej (ich) użyć. W Normie EXPERT rzecz jasna!