Aktualizacja cen w kosztorysie

W zamówieniach publicznych aktualizacja kosztorysu wynika wprost z ustawy Prawo zamówień publicznych, która nakazuje szacowanie wartości zamówienia nie wcześniej niż 6 miesięcy przed wszczęciem postępowania. Najczęściej aktualizujemy kosztorysy do najnowszych cen, ale zdarza się – jak w przypadku rzeczoznawców sądowych – modyfikować je stosując stawki z konkretnego kwartału i roku wskazanego przez sąd.

Proces aktualizacji kosztorysu możemy przeprowadzić automatycznie, na podstawie cen:

• szczegółowych – robocizny i wskaźników narzutów kosztorysowych, materiałów, odpadów, sprzętu i cenników dostawców,
• jednostkowych robót,
• obiektów budowlanych.

Mamy też do dyspozycji kosztorysowe wskaźniki regionalne dla robót specjalistycznych, instalacji sanitarnych i elektrycznych, robót ogólnych i inżynieryjnych. W sumie przeliczniki dotyczą 16 województw oraz aglomeracji warszawskiej. Wszystkie te informacje udostępnia platforma Intercenbud, która zapewnia dostęp do danych przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu — wystarczy połączenie z Internetem. Zdajemy sobie jednak sprawę, że zmiana technologii i wprowadzanie nowych materiałów przez projektantów może sprawić, że niektóre ceny trzeba będzie uzupełnić ręcznie.

Import cen do programu Norma EXPERT był już wielokrotnie omawiany w tutorialach i nie powinien stanowić problemu. Wystarczy sprawdzić, czy mamy zapisany w komputerze aktualny cennik. Jeśli tak – należy go dołączyć do kosztorysu. Jeśli nie – najwyższy czas na zakup dostępu do intercebud.pl.

Wybór cennika do aktualizacji

Zacznijmy od opcji Wybór cennika

oraz zaznaczenia cenników, które dołączymy do kosztorysu i będziemy używać do aktualizacji.

Możemy też od razu ustawić sposób szukania – Szukanie dla Opcji poziomu cen: 

oraz poniższe Opcje Zakresu cen:

Po takim wyborze, na dole ekranu zobaczymy informację o cennikach, które zostały dołączone do naszego kosztorysu.

Aktualizacja kursu walut

Zanim przejdziemy do Aktualizacji cen, warto dla pewności zaktualizować kurs walut. Część producentów podaje ceny swoich materiałów i urządzeń w innej walucie aniżeli złoty (najczęściej spotykamy się z euro). Jeżeli wprowadziliśmy do kosztorysu ceny w obcej walucie, powinniśmy uaktualnić je stosując najnowszy kurs z NBP. Żeby to zrobić, wywołujemy Kartoteki, ze wstążki poleceń Zasoby.

Zaznaczamy wiersz Kursy walut i włączamy Tryb Edycji. Klikamy na +, a następnie na Pobierz kursy.

Poniżej komunikat o zakończeniu pobierania kursów walut.

Następnie klikamy na OK,

zamykamy Kartotekę i przechodzimy do Opcji kosztorysu i Waluty.

Klikamy na Aktualizuj i nowy przelicznik gotowy.

Po kliknięciu na OK, ceny materiałów, które pierwotnie wpisano w euro, zostały przeliczone według nowego kursu walut.

I jeszcze jedna ważna kwestia, jeżeli chcemy śledzić wprowadzanie zmian cen (a mamy taką możliwość i warto z niej skorzystać), powinniśmy upewnić się, czy w Opcjach kosztorysu jest zaznaczona Historia zmian cen.

Proces aktualizacji cen

Po takich ustawieniach możemy przejść do aktualizacji cen, klikając na Uaktualnij.

Wybieramy Na podstawie Cenników dołączonych do kosztorysu.

Jak widzimy powyżej, jest sporo opcji do wybrania, zaznaczamy te, które potrzebujemy. Uwaga: jeżeli nie dokonaliśmy wstępnego wyboru cenników dołączonych do kosztorysu, możemy to zrobić w tym momencie (lub skorygować ich zakres), po kliknięciu na Cenniki.

W Opcjach szukania... pojawiają się kolejne możliwości.

Gdy wybierzemy Rozszerzone (anonimy) dodatkowo możemy wskazać Szukanie wg nazw: Nie/ Gdy nie ma wg indeksu/Zawsze. Pokazane powyżej ustawienia są domyślnymi w programie i zapewniają optymalne wyniki przy szukaniu cen – wycenie kosztorysu.

Po dokonaniu wyboru klikamy na OK, a ponowne OK przeprowadzi nas przez proces aktualizacji.

Aktualizacja cen RMS

Program przechodzi do szukania cen dla poszczególnych składników RMS,

zatrzymując się w miejscach, gdzie użytkownik musi podjąć decyzję, którą Wybrać cenę, Nakład lub Wybieraj zawsze nakład do kosztorysu.

Gdy natrafimy na nakład, którego program nie może zidentyfikować, np. mamy różne jednostki miary,

możemy zmienić sposób szukania

i kontynuować je z nowymi opcjami.  

Jak widzimy powyżej, zostały znalezione materiały z inną jednostką miary. Przy wyborze takiego przypadku, program informuje nas o tym, proponując wstawienie przelicznika normy zużycia.

Na koniec aktualizacji otrzymujemy podsumowanie, w którym na jednej zakładce mamy podane nakłady Zmienione, a na drugiej Niezmienione. Możemy je zapisać do pliku tekstowego i poddać dalszej analizie.

My jednak skorzystamy z naszego doświadczenia w obsłudze Normy EXPERT i na karcie widoków NAKŁADY dodamy kolumnę Data ceny, a następnie ustawimy sortowanie wg Daty ceny. Dzięki temu łatwo sprawdzimy, które ceny pozostały nam do ręcznej aktualizacji. Może się w tym miejscu okazać, że niektóre materiały nie są już dostępne i wówczas powinniśmy dokonać ich wymiany na nowe.

Aktualizacja wskaźników narzutów

Na początku tutorialu dołączyliśmy do kosztorysu cennik z Narzutami (koszty zakupu wyliczane indywidualnie dla każdego materiału) – jak dla zamówień publicznych. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby podłączyć również cenniki bez Narzutów. Otrzymujemy wówczas możliwość wstawiania cen materiałów bez kosztów zakupu i doliczania go indywidualnie do materiału. Są przypadki, gdy producent/hurtownia zapewniają dowóz materiału w jego cenie jednostkowej, albo dojdziemy do wniosku, że dany materiał wymaga specjalnego transportu, którego nie pokryje cena z narzutami, np. transport kruszywa z kamieniołomu. Prześledźmy to na przykładzie cegieł. 

Poniżej cena „cegły…” bez narzutów 

oraz z narzutami.

Po zakończeniu aktualizacji kosztorysu, ustawiamy filtr „cegła pełna...” i klikamy dwukrotnie na komórce Kz.

Teraz możemy wprowadzić indywidualny Koszt zakupu.

Wartość „300 zł” (transport) wliczyliśmy do ceny jednostkowej, stąd wynosi ona teraz 2,18 zł za sztukę.

Podobnie możemy postępować z innymi materiałami.

Dla przypomnienia (i niezapomnienia), o ile nie zrobiliśmy tego wcześniej, zaimportujemy z Intercenbudu aktualne Wskaźniki narzutów kosztorysowych.

Poniżej Import wskaźników z Systemu.

Po zaimportowaniu, klikamy na , podświetlamy interesujące nas narzuty i wybieramy Wczytaj – pamiętając przy tym o rodzaju kosztorysu i technologii wykonania robót.

Teraz mamy ustawione aktualne, nowe stawki dla narzutów.

Historia cen

Wracając do materiałów i sprzętu, czasami potrzebna jest nam historia ceny, czyli informacja „kiedy-skąd-jak” ją wprowadziliśmy. Dane te możemy wyświetlić na dolnym panelu programu – Panele – Panel dolny, zaznaczając Historia cen.

Poniżej cała historia naszego działania na "cegle...".

Historię cen możemy również wyświetlić, wywołując okno Właściwości materiałów (klawisze Ctrl+Enter lub prawy przycisk myszki – Właściwości) oraz przechodząc na zakładkę Historia cen.

A gdy chcemy mieć „czystą” historię, wybieramy ze wstążki poleceń Ceny polecenie Usuń historię zmian cen. Pozostaną wówczas jedynie informacje o aktualnej cenie.

W przypadku kosztorysów sporządzanych metodą uproszczoną mamy dostęp do podglądu historii cen jednostkowych kosztorysu.

Aktualizacja cen w kosztorysie wykonanym metodą uproszczoną

Dla kosztorysów sporządzanych metodą uproszczoną możemy też przeprowadzić aktualizację cen jednostkowych – Uaktualnij (podobnie jak dla kosztorysu szczegółowego), z tym, że w tym przypadku będziemy posiłkować się cennikami zawierającymi ceny jednostkowe robót i/lub cennikami obiektów budowlanych. Najlepsze rezultaty uaktualnienia otrzymujemy dla kosztorysów, w których pozycje cenowe były pobierane z bazy Intercenbud.

Korzystając z Intercenbudu, mamy do czynienia z tzw. cenami ogólnokrajowymi. Istnieje możliwość (o czym była mowa na początku tutorialu) wprowadzenia do cen jednostkowych kosztorysu również wskaźników regionalnych. Póki co można je zobaczyć na stronie intercenbud.pl lub pobrać do pliku PDF i skorzystać z niego.

Teraz w kosztorysie sporządzanym metodą uproszczoną możemy zastosować odpowiednie współczynniki do cen jednostkowych, dla regionów i branż.

Warto w tym momencie na karcie POZYCJE wstawić dodatkową kolumnę Wsp. ceny jedn. Wykorzystamy ją do wprowadzenia współczynników regionalnych i branżowych.

Rozwijając Panel prawy, na zakładce Właściwości aktywnego elementu – Ceny możemy wprowadzić współczynnik ceny jednostkowej.

To samo uzyskamy, gdy dla podświetlonej pozycji klikniemy prawym klawiszem myszki i wybierzemy Właściwości (lub skrót klawiszowy Ctrl+Enter). W oknie Właściwości pozycji, w zakładce Ceny wpisujemy odpowiedni współczynnik i klikamy na OK.

Aby przyspieszyć pracę, możemy również zaznaczyć wszystkie pozycje kosztorysu/działu i w prawym panelu właściwości aktywnego elementu, rozwijając Ceny jednostkowe wprowadzić stosowny współczynnik ceny jednostkowej regionalny i branżowy.

W ten sposób nasze kosztorysy są uaktualnione i dostosowane do warunków regionalnych. Pozostaje tylko zapisanie kosztorysu i wydruk.